Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

Sonrakı dövrdə də Gorus rayonu Zəngəzurun erməni daĢnak mərkəzi kimitanınmıĢdır. 1905 və 1918-ci il Zəngəzurdakı erməni-müsəlman davaları zamanıGorus erməniləri xüsusilə qəddarlıq göstərmiĢlər. 1918-ci ildə AndronikinZəngəzurdakı azərbaycanlı kəndlərini talan edərək Gorusa gəlməsi və Gorusda özdövlətini elan etməsi, Dro və Nijdehin daĢnak dəstələrinin uzun müddət Gorusdavə Tatevdə at oynatması, Zəngəzurda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra belə,iki ilə yaxın bir müddətdə Gorus ərazisində "Sünik respublikası" deyilən oyuncaqqurumun qalması Gorusda separatçı antitürk daĢnak ruhunun yüksək olduğunusübut edən faktlardır.1918-ci ilə qədər Gorus rayonunda 45 azərbaycanlı kəndi olmuĢdur. Sovethakimiyyəti illərində Gorus rayonundakı 8 azərbaycanlı kəndinin adıerməniləĢdirilmiĢ, 6 kənd isə ləğv edilmiĢdir. 1988-ci ildə bu rayonda cəmisi 5azərbaycanlı kəndi qalmıĢdır ki, onların da əhalisi ilin sonunda deportasiyaedilmiĢdilər.Gorus rayonunda 1988-ci ilə qədər mövcud olmuĢ azərbaycanlıKƏNDLƏRĠAğbulaq kəndiGorus rayon mərkəzindən 40 km cənub-qərbdə, Kəpəz dağının ətəyində,meĢə içərisində yerləĢir. Kəndin adı Kəpəz dağından axan Ağbulaq adlıçeĢmədən götürülmüĢdür. 1830-cu ildən sonra salındığı güman edilir. Rayonunən abad kəndlərindən biri idi.1918-ci ildə Ağbulaq camaatı Andronikin quldur dəstəsinə qarĢı mərdliklədöyüĢmüĢ, uzun müddət öz kəndlərini tərk etməmiĢlər. Lakin kəndinmüdafiəçilərinin sursatı qurtardıqdan sonra camaat kənddən çıxmağa məcburolmuĢ və Qubadlı, Füzuli, Ağdam rayonlarında məskunlaĢmıĢlar. Sovet hökumətiqurulduqdan sonra kənd camaatının bir hissəsi (40-a yaxın ev) geri qayıdaraq,Ağbulaq kəndini yenidən bərpa etmiĢlər. Kənddə 1931-ci ildə məktəb açılmıĢ,1935-ci ildə isə kolxoz qurulmuĢdur. 1941-45-ci illərdə Ağbulaq kəndindən 35nəfər müharibədə iĢtirak etmiĢ, onlardan 14 nəfəri həlak olmuĢdur. 1948-52-ciillərdə Ağbulaq kəndindən 51 ev Azərbaycana (Yevlax və Bərdə rayonlarına)köçürülmüĢdür.1988-ci ildə Ağbulaq kəndində 70 ev, 240 nəfər əhali var idi. Kənddə klub,kitabxana, məktəb, kolxoz idarəsinin binası, tibb məntəqəsi, mağaza və s. sosialobyektlər var idi.1988-ci ilin noyabrında Ağbulaq kəndi ermənilər tərəfindən zorlaboĢaldılmıĢ, həmin hadisələr zamanı kənd sakini Əsgərov Bərxudar Əmrah oğluvəhĢicəsinə qətlə yetirilmiĢdir. Ağbulaq camaatı hal-hazırda Bakı, Sumqayıt,249