Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"

SPECYFIKA ŚWIĘTOŚCI MAŁŻONKÓW 53 s
Tezę powyższą można uzasadnić zarówno argumentem natury formalnej,
jak i merytorycznej. Układ zagadnień małżeńskich omawianych
w drugiej części konstytucji Gaudium et spes wskazuje, że temat „Miłość
małżeńska" (nr 49) wyprzedza temat „Płodność małżeńska" (nr 50). Ponadto
w żadnym dotychczasowym dokumencie Urzędu Nauczycielskiego
Kościoła nie znajdujemy tak obszernego 142 i realistycznego opracowania
fenomenu miłości małżeńskiej, jak w Konstytucji duszpasterskiej o Kościele
w świecie współczesnym 143 .
Sobór, podejmując problematykę miłości małżeńskiej, zdaje sobie sprawę
z niejednolitości opinii w tej materii. Decydują tutaj uwarunkowania
geograficzne i historyczne, w tym znaczeniu, że u różnych ludów i w różnych
epokach inaczej pojmuje się, czy pojmowało się sens miłości małżeńskiej
oraz jej przejawy 144 . Gaudium et spes zakłada ewolucję pojęcia
miłości małżeńskiej, stwierdzając optymistycznie, iż na obecnym jej etapie
wartość miłości małżeńskiej bywa już przez wielu wysoko oceniana:
„Wielu też współczesnych nam ludzi wysoko ceni prawdziwą miłość między
mężem i żoną, która przejawia się w różny sposób, odpowiednio do
szlachetnych obyczajów danych ludów i epok" 145 .
Aby przestrzec przed nieporozumieniami podaje Sobór, zwalczając pośrednio
fałszywe poglądy przeszłości, bardzo krótki ale bogaty w treść
opis fenomenologiczny miłości małżeńskiej 140 .
Podstawowa teza soborowej nauki na temat miłości małżeńskiej została
sformułowana następująco: „Miłość ta jako wybitnie ludzka, bo kieruje
się od osoby do osoby pod wpływem dobrowolnego uczucia, obejmuje
dobro całej osoby" 147 .
cken" gewöhnlich zuerst die Zeugung behandelte und dann mehr oder weniger untergeordnet
die eheliche Liebe, entschied sich das Konzil nach langen Diskussionen, zuerst
die Grundverfassung der Ehe als Liebesbund zu beschreiben und so sichtbar zu
machen, dass die Liebe nicht eine bloss subjektive Zutat zu objektiven, von Gott gesetzten
„Zwecken", sondern gewissermassen der Wurzelgrund oder Baum ist, von dem
wahrhaft menschliche, edelmütige Fruchtbarkeit erwartet werden darf".
142 Por. E. Sievers — J. David, Vollendung ehelicher Liebe ..., 160: „So ausführlich
war noch in keinem kirchlichen Dokument davon die Rede".
143 Por. V. L. H e y 1 e n, Die Würde der Ehe ..., 259: „Es muss betont werden, dass
diese realistische Schau der Liebe in einem so feierlichen Dokument eine Neuheit ist";
M. Z a Iba, De dignitate matrimonii ..., 399: „Laus et meritum magni faciendum in hac
Constitutione illud speciatim habetur, iam commemoratum, quod coniugalis amoris specificationem
et momentum in plenam lucem protulerit"; J. David, Ehe und Elternschalt
..., 57.
144 Charakterystycznym przykładem na to, jak różnie można pojmować miłość małżeńską,
jest wypowiedź jednego z ojców soborowych — arcybiskupa Djakarty; por. A.
Djajasepoetra, Mehr Rücksicht aul die asiatischen und afrikanischen Eheauffassungen,
w: Vaticanum Secundum, t. III, cz. 2, wyd. O. Müller, Leipzig 1967, 892n:
„Das Schema beschreibt ganz kurz die Naturehe; das geschieht jedoch unter westlichen
Gesichtspunkt und ohne Rücksicht auf die verschiedenen Eheauffassungen in den asiatischen
und afrikanischen Kulturen. Eine Persönlichkeit aus Pakistan hat gesagt: Ihr
heirater, weil ihr euch liebt. Wir lieben uns, weil wir verheiratet sind".
145 GS, nr 49a.
146 Por. B. H ä r i n g, Lexikon .... 434: „Der Artikel 49 versucht eine Phänomenologie
der ehelichen Liebe, um sie gegen mögliche Missverständnisse des modernen Menschen
zu schützen und mit alten Vorurteilen aufzuräumen".
147 GS, nr 49a? por. HV, nr 9b: „Jest to przede wszystkim miłość na wskroś ludzka,
a więc zarazem zmysłowa i duchowa". Realistyczny obraz wybitnie ludzkiej miłości małżeńskiej
znajdujemy w biblijnej „Pieśni nad pieśniami"; por. L. Krinetzki, Die
Macht der Liebe. Eine ästhetisch-exegetische Untersuchung zu HL 8, 6—7, MThZ 13