Wiedza o społeczeństwie klasa 8
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5. Jak funkcjonują gospodarstwa domowe, budżet domowy<br />
Pracownicy najemni zatrudnieni na umowę<br />
o pracę oraz osoby prowadzące działalność<br />
gospodarczą, a także rolnicy, podlegają<br />
w Polsce obowiązkowym ubezpieczeniom<br />
społecznym (emerytalnym, rentowym,<br />
chorobowym i wypadkowym), które dają<br />
prawo ubiegania się o różne świadczenia:<br />
emerytury, zasiłki chorobowe, wypadkowe<br />
i renty. Z kolei osoby pracujące na podstawie<br />
umów cywilnoprawnych (umów zlecenia<br />
i o dzieło) nie zawsze są objęte ubezpieczeniami<br />
społecznymi.<br />
Oprócz tego występują jeszcze dochody<br />
niezwiązane bezpośrednio z pracą zawodową:<br />
wygrane w grach losowych oraz<br />
konkursach, stypendia, darowizny i spadki.<br />
Nie wszystkie dochody da się zaplanować.<br />
Wiedzą o tym szczególnie posiadacze własnych<br />
przedsiębiorstw, których dochody nie<br />
do końca są przewidywalne. W przeciwieństwie<br />
do osób zatrudnionych na podstawie<br />
umowy o pracę, które mają stałe miesięczne<br />
wynagrodzenie, przedsiębiorca nie ma<br />
gwarancji stałego i równomiernego dopływu<br />
pieniędzy. W dłuższym czasie jednak<br />
przeciętne dochody przedsiębiorcy mogą<br />
być wyższe niż dochody pracowników najemnych.<br />
Wydatki gospodarstw<br />
domowych<br />
Przede wszystkim nie należy wydawać więcej,<br />
niż się zarabia. Taką żelazną zasadą kierowała<br />
się legendarna już premier Wielkiej<br />
Brytanii, Margaret Thatcher, nazywana przez<br />
Brytyjczyków Żelazną Damą. W zależności<br />
PRZYKŁADOWE WYDATKI KONSUMPCYJNE<br />
stałe<br />
• czynsz za mieszkanie<br />
• abonament radiowo -telewizyjny<br />
• abonament telefoniczny i internetowy<br />
• energia elektryczna i gaz<br />
• żywność, lekarstwa, środki czystości,<br />
kosmetyki i inne (w tym kredyty konsumpcyjne)<br />
• remont mieszkania<br />
zmienne<br />
• wycieczka krajowa lub zagraniczna<br />
• sprzęt elektroniczny<br />
• naprawa samochodu<br />
• meble, sprzęt AGD i inne elementy<br />
wyposażenia domu<br />
PRZYKŁADOWE WYDATKI INWESTYCYJNE<br />
stałe<br />
• ubezpieczenie na życie<br />
• dodatkowe dobrowolne ubezpieczenie<br />
emerytalne, tzw. III filar emerytalny (stałe<br />
kwoty przeznaczane co miesiąc na wyższą<br />
przyszłą emeryturę)<br />
• czesne za naukę w szkole niepublicznej<br />
• kredyty inwestycyjne, np. na zakup<br />
mieszkania pod wynajem<br />
zmienne<br />
• kurs prawa jazdy, kurs językowy<br />
• poszerzanie swoich kwalifikacji i umiejętności<br />
zawodowych (kursy doskonalenia<br />
zawodowego)<br />
• zakup nieruchomości, działki i gruntów<br />
• zakup papierów wartościowych (np. akcji<br />
lub obligacji)<br />
31
Change language