Forum A+P 08
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Debate në Arkitekturë<br />
Piramida<br />
Artan Fuga<br />
110<br />
Pasi ideja e prishjes së ndërtesës në<br />
Bulevardin «Dëshmorët e Kombit», e quajtur<br />
në zhargonin tiranës «Piramida», u debatua<br />
furishëm, me pasion dhe kaloi në sallën<br />
e Kuvendit, çështja doli sigurisht edhe në<br />
ekranet televizive.<br />
Sigurisht për t’u ndërlikuar edhe më.<br />
Në fakt, shpesh, duhen mbushur<br />
me diçka orët e programimit televiziv. Ne<br />
mërzitemi ndoshta nga disa debate pa<br />
fund, por redaksitë televizive kënaqen,<br />
lumturohen, sepse programi mbushet. Dhe<br />
po të ankohemi se përse humbim kohë me<br />
debate kaq të gjatë, atëherë edhe pyetja që na<br />
kap «mat» është e menjëhershme «Kur nuk<br />
i pëlqeni emisionet tona, atëhere përse na<br />
shikoni?» Ky është sekreti i mediave televizive,<br />
ato të ngulin përpara ekranit si për të shijuar<br />
të bukurën dhe interesanten, ashtu edhe<br />
gjërat pa shumë interes.<br />
Të prishet apo jo ajo ndërtesa, e cila<br />
sipas zhargonit të rinisë tiranëse u quajt<br />
“Piramidë»?<br />
Sipas meje, ajo ndërtesë dhe fati i saj<br />
nuk ka vend të politizohen.<br />
Është një çështje thjesht urbanistike, kaq<br />
anësore, çështje financiare dhe arkitekturore,<br />
pra, por amà aspak, politike. Sipas meje,<br />
piramida as nuk ka simbolizuar diktatorin,<br />
sikurse shprehen antikomunistët, as nuk ka<br />
simbolizuar udhëheqësin, sikurse mund të<br />
shpreheshin kundërshtarët e tyre. As njerin<br />
dhe as tjetrin. Për një arsye të thjeshtë sepse<br />
aty, te Piramida, vetëm nga fundi i jetës<br />
së regjimit monist u ndërtua një bina e<br />
madhe, vlerat arkitekturore të së cilës nuk i<br />
kam kuptuar kurrë sepse nuk jam arkitekt,<br />
funksioni i së cilës, si muze, nuk zgjati veçse<br />
dy a tre vjet. Ndërtesa në fjalë në asnjë rast<br />
nuk u asociua me përfytyrimin imagjinar të<br />
relikeve që mbante brenda saj nëpër vitrina.<br />
As nga komunistët e atëhershëm dhe as nga<br />
antikomunistët.<br />
Mbi të gjitha, ndërtimi i një binaje të<br />
tillë në ato vite shihej me ironi nga popullsia,<br />
që nga njera anë, vrojtonte sesi partia në fuqi<br />
po dorëzonte pushtetin dhe po largohej me<br />
rendje të paniktë nga parametrat ideologjike<br />
që përfaqësonin reliket e atij që u quajt muze,<br />
dhe nga ana tjetër, shihte me lemeri sesi në<br />
kushtet e një krize edhe për bukën e gojës<br />
që pllakosi në Shqipëri në ato vite, pushteti i<br />
tërhequr nga grandomania harxhonte hekur,<br />
beton, mermer etj. për të ndërtuar fasada<br />
arkitekturore, ndërkohë që dihet nga të gjithë<br />
se e thjeshta është e bukur.<br />
Aq më shumë që si ndërtesë, si praktikë,<br />
si akt, ndërtimi i Piramidës nuk kujtonte<br />
aq shumë njeriun që i mbante emrin, por<br />
ishte shprehje e manipulimit dhe e frikës<br />
së udhëheqjes së atëhershme për t’i dhënë<br />
kurajë vetes nëpërmjet ndërtimit të veprave<br />
faraoniake, solide, të shpërmasuara, gjigante,<br />
shtypëse për vështrimin qytetar, ndërkohë që<br />
psikologjikisht, kolekivisht, grupimi drejtues<br />
ndodhej nën një pasiguri të konsiderueshme<br />
e ankth për fatin e vet nga ndryshimet<br />
gorbaçoviane dhe më pas të atyre në Lindje.<br />
Frikën politike dhe ankthin psikologjik<br />
kolektiv që kishte pllakosur kërkonte t’a<br />
nxirrte jashtë, t’a “eksorcizonte”, nëpërmjet<br />
ndërtimeve gjigantomane pa asnjë funksion
Change language