Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"

94
KS. STANISŁAW MUSIAŁ
pełnej normy, wynikającej z całościowo-osobowego charakteru aktu
małżeńskiego 415 .
Rzeczywistość empiryczna wskazująca na faktyczne oddzielenie efektywnego
zapłodnienia od aktu małżeńskiego nie może stanowić sama
przez się normy dla postępowania w zakresie aktualizowania popędu
seksualnego. Normą moralną może być jedynie zrozumienie przez człowieka
tej doświadczalnej rzeczywistości oraz odkrycie jej pełnego sensu.
A to jest już zawsze rzeczywistość metafizyczna 416 .
Błędem byłoby sądzić, że wypowiedzi papieża bazują również na empirii,
z tym tylko, że Paweł VI podchodzi do zagadnienia związku aktu
małżeńskiego z efektywnym aktem prokreacyjnym niejako z odwrotnej
strony i z doświadczalnego faktu, że niektóre akty małżeńskie prowadzą
do efektywnego poczęcia, wyprowadza obowiązujące normy etyczr.e.
Stwierdzenia, że „bywają akty małżeńskie faktycznie zapładniające",
lub też, że „bywają akty małżeńskie faktycznie niezapładniające" —
nie określają istotowo ludzkiej płciowości i jako takie nie mogą stanowić
podstawy dla sformułowania zasady moralnej 417 .
Źródła wartości moralnej czynu należy zawsze szukać w jego przedmiocie
formalnym,, czyli w jego stosunku do odpowiedniej normy moralnej.
Poznanie przedmiotu formalnego czynu wymaga znajomości jego
przedmiotu materialnego, a więc samego celu, do którego urzeczywistnienia
dany czyn zmierza mocą swojej immanentnej celowości 418 .
W wypadku aktu małżeńskiego chodzi zatem przede wszystkim
o uchwycenie właściwej aktowi seksualnemu celowości, czyli sensu
ludzkiej płciowości 419 .
Istotny sens ludzkiej płciowości można zrozumieć jedynie wówczas,
kiedy ma się na oku totalną strukturę seksualną człowieka — odpowiadającą
integralnie pojmowanej osobie ludzkiej. Małżeńskie zjednoczenie
płciowe stanowi jedynie wycinek tej rzeczywistości; jest ono conditio
415 Por. J. Fuchs, Biologie und Ehemoral..., 232n:„Es ist vor allem zu beachten,
dass die Biologie nur einen Aspekt der menschlichen Natur erforscht, nicht aber das
gesamte Wesen des Menschen, auch nicht das volle Wesen biologischer Tatsachen
ergründet. Biologie rein als Biologie ist nicht die ganze Anthropologie, sondern eine
Abstraktion".
.né por_ k. De mm er, Eheliche Hingabe..., 541: „Eine empirische Wirklichkeit als
solche kann niemals sittliche Norm sein; ... Sittliche Norm ist in jedem Fall das
Verständnis dieser Wirklichkeit und ihre Sinngebung durch den Menschen. Diese ist
eine metaphysische Wirklichkeit, deren Konstituentien auch empirisch-physische Wirklichkeiten
bilden und von grundsätzlicher Bedeutung sind"; J. Fuchs, Biologie und
Ehemoral..., 232: „Insofern die Ehe -und Sexualmoral die Tatsachen der Biologie zu
berücksichtigen hat, besteht nicht nur die Gefahr einer Unterbewertung, sondern auch
die einer Uberbewertung der Biologie für die Moral. Die Biologie selbst xjibt keine
metaphysische Sinndeutung biologischer Vorgänge oder gar freier menschlicher Vollzüge
im biologischen Bereich. Ehe -und Sexualmoral lässt sich nicht unmittelbar aus der
Biologie schöpfen, sondern erfliesst aus geistigen Verstehen (intus —. legere) von
Naturgegebenheiten und menschlichen Handlungsweisen. Eine unberechtigte Metaphysikfeindlichkeit
würde allzuleicht einer Uberwertung der Naturwissenschaft für die
Ethik gleichkommen".
417 Por, J. de Vries, Gedanken zur ethischen Erkenntnis, Sch 39 (1964) 54n.
418 Por. G. E r m e c k e, Zur wissenschaftlichen Diskussion über die kirchliche und
theologische Lehre von den „Ehezwecken", TG 52 (1962) 350—361.
419 Por. T. Ślipko, Czy pigułki antyowulacyjne..., 45n; J. Turowicz, Antykoncepcja
czy kształtowanie rodziny według myśli Bożej? CTh 38 (1968) f. 1, 61.