Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

alınmaz olduğunu və üsyançıların qətiyyətini görən Babək, üsyanı yatırmaq üçünəvvəlcə iĢlətdiyi fənddən fərqli olaraq, üsyançıları təslim olmaq üçün dilə tutmağabaĢladı. "O, sülhdən danıĢmağa baĢlayıb çalıĢırdı ki, onları öz hakimiyyətinə tabeetsin. Bir çoxları bir müddət üçün tövbə edib ona tabe oldular, lakin sonradanaldadılmıĢ olduğunu görərək yenidən qiyam qaldırdılar".Babək Ģəhərin təslim olmasına müvəffəq olmadığından öz paytaxtınaqayıtdı, qalanın yanında isə öz sərkərdələrindən Rostomu (Rüstəm - müəl:) qoyub"ona əmr etdi ki, qaladakılarla vuruĢmasın, onları xoĢluqla itaətə cəlb etsin. LakinRostom Babəkin tapĢırığına fikir verməyib, qalada möhkəm yer tutanlarlamüharibə etməyə baĢladı. O zaman qalanın kiĢiləri Ġsanın gücünə pənah gətirərək,xaç və müqəddəslərin qurumuĢ sümüklərini qabaqlarında tutaraq Babəkinordusunu məğlubiyyətə uğratdılar" (88, 195).Görünür, Babək Arran vilayətlərində qan tökülməsini davam etdirməkistəmirdi, çünki o öz arxasını təmin etmək fikrində idi. Məhz buna görə o "sülhdəndanıĢmağa baĢlamıĢdı". Yəqin məhz bu zaman Səhl ibn Sumbat və Yesai ƏbuMusa ilə Babək arasında əlaqə pozuldu. Nəticədə Babək Arran vilayətlərində özkeçmiĢ müttəfiqləri içərisindəki dayağını və atlı qoĢununun istifadə etdiyi gözəlqıĢlaqları itirdi. S.T.Yeremyan öz məqalələrindən birində yazır ki, zadəganlarınBabəkə qarĢı münasibətinin dəyiĢilməsində baĢlıca rolu "Sünik və Arsaxkəndlilərinin narazılığı oynamıĢdır, çünki onlar Babəki ərzaqla və birinci növbədətaxıl ilə təchiz etməli idilər. Kəndlilərin ehtiyatı qurtaranda Babək taxılıfeodallardan zorla aldı. Ermənilərdən və erməniləĢmiĢ albanlardan ibarət irizadəganlar Babəkin hərəkətlərindən qəzəblənərək ona qarĢı üsyan qaldırdılar...Babəkin arxasında gedən bu mübarizələr nəticəsində onun qüvvəsi zəiflədi ki, buda 837-ci ildə ərəblərin onu qəti məğlub etməsinə imkan verdi".Babək 22 il mübarizə apardı. Bu döyüĢlərin çoxu qalalar və istehkamlar,keçilməz sıldırımlı dağlar və dərin dar dərələr ölkəsi kimi tanınan Sünikdə -Zəngəzurda getdi. Qəhrəman sərkərdənin son günləri də Zəngəzurla - QədimSisakanın ġəki qalası ilə bağlıdır.22 il ərzində o dövrün 10-a yaxın görkəmli sərkərdəsini məğlub edən Babəkvə onun Bəzz qalası 837-ci il avqustun 26-da süqut etdi. Babəkə doğma divarlardaha kömək etmədi.Bəlkə də ona görə ki, qalanın o üzündə Babəkin özü qədər qüdrətli birsərkərdə, damarından Babəkin qanı - türk qanı axan, Babəkin mənsub olduğuböyük türk xalqının oğlu AfĢin dayanmıĢdı.AfĢin Heydər ibn Kavus - islamı qəbul etmiĢ türk, ərəb xilafətinin ənqüdrətli və yenilməz sərkərdələrindən biri idi. Bəzi tarixi mənbələrə görə AfĢinərəb xilafətinin iĢğalçılıq siyasətini bəyənməmiĢ, Babəklə birləĢərək xilafətə qarĢıçıxmaq və Azərbaycanla Albaniyanı, həmçinin bütün Qafqazı xilafətin təsirdairəsindən çıxararaq öz dövlətini qurmaq fikrində olmuĢdur. Buna görə də o,81