DÜġMƏNLƏRĠNDƏN GÜCLÜ ġƏXSĠYYƏT - Kitabxana

Rəsul Rza ensiklopediyasında Azərbaycanın tarixi 22 səhifədən ibarətdir.Rəsul Rza ensiklopediyasındakı «Azərbaycan dili» məqaləsində oxuyuruq:«Azərbaycan dili SSRĠ-də və xaricdə yaĢayan 12 milyona yaxın azərbaycanlılarınana dilidir. Ehtimala görə Azərbaycan dilinin ümumxalq dili kimi formalaĢmasıtəqribən VII-IX əsrlərdə sona çatmıĢdır. Azərbaycan dili uzun zaman «türkü», «türkdili», «Azərbaycan türkcəsi», bəzən isə «Qafqaz tatarlarının dili» (xüsusən, rusdilində yazılmıĢ əsərlərdə) adlandırılmıĢdır.Azərbaycan dili qrammatik quruluĢuna görə iltisaqi dillərdəndir və türkdillərinin ümumi qrammatik əsaslarına uyğundur.Son hesablamalara görə, müasir Azərbaycan ədəbi dilinin tərkibində 100minə qədər söz var».1949-cu ildə Mir Cəfər Bağırovun təkidi və bilavasitə iĢtirakı ilə BöyükSovet Ensiklopediyasının birinci cildində dərc olunmuĢ «Azərbaycanlılar» məqaləsiRəsul Rza ensiklopediyasında geniĢləndirilərək 3 səhifəyə çatdırılmıĢdır. Məqalədədeyilir: «AZƏRBAYCANLILAR -Azərbaycanın əsas əhalisi; millət. Təqribən 12milyon, o cümlədən SSRĠ-də 3,6 milyon (1965). Azərbaycan SSR-də təqribən 3,3milyon nəfərdir (1969). 1959-cu il məlumatına görə, azərbaycanlılar GürcüstanSSR-də (107,7 min), RSFSR-də (70,9 min, o cümlədən Dağıstan MSSR-də 38,4min), Özbəkistan SSR-də (40 min), Qazaxıstan SSR-də (38,4 min), TürkmənistanSSR-də (12,9 min), Qırğızıstan SSR-də (10,4 min), Ukrayna SSR-də (6,7 min),Belorusiya SSR-də (1,4 min) və s. yerlərdə yaĢayırlar. Qalanı xaricdə, ən çoxuĠranda (əsasən Ġran Azərbaycanında) yaĢayır.Ġndiyədək aparılan tədqiqatlar sübut edir ki, «Azərbaycan» adı «azər»(yəni «od») sözündən əmələ gəlmiĢdir. Ġran dillərində bu sözün ən qədim Ģəkliehtimal ki, «atar» Ģəklini almıĢdır. «Atar» sözünə Azərbaycan ərazisi ilə əlaqədarilk dəfə «Atropat» və «Atropatena» sözlərində rast gəlirik. Atropatena, sonra isəAtarpatakan dil qanunlarına uyğun olaraq dəyiĢilmiĢ və «Azərbaycan» ĢəklinədüĢmüĢdür ki, bu da «Odlar yurdu», «Odlar diyarı» deməkdir».Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının on cildliyində «Azərbaycan»,«Azərbaycan dili», «azərbaycanlılar» sözlərini «Ermənistan», «erməni dili»,«erməni yazısı» və «ermənilər» kəlmələri əvəz etmiĢdir. Həm də elə bil buməqalələri Levon Stepanoviç ġaumyan redaktə etmiĢdir.ASE-nin 1980-ci ildə nəĢr edilmiĢ IV cildindəki «Ermənistan SSR»məqaləsindəki (səh.82-86) bu sətirlərə diqqət yetirin: «VII əsrin sonunda ərəbqoĢunları Zaqafqaziyanı iĢğal edib, Ermənistan, Kartli və Qafqaz Albaniyasını birəmirlikdə («Ərməniyyə») birləĢdirdilər. Ərəb iĢğalı Ermənistanda feodalmünasibətlərinin inkiĢafını ləngitdi. Ərəb hökmranlığına qarĢı xalqın mübarizəsi (703,748-750, 774-775-ci illər üsyanları) kəndlilərlə feodallar arasında kəskin sinfimübarizə Ģəraitində gedirdi. Babək hərəkatı Ermənistanı da bürümüĢdü. 805-ci ildəXilafətə qarĢı yeni xalq üsyanı baĢlandı. Lakin yalnız IX əsrin sonunda Ermənistan310