You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ekonomie tregu dhe të një shndërrimi rrënjësor të<br />
strukturës së ekonomisë në vend.<br />
Vitet 1994-‘99 u karakterizuan nga zgjerimi i<br />
mëtejshëm i sistemit dhe sidomos nga zgjerimi i<br />
profileve të universiteteve në rrafsh kombëtar, duke<br />
humbur kështu në mënyrë graduale identitetin<br />
dhe profilin e tyre specifik. Në këtë kohë, sistemi<br />
privat ende nuk kishte filluar të ushtronte trysni mbi<br />
sistemin publik, zbrazëti të cilën, si nga pikëpamja<br />
e shumëllojshmërisë akademike, ashtu dhe nga<br />
pranimet e studentëve, e plotësonte sistemi publik<br />
që rritej dhe zgjerohej, por duke mos ndjekur<br />
domosdoshmërisht zhvillimin ekonomik të vendit<br />
dhe kërkesën për profesione të caktuara.<br />
Në vitin 1998, sistemi i arsimit të lartë në varësi<br />
të Ministrisë së <strong>Arsimit</strong> dhe të Shkencës përbëhej<br />
nga njëmbëdhjetë (11) Institucione të <strong>Arsimit</strong> të<br />
Lartë, nga të cilat tetë (8) universitete (3 në Tiranë,<br />
5 në rrethe të tjera) dhe 3 shkolla të larta në Tiranë<br />
(Akademia e Arteve, Shkolla e Lartë e Infermierisë<br />
dhe Instituti i Kulturës Fizike).<br />
Ligji i ri për Arsimin e Lartë, në vitin 1999, erdhi<br />
si një domosdoshmëri për të lejuar dhe për të<br />
rregulluar zhvillimin e sistemit të arsimit të lartë dhe<br />
të gjithë përbërësve të tij, veçanërisht në kushtet e<br />
domosdoshmërisë të përditësimit të tij me elemente<br />
dhe mekanizma të rinj, që impononte Procesi i<br />
Bolonjës.<br />
Përmes këtij ligji sanksionohet qartë, për herë të<br />
parë, autonomia universitare e shprehur kryesisht<br />
në skemën dhe në mënyrën e zgjedhjeve të<br />
autoriteteve dhe të organeve drejtuese, në<br />
vendimmarrjen akademike, në qeverisjen dhe në<br />
menaxhimin financiar.<br />
Në aspektin akademik futen konceptet e kurrikulave<br />
të organizuara, konceptet bazë të Procesit të<br />
Bolonjës, sistemi evropian i krediteve universitare<br />
(ECTS) në kurrikulat e studimeve universitare dhe<br />
bëhen përpjekje për të integruar kërkimin shkencor<br />
që zhvillohej në universitete, me atë të instituteve<br />
kërkimore, kryesisht të Akademisë së Shkencave.<br />
Kjo gjë synonte edhe zbutjen e ndërsjellë<br />
të dallimeve në kapacitetet mësimdhënëse<br />
dhe kërkimore midis personelit akademik të<br />
universiteteve dhe atij kërkimor të instituteve.<br />
Në kuadrin e mekanizmave të Procesit të Bolonjës,<br />
në këtë ligj sanksionohet për herë të parë Sistemi i<br />
Sigurimit të Cilësisë.<br />
Për herë të parë konceptohet dhe hapet rruga<br />
për futjen e arsimit të lartë privat në sistem dhe<br />
përfshirja e arsimimit policor dhe ushtarak në<br />
sistemin e arsimit të lartë.<br />
Vitet 1999-2007 shënuan vitet e riprojektimit<br />
të sistemit, të përshtatjes së institucioneve dhe<br />
kurrikulave sipas Procesit të Bolonjës, dhe hapjes<br />
së institucioneve të para jopublike të arsimit të lartë.<br />
Në vitin 2001, Shqipëria nënshkruan Marrëveshjen<br />
e Lisbonës për njohjen e diplomave dhe fillimin e<br />
sistemit të njohjes së diplomave të huaja në vend<br />
sipas kritereve dhe standardeve evropiane, të<br />
parashikuara në kuadrin e Procesit të Bolonjës.<br />
Po këtë vit, <strong>Ministria</strong> e <strong>Arsimit</strong> dhe e Shkencës<br />
urdhëron zbatimin e sistemit ECTS (European<br />
Credits Transfer Sistem) në të gjitha kurrikulat e IALve<br />
në Shqipëri.<br />
Gjatë vitit 2003, Shqipëria hyn zyrtarisht në Procesin<br />
e Bolonjës. Ky vit shënon fillimin e organizuar të<br />
rishikimit dhe të përshtatjes së kurrikulave të arsimit<br />
të lartë sipas këtij sistemi, konceptimin e ECTS-së<br />
dhe zbatimin e tyre. Ky ishte dhe është një proces<br />
i vështirë, ende i papërfunduar, veçanërisht në<br />
aspektin e harmonizimit të kurrikulave, sipas cikleve<br />
dhe profileve universitare në rang kombëtar dhe<br />
evropian.<br />
Gjatë kësaj periudhe, duke filluar që nga 2002-shi,<br />
u licencuan institucionet e para private. Deri në vitin<br />
2005 funksiononin vetëm 5 IAL private, pothuajse të<br />
gjitha të specializuara (New York, Marubi, Luarasi,<br />
Zoja e Këshillt të Mirë dhe Fakulteti i Stomatologjisë<br />
i UFO-s).<br />
Theksojmë se, në këto vite, nuk kishte një kuadër<br />
ligjor të plotë, gjithëmbulues dhe me standarde<br />
të plota për procesin e licencimit të institucioneve<br />
jopublike, megjithatë, procesi ishte deri diku i<br />
përgjegjshëm dhe i kujdesshëm e, për pasojë,<br />
gradual. Institucionet e hapura gjatë kësaj kohe<br />
drejtoheshin kryesisht nga figura akademike.<br />
Ato u hapën në kuadrin e marrëveshjeve të<br />
mirëpeshuara për cilësi dhe në fusha profesionale<br />
e plotësuese, që mbuloheshin më me vështirësi<br />
nga institucionet shtetërore. Këto IAL jopublike u<br />
hapën si plotësuese të IAL-ve publike. Procesi ishte<br />
i mirëkontrolluar nga MASH-i, ndërkohë që Sistemi i<br />
Akreditimit ishte ende në hapat e parë të krijimit dhe<br />
të funksionimit.<br />
Gjatë kësaj periudhe (2005-2006), APAAL-ja<br />
ndërmori procesin e parë të vlerësimit dhe të<br />
analizës së programeve dhe të institucioneve<br />
ekzistuese të arsimit të lartë, edhe pse ky proces<br />
15
Change language