Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

cəlb edir. Karvansaranın ətrafında çox qədim bir qəbiristanlığın qalıqları vardır.Qəbir daĢlarında yazı və ornamentlərin olmaması diqqəti cəlb edir. Bu karvansarada Səlim karvansarası kimi qədim Ġpək yolunun üzərində tikilmiĢdir (190).Ağoğlan monastr kompleksiBu monastr VIII-IX əsrə aid erkən xristian memarlıq abidələrindən biriolmaqla bazilika məbəd tikinti üslubundan inĢa edilmiĢ qədim alban mədəniyyətinəaid qiymətli tarixi abidədir. Ağoğlan monastrı Laçın rayonunun Ağoğlan çayıyaxınlığındakı eyni adlı kənddə üçnefli bina quruluĢunda tikilmiĢ, sütunlarla 3hissəyə bölünmüĢ düzbucaqlı bazilika formasında məbəd kompleksidir. Məbədiniki sıralanan kvadrat Ģəkilli 8 dayaq sütunları binanın içərisini üç hissəyə bölür.Mərkəzi hissə kənar hissələrdən iki dəfə böyükdür. Binanın damı silindriktağbəndlə örtülmüĢdür.Məbədin orta nefi Ģərq tərəfdən yarım dairəvi formada olan absidalı altarlatamamlanır. Altarın sağ və sol tərəflərində iki kiçik üçbucaqlı formada otaq vardır.Altar divarının yuxarı hissəsində və qərb divarda orta nefi iĢıqlandırmaq üçün dar,uzunsov pəncərələr düzəldilmiĢdir. GeniĢ otaqlar isə iki yarusda düzəldilən ensizpəncərələr ilə iĢıqlanır.Məbədin cənub divarında giriĢ qapısı, Ģimal divarında isə çıxıĢ qapısıdüzəldilmiĢdir. Məbədin divarları gəc ilə suvanmıĢ, suvağın üzərində isə diniməzmunlu süjetlərin izləri qalmıĢdır. Bu möhtəĢəm bina yerli bazalt daĢındantikilmiĢ və ətraf təbiətə uyğunlaĢdırılmıĢdır. Məbədin həyətində müxtəlif təyinatlıtəsərrüfat və yaĢayıĢ tikililəri olmuĢdur. Monastr kompleksi hasara alınmıĢdır (70,8-9).Xotavəng monastr kompleksiZəngəzurdakı Alban abidələrindən biri də son dövrlərə qədər əsasən salamatqalmıĢ Kəlbəcər rayonunun Vəng kəndində, Tərtər çayın sol sahilində yerləĢənbazilika üslubunda inĢa edilmiĢ Xotavəng kompleksidir. Bu kompleks orta əsrQafqaz Albaniyası memarlığının ən gözəl nümunələrindən biri olmaqla X əsrdənXV əsrə qədər Alban Xaçın knyazlığının xristian dini mərkəzi kimi fəaliyyətgöstərmiĢdir. Məbədin ətrafında aparılan qazıntı zamanı tapılan keramikaməmulatı, abidənin VI-VII əsrlərdə inĢa edildiyini söyləməyə imkan verir. Eynizamanda qeyd etməliyik ki, X-XIII əsrlərdə daha da geniĢlənmiĢ, kompleks halınasalınmıĢ və bir neçə dəfə təmir olunmuĢdur.Alban knyazı Həsən Cəlalın oğlu Vaxtanqın hökmranlığı dövründəmonastrın əsas kilsəsi tikilmiĢdir, bu kilsənin inĢası Vaxtanqın arvadı Arzuxatun tərəfindən 1214-cü ildə baĢa çatdırılmıĢdır. Kilsənin 2 barelyefi vardır. 1-cibarelyefdə Arzu xatunun əri knyaz Vaxtanqın, 2-ci barelyefdə isə onlarınoğullarının təsviri verilmiĢdir. Bu kompleks 500 ilə yaxın bir müddətdə Alban55