Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

Zəngəzur torpağından XX əsrdə Azərbaycan xalqının, Azərbaycandövlətinin, Azərbaycan cəmiyyətinin ictimai siyasi həyatında mühüm rol oynamıĢonlarca böyük Ģəxsiyyətlər yetiĢmiĢlər. Akademik Həsən Əliyev, akademik CəlalƏliyev, akademik Həsən Əhmədov (Sisyan rayonu), akademik Ümnisə xanımMusabəyova (Gorus rayonu), Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvləri AqilƏliyev, Sabir Hacıyev, Vladimir Tahirov, Yaqub Yolçuyev, Vəli Əliyev, TelmanAğayev (Sisyan rayonu), Fikrət Əliyev, Faiq Cəfərov (Meğri rayonu); generalmayorVahid Əliyev, general-mayor Akim Abbasov, general-mayor ƏdilMəhərrəmov (Sisyan rayonu), general-mayor Məhi Əlizadə, general-mayor MuradHüseynov, general-mayor Teymur Bünyadov, polkovnik ġəmsi Rəhimov (Qafan);xalq rəssamı Hüseyn Əliyev (Sisyan rayonu), xalq yazıçısı Süleyman Rəhimov,xalq yazıçısı Əli Vəliyev, xalq Ģairi Məmməd Araz və s. kimi böyük dühalar məhzZəngəzur torpağında doğulub-böyümüĢ, təhsil almıĢ, yaxud öz soy kökləri iləZəngəzura bağlı Azərbaycan xalqının həyatında mühüm xidmətləri olan dəyərliinsanlardır.DĠL ĠÇĠNDƏ DĠL SAXLADIQHər bir xalqın milliliyini, onun mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirənonun dilidir.Heydər ƏLĠYEVZəngəzurun son 70 ildə, yəni Sovet dönəmində inkiĢafında,çiçəklənməsində, bir bölgə kimi tərəqqisində Zəngəzur azərbaycanlılarının əməyidanılmazdır. Zəngəzur azərbaycanlıları istər kənd təsərrüfatı sahəsində, istər dağmədənvə Ģəhər sənayesi sahəsində, istər təlim-tərbiyə, təhsilin inkiĢafı sahəsindəöz sözlərini demiĢ, öz xidmətlərini göstərmiĢ və bölgənin inkiĢafı üçün böyükəmək sərf etmiĢlər. Qafanda, Qacaran Ģəhərində Mis-molibden kombinatınıntikilməsində və o kombinatın məhsuldar iĢləməsində azərbaycanlıların olduqca çoxəməyi olmuĢdur.Sisyan rayonunun Dəstəkert qəsəbəsindəki Mis-molibden kombinatında daermənilərdən çox azərbaycanlılar iĢləyirdi və çox maraqlıdır ki, həmin kombinatınərazisində uzun müddət ermənilər də, azərbaycanlılar da, orada iĢləyən rusmütəxəssisləri də Azərbaycan dilində danıĢırdılar, bir-birinə Azərbaycan dilindəmüraciət edirdilər və iĢ prosesi də Azərbaycan dilində gedirdi. Çünki oradakı fəhləvə mühəndis heyətinin əksəriyyəti azərbaycanlılar idi.Bazar çayı boyunca bir-birinin ardınca tikilmiĢ ġəki, Tatev, ġam,Spandaryan su elektrik stansiyalarının tikilib, araya-ərsəyə gəlməsində də,Zəngəzur azərbaycanlılarının böyük xidməti, böyük rolu olmuĢdur.Gorus-Ġrəvan yolunun çəkiliĢinin böyük bir hissəsi Zəngəzurdan keçirdi.Həmin yolun çəkiliĢi SSRĠ Nazirlər Sovetinin qərarı əsasında, dövlət sifariĢi olaraq174