DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

felyeton, məqalə və məktubları veriləcəkdir. Hər iki cildin nəĢrində Nizami adınaƏdəbiyyat və Dil Ġnstitutunun 1936-cı ildə çap etdirdiyi ikicildlik «Əsərlər» vəC.Məmmədquluzadənin əldə olan avtoqrafları əsas götürülür. Bir sıra əsərlər birincidəfə olaraq indiki nəĢrin müvafiq cildlərinə daxil edilir».Lakin C.Məmmədquluzadənin «SeçilmiĢ əsərləri»nin birinci cildininsiqnal nüsxəsinə «Qlavlit» tərəfindən qadağa qoyulur. Səbəbini Azərbaycan KPMK-nın katibi Qəzənfər Cəfər oğlu Məmmədov M.C.Bağırovun ünvanına yazdığırəsmi məktubunda göstərir. Həmin məktub Azərbaycan Respublikası SiyasiPartiyalar və Ġctimai Hərəkatlar Mərkəzi Dövlət Arxivində saxlanılmaqdadır.«Azərbaycan KP MK-nın katibi M.C.Bağırov yoldaĢaAzərbaycan Dövlət NəĢriyyatı C.Məmmədquluzadənin seçilmiĢ əsərlərininikicildliyinin yenidən nəĢr olunmasına baĢlamıĢdır. 1936-cı ildəki birinci nəĢrdənfərqli olaraq bu külliyyat yazıçının, demək olar ki, bütün baĢlıca əsərlərini əhatəedir. Hazırda birinci cild çapdan çıxmıĢdır. Burada ədibin nəsr əsərləri - povest,hekayə və xatirələri toplanılmıĢdır.Kitabın siqnal nüsxəsi əsaslı surətdə nəzərdən keçirilərkən bir sıra ciddinöqsanlar aĢkar edilmiĢdir. Belə ki, kitabın tərtibçisi Mirəhmədovun və redaktoruƏ.Sadıqovun məsuliyyətsizliyi üzündən birinci cildə ideya cəhətdən qüsurlu əsərlərdaxil edilmiĢdir. Məsələn, «Proletar Ģairi» hekayəsində proletar Ģairin obrazı gülünctəsvir olunaraq lağa qoyulur. «Hamballar» və «Qəza müxbiri» hekayələritəsadüfi faktlar üzərində qurulmuĢ və sovet gerçəkliyi haqqında düzgün təsəvvüryaratmır.Ən böyük nöqsanlar kitaba daxil edilmiĢ «Xatiratım»dadır.Özlüyündə «Xatiratım» qiymətli memuar əsəridir, burada müəllif həyatmüĢahidələrini qələmə alır, islam dinini kəskin tənqid edir, «ġərqi-Rus»qəzetindəki fəaliyyətindən ətraflı söhbət açır və «Molla Nəsrəddin» jurnalınınbirinci nömrəsinin çıxmasından bəhs edir. Lakin «Xatiratım»ın bir neçə yerindəC.Məmmədquluzadə qəzet- jurnal fəaliyyəti sahəsində qatı türkist millətçilər olanƏhmədbəy Ağayevin və Əlibəy Hüseynzadənin adlarını çəkir; H.M.Abdullanıxatırlayarkən yazır ki, o, bizim məĢhur yazıçılarımızdan birisinin atasıdır. Həminyazıçı ifĢa olunmuĢ xalq düĢməni H.Caviddir.«Xatiratım»da 1905-ci il 17 oktyabr manifesti «əhalinin tam azadlığı»manifesti kimi qiymətləndirilir. Ən ciddi nöqsan isə bundan ibarətdir ki,Azərbaycan xalqının həyatında Rusiyanın rolu birtərəfli iĢıqlandırılır. 419, 421,426, 442-ci səhifələrdə müəllif azsaylı xalqlara «rus hökumətinin» mürtəcemünasibətindən dəfələrlə danıĢır.«SeçilmiĢ əsərləri»n birinci cildinin müqəddiməsiz və müfəssəl izahatsızçap olunması göstərilən nöqsanları daha da yolverilməz edir.C.Məmmədquluzadənin «SeçilmiĢ əsərləri»nin birinci cildininhazırlanmasında və çapında ciddi nöqsanlara görə kitabın buraxılıĢıtərəfimizdən saxlanılmıĢdır.201