DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

Bütün bu olmazın əzab və əziyyətlər mərdanə və Ģahanə elm fədaisinierkən, əlli üç yaĢında aramızdan apardı. 1958-ci ilin aprel ayının 25-i MikayılRəfilinin doğmalarının matəmi, düĢmənlərinin «1 May nümayiĢi» oldu...Görkəmli tənqidçi və ədəbiyyatĢünas N.Ələkbərlinin 1998-ci ildə«Qartal» nəĢriyyatı tərəfindən buraxılmıĢ «Mikayıl Rəfili» kitabında oxuyuruq:«Professor Rəfilinin dəfni 50-ci illərdə ən izdihamlı dəfnlərdən biri idi. Onuncənazəsi uzun müddət dərs dediyi institutun akt zalından çıxarılaraq qəbristanatərəf yönəldi. Onun çoxlu həmkarları, dostları və tanıĢları, çoxsaylı tələbələri bumərasimdə iĢtirak edirdilər.Mərasim olduqca təbii olaraq Fəxri Xiyabanın önündə dayandı. Hamı eləbilirdi ki, onu burada dəfn edəcəklər. Lakin belə olmadı. Yuxarıdan gələn göstəriĢ öziĢini gördü. Böyük izdiham Botanika bağının qarĢısında yerləĢən qəbristanlığa tərəfyönəldi...»Mir Cəfər Bağırov iĢ baĢında olsaydı, Azərbaycanda filologiya sahəsindəilk elmlər doktorunun tabutu baĢında durardı, qəm karvanına sarbanlıq edərdi və bukarvan Fəxri Xiyaban qarĢısından yan ötüb keçməzdi.Mir Cəfər Bağırovdan sonra Azərbaycanın «leninçi-xruĢĢovçu-brejnevçi»rəhbərlərinin gözündə ġərq və Qərb ədəbiyyatının nadir bilicilərindən biri olanMikayıl Rəfili və onun yaxın qohumları «mülkədar Hacı Həsən Rəfibəyovundvoryan balasına» çevrildi. Mikayıl Rəfilinin əmisi qızı, əməkdar elm xadimi,Azərbaycanın ilk energetika üzrə qadın alimi Səmayə Rəfili haqqında bioqrafikməlumat Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasına salınmadı.1984-cü ildə ASE-də iĢləyənlərin bir çoxunun narazılığına baxmayaraq,Mikayıl Rəfili haqqındakı məqalədən Ģəkli çıxarıldı. 1937-ci ilin əvvəllərindəYazıçılar Ġttifaqında Mikayıl Rəfilinin məhkəməsini qurmuĢ, həmin ilin sonlarında«müttəhim»in Mir Cəfər Bağırov tərəfindən müdafiə edildiyini gördükdə... odünyalıq olmuĢ böhtançı Levon Arustamovun sifəti ensiklopediya səhifəsindəcanlandırıldı. Xalqımızın seçmə ziyalılarının qəsdinə durmuĢ bu daĢnak barəsindəkiensiklopediya məqaləsində deyilir ki, Levon Ağasiyeviç Arustamov ErmənistandanBakıya köçmüĢ, 1902-ci ildən inqilabi hərəkata qoĢulmuĢ, 1917-ci ildə BakıSovetinə üzv seçilmiĢ, Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qələbəsi uğrundamübarizə aparmıĢdır. BaĢqa sözlə, Mikayıl Rəfilinin atası Hacı Həsən kimi «Müsavatmülkədarları»na qarĢı olduğuna görə... ASE-yə düĢmüĢdür.Mir Cəfər Bağırov iĢ baĢında olsaydı, Arustamovları Rəfililərdən üstüntutanlara elə dərs verərdi ki...1995-ci ilin aprelində Mikayıl Rəfilinin anadan olmasının 90 illiyi tamamoldu. GeniĢ qeyd olunmadı. Yubiley ilində alimin yaĢayıb-yaratdığı binanın(Ə.Əlizadə, keçmiĢ Fioletov küçəsi, 6) girəcəyində xatirə lövhəsi görünmədi.BaĢçılarımızın baĢı öz yubileylərinə qarıĢmıĢdı. Əsrimizin yalnız yetmiĢinci illəri iləqürrələnənlər Respublika Sarayına toplaĢaraq, özləri özlərinə əl çaldılar...83