Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"
Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"
Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
92<br />
KS. STANISŁAW MUSIAŁ<br />
Zasygnalizowany punkt wyjścia ma fundamentalne znaczenie dla<br />
określenia postaci całościowo-osobowego aktu małżeńskiego. Akt małżeński<br />
tylko wtedy może być nazwany całościowo-osobowym, gdy<br />
aktualizuje on osobę ludzką w jej istotowej cielesno-duchowej jedności,<br />
tzn. również w jej cielesności, respektując zasadę biologicznej integralności<br />
408 . Konsekwentnie należy stwierdzić: jeżeli w trakcie wykonywania<br />
aktu małżeńskiego lub ze względu na jego wykonanie jakaś funkcja<br />
biologiczna zostanie naruszona względnie przeszkodzona, wówczas akt<br />
taki pozbawiony jest osobowej całościowości, również i wtedy, gdy pomiędzy<br />
małżonkami zaistnieje pełna harmonia duchowa.<br />
Wniosek taki pokrywa się z następującym sformułowaniem konstytucji<br />
<strong>Gaudium</strong> <strong>et</strong> spes: „Kiedy więc chodzi o pogodzenie miłości małżeńskiej<br />
z odpowiedzialnym przekazywaniem życia, wówczas moralny charakter<br />
sposobu postępowania nie zależy wyłącznie od samej szczerej intencji<br />
i oceny motywów, lecz musi być określony w <strong>świ<strong>et</strong>le</strong> obiektywnych<br />
kryteriów, uwzględniających naturę osoby ludzkiej i jej czynów,<br />
które to kryteria w kontekście prawdziwej miłości strzegą pełnego sensu<br />
wzajemnego oddawania się sobie i człowieczego przekazywania życia"<br />
409 . Przestrzeganie tego m<strong>et</strong>afizycznego principium (zasady całościowo-osobowej)<br />
stanowi skuteczne lekarstwo na wszelkiego rodzaju „spiritualizm",<br />
jak również „biologizm" <strong>et</strong>yczny 410 .<br />
Wszystkie próby podważenia tradycyjnej — a więc również sformułowanej<br />
w encyklice Humanae vitae — nauki w zakresie moralnego normowania<br />
małżeńskiego aktu płciowego, wychodzą z empiryczno-stwierdzalnego<br />
faktu biologicznego, że nie każdy konkr<strong>et</strong>ny akt małżeński prowadzi<br />
do zapłodnienia 410 ®. Na podstawie tegoż faktu wyprowadzane bywają<br />
normy moralne.<br />
Tok rozumowania jest następujący:<br />
Tylko nieliczne akty małżeńskie z intencji natury prowadzą do efektywnego<br />
zapłodnienia. Na podstawie tego niewątpliwego faktu należy<br />
wnioskować, że cel prokreacyjny nie jest specyfikacją każdego stosunku<br />
seksualnego 41013 . W innym wypadku pozostawałaby pod znakiem zapy-<br />
408 Por. K. Meissner, Zasady <strong>et</strong>yki..., 338n.<br />
409 GS, nr 51c.<br />
410 Por. W. Granat, Osoba..., 215: „Odrywanie materii od psychiki duchowej<br />
przy tworzeniu definicji osoby ludzkiej wydaje się tedy niezgodne z faktem substancjalnego<br />
związku duszy z ciałem, a tak samo z faktem niezaprzeczalnego wpływu życia<br />
zmysłowego na kształtowanie osoby i charakteru. Intelektualna pokusa ograniczenia<br />
„osoby" do sfery czysto duchowej ma częściowo podstawę w tym, że podmiot<br />
ludzkich działań, tzn. „ja" nie wykazuje właściwości materialnych; ponadto płaszczyzna<br />
wartości <strong>et</strong>ycznych jest w swej wewnętrznej budowie niezależna od materii. Stąd łatwe<br />
jest przejście do idei osoby jako bytu wyłącznie rozumnego i wolnego. Moralista czy<br />
psycholog może snuć piękne refleksje na temat osoby ludzkiej wznoszącej się ponad<br />
materię i spowitej z wyższych sił, ale to wszystko jest raczej jakąś intuicją, życzeniem,<br />
przewidywaniem i tęsknotą za ideałami osobowości <strong>et</strong>ycznej, a nie opisem konkr<strong>et</strong>nej<br />
ludzkiej osoby rozumianej integralnie. Tendencje spirytualistyczne są ciągle<br />
aktualne i pociągające, bo życie duchowe stanowi cechę istotną wyróżniającą człowieka<br />
od świata zwierząt, ale należy pamiętać, że jest ono tylko jego częścią".<br />
4ioa pori J. M. Reuss, Eheliche Hingabe..., 454—476; L. Janssens, Morale conjugale...,<br />
787—826; J. D., Zur Frage der Geburłenregelung, TdG 7(1964)71—79; F. B c -<br />
ckle, Grundlagen der morallheologischen Beurtaeilung, SR 64(1965)176—187.<br />
410b Por. J. M. Reuss, Eheliche Hingabe..., 473; L. Janssens, Morale conju-<br />
gale..., 819.