Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"

SPECYFIKA ŚWIĘTOŚCI MAŁŻONKÓW 91 s
pośrednią normą moralności 400 . Z istoty wypływa obowiązek (agere
sequitur esse), czyli człowiek musi czy też powinien działać zgodnie ze
swoją istotą, a więc osobowo 401 .
W związku z tym powstaje najpierw pytanie, jakie elementy wchodzą
w definicję integralnej osoby ludzkiej? Z całą pewnością istotnym
elementem takiej definicji jest to, że integralna osoba ludzka jest ,,podmiotem
cielesno-duchowym" 402 . Dla potwierdzenia tego ,.wystarczy
przyjąć fakty empiryczne, jakie świadczą, że podlega on (człowiek) prawom
materii, stanowiąc całościową biologiczną organizację, a ponadto
działa na płaszczyźnie logicznej, moralnej, estetycznej i religijnej" 403 .
Człowiek jako osoba stanowi cielesno-duchową jedność. Teza ta jest
całkowicie zgodna z biblijnym pojęciem osoby — człowieka, według
którego ciało należy w tym samym stopniu do osoby jak dusza 404 .
Sfera cielesna człowieka jest jedynie wycinkową rzeczywistością osoby
ludzkiej i jako taka jest ontycznie z nią związana. Jedynie na drodze
myślenia abstrakcyjnego można ją wydzielać. Faktyczna jedność cielesności
i duchowości człowieka, zespolona w osobie ludzkiej, pozwala
jedynie na pojęciowe rozróżnienie pomiędzy sferą cielesną i duchową 405 .
Sfera cielesności człowieka nie może, we właściwym sensie tego słowa,
nigdy wejść w konflikt z wartościami osobowymi człowieka; do konfrontacji
bowiem wartości biologicznych i osobowych może dochodzić
jedynie w znaczeniu niewłaściwym, gdy treść terminu „personalna" rozumiana
będzie jako „duchowa" 406 . Wynika z tego, że pojęcie osoby,
które nie uwzględnia istotnej komponenty cielesnej nie odpowiada adekwatnie
filozoficznemu i biblijnemu myśleniu całościowemu 407 .
400 Por. J. Fuchs, Theologia moralis generalis, wyd. 2, t. I, Roma 1963, 37n;
L. M. Weber, Mysterium magnum..., 31: „Norm des sittlichen Verhaltens und des
sittlichen Rechtes ist nach den Dokumenten der Päpste das Sein, das Wesen, die leib-
-geistige Natur des Menschen selbst"; A. Günthör, Kritische Bemerkungen zu neuen
Theorien über die Ehe und eheliche Hingabe, TQT 144 (1964) 316—350; por. także ASS
20 (1887) 593—613 (zwł. 597); AAS 29 (1937) 145—167 (zwł, 159); AAS 29 (1937) 65—
106 (zwł. 76); AAS 34 (1942) 10—21 (zwł. 16).
401 Por. B. Häring, Nauka Chrystusa, t. I. 228n.
402 Por. W. Granat, Osoba ludzka. Próba definicji, Sandomierz 1961, 244: integralna
osoba ludzka jest to jednostkowy, substancjalny i całkowity podmiot cielesno-
-duchowy zdolny działać w sposób rozumny, dobrowolny i społeczny (w celu harmonijnego
ubogacenia siebie i ludzkości w zakresie całego bytu)".
408 Tamże, 244.
404 Por. H. Mühlen, Das Vorverständnis von Person und die evangelisch katholishe
Differenz. Zum Problem der theologischen Denkform, Catholica 18 (1964) 109;
L. Stachowiak, Biblijna koncepcja człowieka. (Monizm czy dualizm?), w: W nurcie
zagadnień posoborowych, praca zbiorowa pod red. B. B e j z e, t. II, Warszawa 1968,
209—226.
405 Por. K. Demmer, Eheliche Hingabe..., 534: „In der Ordnung der menschlichen
Wirklichkeit kann die Person nicht von der Natur abgehoben werden: Nur eine begriffliche
Unterscheidung ist auf dem Grund der faktischen Einheit möglich".
408 Tamże: 551: „Die Sphäre des Leiblichen ist nur eine Ausschnittwirklichkeit, durch
abstrahierende Erkenntnis gewonnen. Sie kann deshalb — zumal für den Akt des
Selbstvollzugs als Bewirkung der Identität ihrer selbst — niemals in einen Konflikt im
eigentlichen Sinn mit personalen Werten eintreten. Eine Konfrontierung biologischer
und personaler Werte kann nur im uneigentlichen Sinn geschehen, wenn der Bedeutungssinhalt
von personal mit geistig festgelegt wird; sie ist immer schon in der
grundlegender Einheit beider aufgehoben".
407 Tamże: 551: „Daraus erhellt bereits, dass ein Personbegriff, der seiner leiblichen
Wesenskomponente nicht voll Rechnung trägt, biblischem Ganzheitsdenken nicht adäquat
entspricht".