DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

«Mən nə Sanılıyam, nə də Cavadam, onlara düĢmənəm, onlara yadam»düĢünənlər qəti əmin oldular ki, Mikayıl Rəfili də pantürkist kimi həbs ediləcəkdir.Üstəlik, onun cəzası daha ağır olacaqdır. Çünki atası Gəncə üsyanınıntəĢkilatçılarındandır.1937-ci il iyun ayının 9-da Mikayıl Rəfilinin ölümünə fərman verən qələm«dostları» bir qərar da çıxardılar. Bu qərar onların özləri barədə idi. Belə adlanırdı:«1937-ci ildə Ədəbiyyat Fondunun hesabına yazıçıların bağ evlərinə göndərilməsibarədə». Ġdarə Heyətinin üzvləri olan Səməd Vurğun, Məmməd Səid Ordubadi vəSeyfulla ġamilov üçün Kislovodsk və Jeleznovodsk Ģəhərlərində 2-3 aylığa 2-3otaqlı istirahət mənzilləri alınmıĢdı. Qərarı «partorq» Kamski imzalamıĢdı....Qələm «dostları» Kislovodsk və Jeleznovodskda dincələrkən MikayılRəfili Bakıda özünə yer tapmırdı. Yenə ürəyindəkiləri Ģeir misralarına çevirirdi, cibdəftərçəsinə yazırdı:Toxta, varsa qəlbində yeni günə inam,Ümid sonsuz və iftira qısırdır, inan!...Bir gecə də fikrindən nə keçdisə, Ģeir əvəzinə məktub yazdı. 1937-ci ilnoyabrın 11-də Mikayıl Rəfilinin öz dəst-xətti ilə yazdığı bu məktub SiyasiPartiyalar və Ġctimai Hərəkatlar Dövlət Arxivinin 1 saylı fondunda saxlanılmaqdadır.Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi MirCəfər Bağırova ünvanlanmıĢ bu məktubda deyilir:«YoldaĢ Bağırov, özümdə cəsarət tapıb Sizi bir daha narahat edirəm. Mənölkəmizin sədaqətli, əməksevər adamlara ehtiyacı olduğunu bilirəm. Məngördüyüm iĢi, yaradıcılıq fəaliyyətini hədsiz dərəcədə sevirəm. Azərbaycanədəbiyyatının tarixini, Azərbaycan tarixini yaza bilərəm. Dərs deməyi, öyrətməyi,düĢünməyi bacarıram, bütün varlığımla Sovet ölkəsinə və partiyaya xidmət etməyəhazıram. Ancaq gündəlik həyatımızdan kənarda qalmıĢam. Yalnız o səbəbə ki, bir ilbundan əvvəl kitab «ithaf» etməklə günaha yol vermiĢəm. Yalnız o səbəbə ki, LevonArustamov mənə riyakarcasına böhtan atmıĢ, S.ġamilov və Səməd Vurğun dabundan istifadə etmiĢlər. Mənim bu çirkaba düĢməyimdə Zifeld, Zakirov,Vəlibəyov, Maqsud Məmmədov da az «zəhmət» çəkməmiĢlər.Mən onların adlarını çəkmək istəməzdim. Əlbəttə, məsələ bunda deyildir.Mənim müəyyən biliyim, qabiliyyətim var. Mənim bir sıra əsərlərim Leninqraddavə Moskvada müsbət qiymətləndirilmiĢdir. Mən filologiya elmləri namizədiyəm.Əgər bu bədbəxt hadisə baĢ verməsəydi, 1938-ci ildə elmlər doktoru alimlikdərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə edə bilərdim. Məgər bu təkcə mənimiftixarım olacaqdı? Axı, məni Sovet ölkəsi boya-baĢa çatdırmıĢ və mənə tərbiyəvermiĢdir. Mən təhsilim üçün, yüksəliĢim üçün, həyatım üçün ona minnətdaram.BaĢa düĢürəm ki, mənim məsələmin tezliklə həll edilməsi o qədər də asandeyildir. Mənə qayğıkeĢ münasibəti anlayır və qiymətləndirirəm. Mənə tərcüməvermiĢlər, ədəbiyyat dərslikləri yazmağa cəlb etmiĢlər. Lakin mən yazıçıyam, elmi80