DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

H.Abdullayev məktubda M.C.Bağırovun altından xətt çəkdiyi cümlələrənəzər yetirdi: «Kikodze tarixçi deyildir. Nə Akademiyada, nə Elmi-tədqiqatinstitutunda, nə də ali məktəbdə iĢləyir - adicə ədəbi tənqidçidir. NəĢr olunmuĢ 80səhifəlik broĢurasını «monoqrafiya» adlandırmaq olmaz».H.Abdullayev ayağa qalxıb məktubu M.C.Bağırovun stolunun üstünəqoydu. Yerinə əyləĢəndən sonra dedi:-YoldaĢ Bağırov, yazıçı, ya tənqidçi olmaq o demək deyil ki, Fətəli xanbarədə ağlına gələni uydursun.M.C.Bağırov acıqlı halda:-Bəs nə bilmiĢdin, bizim tarixçilər qollarını çırmalayıb iĢə giriĢməyəndə,elə də olacaq da! - dedi. -Elə sən özün nə üçün Fətəli xandan elmi-tarixi bir əsəryazmırsan?-YoldaĢ Bağırov, mən Fətəli xan dövrünə aid məqalələr yazmıĢam. Ancaqsanballı elmi iĢ üçün gərək Moskva, Leninqrad və baĢqa Ģəhərlərin arxivlərinə...-YaxĢı, aydındır. Bütün iĢlərini təxirə sal. Sabahdan elmi ezamiyyətəhazırlaĢ. Ezamiyyə xərcini Nazirlər Soveti ödəyəcək.Qubalı Fətəli xanın fəaliyyəti ilə əlaqədar M.C.Bağırovun tarixçi alimlərəolan tövsiyələri bir ildən sonra müsbət nəticələrini göstərdi. 1947-ci il oktyabrın 7-də Azərbaycan Elmlər Akademiyasından göndərilmiĢ məktubda deyilir:«Azərbaycan K(b)P MK və BK katibi Mir Cəfər Bağırov yoldaĢaQubalı Fətəli xanın dövlət fəaliyyəti və Azərbaycan tarixinə aidmateriallar Azərbaycan EA-nın əməkdaĢları Seyidov, ġükürzadə və Məmmədlitərəfindən toplanılmıĢdır. Onlar Həsi Abdullayev yoldaĢla birlikdə AzərbaycanSSR Nazirlər Sovetinin qərarına müvafiq olaraq ezamiyyətə göndərilmiĢdilər.Adları çəkilən yoldaĢlar əsasən Mərkəzi Dövlət Hərbi-Tarixi Arxivdə vədigər arxivlərdə iki mindən çox tarixi sənəd aĢkar etmiĢlər. Bundan baĢqa,Məmmədli yoldaĢ Azərbaycan SSR-in Daimi Nümayəndəliyinin rəsmi xahiĢiəsasında Xarici Siyasət Arxivinə buraxılmıĢ və oradan Sizi maraqlandıran mövzuyadair 800 vərəqdə tarixi sənəd əldə etmiĢdir. TapĢırığınızı yerinə yetirərək 659vərəqdən ibarət 281 sənədi Sizə göndəririk».M.C.Bağırovun təĢəbbüsü ilə ayrı-ayrı arxivlərdən toplanılmıĢ 659vərəqdən bəzilərindəki mənbələrə diqqət yetirin: Fətəli xanın P.S.Potyomkinə 1786-cı il 22 sentyabr tarixli məktubu;Potyomkinin Fətəli xana 16 sentyabr 1786-cı il tarixli məktubunun surəti;Gürcü çarı Ġraklinin məktubu;S.BurnaĢevin P.S.Potyomkinə raportu;P.S.Potyomkinin knyaz Q.A.Potyomkinə məxfi məktubu.Nəhayət, 1951-ci ildə H.Abdullayev gərgin əməyinin bəhrəsi iləM.C.Bağırovu sevindirmiĢdir. Alimin geniĢ həcmli əsərinin əlyazmasının cildsəhifəsində belə yazılmıĢdır: «Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası A.Bakıxanov275