You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
studimet e këtij cikli me temë diplome, që mund<br />
të jetë teorike ose eksperimentale (sipas fushës së<br />
studimit).<br />
7.6.6. Studimet e ciklit të dytë duhet të përmbyllen<br />
me realizimin e një teze diplome, që mund të jetë<br />
teorike apo eksperimentale, në varësi të llojit të<br />
programit të studimit. Temës së diplomës i përkasin<br />
një numër kreditesh, në varësi të llojit të programit<br />
të studimit. Për studimet e ciklit të dytë ”Master<br />
profesional”, përmbyllja e studimeve mund të jetë<br />
me tezë teorike, me detyrë kursi ose me projekt.<br />
Në programet e studimit “Master i Shkencave”,<br />
përzgjedhja e temës eksperimentale duhet të jetë e<br />
lirë nga studenti, mbështetur në temat e vendosura<br />
në dispozicion nga IAL-ja, në përputhje me politikat<br />
e saj të kërkimit shkencor.<br />
7.6.7. Për doktoratën, në vitin e parë hiqen<br />
studimet e organizuara teorike dhe zhvillohen<br />
plotësime të formimit teorik dhe metodologjik rast<br />
pas rasti, si edhe puna kërkimore e parashikuar në<br />
kuadrin e temës. Pas këtij viti bëhet një vlerësim<br />
i brendshëm formal përzgjedhës i ecurisë së<br />
doktorantit. Doktorata zhvillohet me kohë të plotë,<br />
pranë departamentit të paktën për 3 vite. Programi<br />
i doktoratës nuk zgjat më shumë se 5 vite. Projekti<br />
kërkimor i doktoratës përcaktohet në bashkëpunim<br />
midis studentit dhe departamentit (drejtuesit<br />
shkencor) në varësi të programit/objektivave të<br />
përcaktuara për kërkimin shkencor, si dhe projektet<br />
në zhvillim. Studentët e doktoratës aplikojnë për<br />
projektet e shpallura nga IAL-të. Për çdo projekt të<br />
shpallur përcaktohet dhe drejtuesi shkencor apo<br />
drejtuesit shkencorë në varësi të numrit të vendeve<br />
në dispozicion për doktorantë. Drejtuesi shkencor<br />
nuk mund të udhëheqë më shumë se një numër<br />
kufi doktorantësh, në varësi nga titulli i tij akademik.<br />
Ata duhet të kenë të paktën titullin Profesor i<br />
Asociuar.<br />
7.6.8. Praktikat profesionale dhe programet që<br />
përgatisin profesionistë në profesione të rregulluara,<br />
të parashikohen në përputhje me direktivën e BE-së<br />
për profesionet e rregulluara.<br />
7.6.9. Të përcaktohen kodet kombëtare të<br />
programeve ekzistuese të studimit dhe çdo<br />
program i ri që shtohet, merr një kod sipas<br />
fushës përkatëse dhe klasifikimeve të njohura<br />
ndërkombëtarisht.<br />
7.6.10. Të përcaktohen edhe programe të tjera me<br />
cikël të integruar 5-vjeçar veç atyre aktuale, për<br />
shembull, drejtësia, arkitektura, etj., në përputhje<br />
me përvojat më të mira evropiane.<br />
7.6.11. Ndryshimet në programet e studimit<br />
pas licensimit të tyre duhet t’u bëhen të njohura<br />
strukturave kompetente miratuese të MAS-it. Nëse<br />
programi ka në përbërjen e tij lëndë me zgjedhje,<br />
këto duhet të jenë të miratuara në çastin e miratimit<br />
të programit dhe më pas mund të aktivizohen ose<br />
jo. Studentët duhet të kenë të drejtë që të zgjedhin<br />
me vullnetin e tyre midis lëndëve me zgjedhje, që<br />
ofrohen nga lëndët e miratuara për vitin në vazhdim.<br />
7.6.12. Në IAL-të publike duhet të përcaktohet<br />
numri minimal i studentëve për zhvillimin e një lënde<br />
me zgjedhje.<br />
7.6.13. Kurrikulat e programeve të studimit<br />
duhet të ndërtohen në bazë të parimit të varësisë<br />
ndërlëndore.<br />
7.6.14. Të përcaktohet një nivel minimal për<br />
frekuentimin e detyruar të lëndës sipas zërave,<br />
veçanërisht për ciklin e parë.<br />
7.6.15. Mangësitë e ndeshura në formimin bazë<br />
të studentëve që hyjnë në arsimin e lartë, shtrojnë<br />
nevojën e rishikimit të shpejtë të strukturës dhe<br />
të përmbajtjes së kurrikulave të <strong>Arsimit</strong> të Mesëm<br />
(AM).<br />
7.6.16. Reformimi i sistemit arsimor parauniversitar<br />
nga 4 + 4 + 4 në atë 9 + 3 shkurtoi me një vit<br />
periudhën e formimit në AM, duke ia kaluar atë<br />
arsimit 8-vjeçar. Për pasojë u reduktua me një vit<br />
edhe ngarkesa formuese e nxënësve, pikërisht<br />
në periudhën e arritjes së pjekurisë së tyre, kur<br />
kapaciteti nxënës dhe analitik janë në fazën rritëse.<br />
7.6.17. Në këto kushte rekomandojmë plotësimin<br />
e strukturës së <strong>Arsimit</strong> të Mesëm me një vit, duke<br />
e rikthyer kohëzgjatjen e tij të paktën në 4 vjet.<br />
Arkitektura e re e sistemit parauniversitar mund të<br />
strukturohet në 2 variante:<br />
7.6.17.1. me kohëzgjatje 12 vjet dhe strukturë<br />
4 + 4 + 4 (sistemi i vjetër, por mjaft i konsoliduar<br />
dhe rezultativ, i kishte bërë maturantët shqiptarë<br />
konkurrues edhe jashtë Shqipërisë);<br />
7.6.17.2. me kohëzgjatje 13 vjet dhe me 2 zgjedhje<br />
strukture: 9 + 4 ose 8 + 5. Sigurisht që ky variant<br />
është më i miri, pasi krijon më shumë hapësirë për<br />
formimin e maturantëve. Ai zbatohet në disa vende<br />
evropiane dhe është plotësisht i përligjur për vendin<br />
tonë.<br />
7.6.18. Çdo IAL duhet të ketë të miratuar Kodin Etik<br />
Institucional.<br />
46
Change language