DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

Ġyirminci illərdə Mir Cəfər Bağırov Azərbaycan Dövlət Siyasi Ġdarəsindəfəaliyyət göstərərkən, bir neçə müsavatçı ziyalını həbsdən qurtarmıĢdır. Onlarınarasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadəninbacanağı, görkəmli ədib, jurnalist və nasir Seyid Hüseyn də vardı. Ölməz sənətkarınqızı -Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Qumral Sadıqzadə 1998-ci ildə nəĢrolunmuĢ «Son mənzili Xəzər oldu» romanında atasının dilindən eĢitdiklərinioxuculara çatdırır: «Məni nəcib adamlar xilas etdilər. Ömrüm boyu özümü onlaraborclu hesab edəcəyəm. Çünki hər Ģey gözləmək olardı... ġəxsən Mir Cəfər Bağırovözü dedi ki, səni hərtərəfli yoxlamıĢıq, haqqında yazılanlar böhtandır. Get, arxayın ol,bir də səni bu məsələyə görə narahat edən olmayacaq. Bu mənə bəsdir».Seyid Hüseyn də M.Ə.Rəsulzadə kimi, uĢaqlıqda mədrəsədə oxumuĢ, ərəbvə fars dillərini öyrənmiĢ, sonra isə rus-tatar məktəbinə daxil olmuĢdu.Bacanağından 3 yaĢ kiçik olan Seyid Hüseynin əmək fəaliyyəti dəM.Ə.Rəsulzadənin ilk ədəbi və naĢirlik fəaliyyəti ilə həmahəngdir. Hər iki nadiristedad sahibi 20-30 yaĢlarında «Təkamül», «Ġqbal», «Açıq söz» və s. qəzet vəjurnalların naĢiri və redaktoru olmuĢlar.1926-cı ildə M.Ə. Rəsulzadənin atası Axund Molla Ələkbər dünyasınıdəyiĢdi. Böyük bir ailənin bütün çətinliyini Seyid Hüseyn çiyinlərinə aldı. Həminillərdə bu zəhmətkeĢ insanın bir neçə yerdə iĢləməsinin baĢlıca səbəbi bununla izaholuna bilər: Sənaye və Kooperativ texnikumlarda müəllim, axĢamlar «Kommunist»qəzetinin buraxıcısı, Sabunçu, Suraxanı, Balaxanı, Ramana, Bayıl klubları nəzdindəkiədəbiyyat dərnəklərinin rəhbəri, «AzərnəĢr»də redaktorluq fəaliyyəti...1932-ci il aprel ayının 23-də ÜĠK(b)P MK-nın «Ədəbi-bədii təĢkilatlarınyenidən qurulması haqqında» qərarına müvafiq olaraq, Azərbaycanda SovetYazıçıları Ġttifaqı yaradıldı, Yeni təsis edilmiĢ ittifaqın bəzi gənc üzvləri yeni- yeniəsərlər yazmaq əvəzinə, yaĢlı ədiblərimizin əleyhinə «yuxarılara» məktublargöndərirdilər. Seyid Hüseyn də tənqid hədəfi idi. Gənc kommunist cızmaqaraçılaryazırdılar ki, «AzərnəĢr»ə soxulmuĢ Seyid Hüseyn öz murdar keçmiĢini gizlədir.Onun arvadı Ümmügülsüm Sadıqzadənin əsl familiyası Rəsulzadədir,M.Ə.Rəsulzadənin əmisi qızıdır. Seyid Hüseyn Müsavatın lideri ilə əlaqə saxlayır».1932-ci ildə qarayaxanlar «Müsavat firqəsinin sabiq üzvü»nü«AzərnəĢr»də redaktorluqdan uzaqlaĢdırdılar...Həmin vaxtlar Mir Cəfər Bağırov Azərbaycandan uzaqlarda idi. O, MoskvaAli Partiya kurslarında ikiillik təhsili baĢa vurduqdan sonra ÜĠK(b)P MərkəziKomitəsinin aparatında təlimatçı vəzifəsində çalıĢırdı. Moskvanın Azərbaycanrəhbərləri isə əvvəlcə rus V.Ġ.Polonski, sonra da erməni R.Q.Quben idi.M.C.Bağırov Azərbaycan K(b)P MK-nın birinci katibi vəzifəsinə irəli çəkildikdənsonra... keçmiĢ müsavatçılar elm, mədəniyyət və mətbuat sahələrində məsulvəzifələrə təyin olundular. Ġki il əvvəl iĢdən çıxarılmıĢ Seyid Hüseyn AzərbaycanKP MK-nın tövsiyəsi ilə «AzrnəĢr»in Ģöbə müdiri vəzifəsinə təsdiq edildi.«AzərnəĢr»in 1934-cü ildə Seyid Hüseyn tərəfindən tutulmuĢ bədii ədəbiyyat171