Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

MaĢına minəndə azərbaycanca yalvarıĢ səsi eĢitdim. QonĢuluğumuzda həriki gözündən kor bir kiĢi yaĢayırdı. Bu onun səsi idi. Sən demə camaat kənddənqovulanda bu adam evdə qalıbmıĢ. Qayıtdım onu da götürdüm, dalıma alıb maĢınınkabinasına mindirdim. Özüm isə həyat yoldaĢım və hərbçilərlə kuzova mindik.Dəmiryol stansiyasına üç kilometr qalmıĢ erməni sürücüsü maĢını saxladıki, yüz manat verəcəksən. Mənim isə cəmisi səksən manatım var idi. Nə qədər diltökdüm, yalvardım, razılaĢmadı. Çatmayan 20 manatın əvəzində əldə toxunmuĢyun xalçalardan birini götürdü ki, onun qiyməti ən azı 500 manat olardı.Meğri dəmiryol stansiyasında rayonun müxtəlif kəndlərindən gəlmiĢ 100-150 ailə ev-eĢik əĢyalarını da töküb, onları Azərbaycana aparacaq yük qatarınıgözləyirdi. Çox ürək ağrıdan bir mənzərə var idi. Bərk qar yağırdı, külək əsirdi.UĢaqlar, qocalar, qadınlar götürə bildikləri paltar-palaza bürünüb soyuqdan birtəhər qorunurdular. Ġnsanların qıĢqırığı, ah-naləsi bir-birinə qarıĢmıĢdı.Bu vaxt çiynində videokamera olan iki rus jurnalisti bizə yaxınlaĢdı.Kimliyimizi, hardan gəlib, hara getdiyimizi, bu hadisələrə münasibətimizisoruĢdu, camaatı çəkib getdi. DəhĢətli burasıdır ki, iki gün ondan sonraMincivan stansiyasında təsadüfən televizorda Moskvadan göstərilən"Vremya" proqramında Meğri stansiyasında bizi qatar gözləyən vəziyyətdəgöstərsələr də, tamam baĢqa adda təqdim etdilər. Guya ki, burada didərginvəziyyətində, çıl-çılpaq, ac-susuz toplaĢmıĢ insanlar Sumqayıtdan, Bakıdan vəGəncədən qovulan ermənilərdir. Moskvanın bu haqsızlığı indiyə qədər dəmənim yadımdan çıxmır.Mincivanda düz 10 gün stansiyada qaldıq. On gündən sonra kəndəqayıtmağımıza icazə verdilər. Gedib kənddə evimizi tar-mar gördük. Nə malheyvandan,nə ev əĢyalarından, nə də mebellərdən əsər-əlamət qalmamıĢdı.Qafan rayon sakini Fərzalı Bəhramovun söylədikləriQafan erməniləri 1988-ci ilin aprel ayından etibarən küçələrdə toplaĢıb,millətçi-daĢnak Ģüarları səsləndirirdilər. Bir həftədən sonra "ġəhər və RayonSovetləri binasının qarĢısında Mədənçilərin mədəniyyət sarayı"-nın yanında, böyükmeydanda izdiham çalxalanırdı.Əsas Ģüarları "Qarabağ bizimdir. Burada və Ermənistanda yaĢayanazərbaycanlılar çıxıb getməlidirlər" idi.Sentyabr ayında mitinqlər ardıcıl keçirilməyə baĢladı. O qədər adamgəlmiĢdi ki, daha bu iri meydana sığıĢmırdı. Ġzdiham Ģəhər stadionuna üz tutdu.Stadionun mərkəzində uca tribuna düzəltdilər, mikrofon quraĢdırdılar. ġəhər vərayon fəalları, yüksək rütbəli məmurlar növbə ilə tribunaya qalxıb nitq söylədilər."Qarabağ bizimdir", "Bu yerlər və Naxçıvan bizim dədə-baba torpaqlarımızdır","Böyük Ermənistan torpaqları bizə verilməlidir", "Verməsələr, müharibə yolu iləalacağıq" - deyə ucadan qıĢqırırdılar. Əllərində bayraqlar tutmuĢ "Ermənistan milli192