Forum A+P 08

Muzeu “Enver Hoxha” u inaugurua në vitin 1988. Për projektimin e tij u angazhuan një grup i gjerë ekspertësh të Institutit Shtetëror të
Studimeve dhe Projektimeve të Arkitekturës dhe Urbanistikës Nr. 1 në Tiranë dhe të institucioneve të tjera si Fakulteti i Inxhinierisë së
Ndërtimit, Instituti i Arteve, etj. Ky grup ekspertësh drejtohej nga arkitektët Klement Kolaneci, Piro Vaso, Pranvera Hoxha dhe Vladimir
Bregu. Pas vitit 1991 kjo ndërtesëpushoi së qeni muze dhe u përshtat në funksione të tjera ndër të cilat Qendra Ndërkombëtare e
Kulturës “Pjetër Arbnori” (QNK). Në vitin 2007 Ministria e Turizmit, Kulturës, Risnisë dhe Sporteve (MTKRS) shpalli dhe organizoi
Konkursin ndërkombëtar për konvertimin dhe përshtatjen funksionale të QNK-së në teatër të dramës dhe qendër të arteve pamore.
Në këtë konkurs morën pjesë katër studio arkitekture. Detyra e projektimit e hartuar nga MTKRS, si edhe projektet e paraqitura nga
studiot e arkitekturës gjatë fazës së konkursit, janë paraqitur në vijim.
The Ministry of Tourism, Culture Youth and Sport in 2007 issued the international architecture competition for the design of the
reorganization of the QNK (International Cultural Center “Pjetër Arbnori”) to National Drama Theatre and Performing Art Center. The
terms of reference formulated by the Ministry of Tourism, Culture Youth and Sport for this competition, and the designed projects are
presented in the following projects.
Qëllimi i Projektit:
Konvertimi dhe përshtatja funksionale e QNK-së në teatër dramatik dhe qendër të arteve pamore; Rikonstruksioni rehabilitues
ndërtimor i QNK-së
Pozicioni urban i objektit:
Qendra Ndërkombetare e Kultures “Pjetër Arbnori” ndodhet në zonen e klasiikuar si qendra e Tiranës, në pikën gravitacionale të
Bulevardit “Dëshmorët e Kombit” dhe e shpallur si zonë Monument Kulture me status të veçantë mbrojtje si kompleks në tërësi me
ministritë, UT, Pallatin e Kongreseve, Presidencën etj.
QNK shtrihet në një territor prej 4000m2 ku gjurma e saj okupon1900m2 të këtij territori. Ky territor kuizohet nga veriu me bulevardin
“Bajram Curri” (që shoqëron lumin Lana); nga lindja kuizohet nga rruga “Lekë Dukagjini”; nga jugu me ndërtesën e Këshillit
të Ministrave ndërsa në perëndim me bulevardin “Dëshmorët e Kombit”. Objekti sot është i aksesueshëm në disa drejtime për
këmbësorë; nga veriu dhe lindja objekti ka akses për automjete.
Me vendim të KKRRT-së së Republikës objekti bën pjesë në kompleksin e qendrës së Tiranës dhe si i tillë ka një sërë kuizimesh
në lidhje me ndërhyrjet e mundëshme volumore në nivelin mbitokësor; Kuizimet për zhvillime në nivelin nëntokësor nuk ka. Në
planin rregullues të qendrës së Tiranës në fuqi, objekti ruan të njëtën izionomi urbane së bashku me peizazhin që e shoqeron, pa
speciikime të detajuara apo kuizime preçize.
Gjendja egzistuese e objektit
Ndërtesa është vënë në funksion me përfundimin e punimeve ndërtimore në vitin 1998. Është projektuar nga Instituti i Studimeve
dhe Projektimeve No,1 dhe zbatuar nga ndërmarja e ndërtimit “21 Dhjetori”. Funksioni kryesor i objektit ishte muze i ish diktatorit
komunist Enver Haxha për periudhën 1944-1985. Këtë funksion objekti e humbi në vitin 1992. Konceptimi volumor i objektit ka në
esencë përpjekjen e një simbioze arkitektonike midis memorialit dhe simboleve të yllit e të shqiponjës në plan dhe altimetri të cilat
shkrihen në siluetin e piramidës – memorial.
Aktualisht objekti fuksionon në dy linja:
1. Ajo e QNK-së për organizimin e panaireve të ndryshme tregëtare; shfaqje të ndryshme muzikore, disko, mbledhje apo konferenca,
ekspozita të arteve pamore kryesisht pikture apo fotograie si dhe një sallë shfaqjesh ilmi. 2. Ambiente (afersisht 80% ) të dhëna me
qira në disa subjekte.
Për shkak të mungeses së mirembatjes gjatë gjithë kësaj kohe, të administrimit jo efektiv, të dëmtive të sjella nga qiramarresit
objekti sot ndodhet në një gjendje mjaft të rënduar izike që domosdoshmerisht kërkon ndërhyrje rikonstruktive. Të gjitha siperfaqet
e pjerrëta të fasadave të vazhduara janë të dëmtuara duke bërë lehtësisht të penetrueshëm ujin e rreshjeve dhe për pasojë dëmtime
në riinitura. Veshja me mermer e eksterierit është në gjendje kritike për shkak të përparimit të degradimit dhe mungesës së masave.
Gjithashtu një rol negativ kanë luajtur vendosja e një numuri të madh makinerish dhe antenash në pjeset e taraces. Si rezultat eshte
i domosdoshëm një veriikim paraprak i strukturave. Në drejtim të riiniturave të brendëshme ka një dëmtim në masë sidomos për
pjeset e dhëna me qira, tek salla e kinemasë, etj.
Sistemi i ngrohjes-ftohjes, ventilimit dhe impiantet e lidhura me to janë totalisht i shkatërruara. Sot çdo ndarje administrative apo
e dhënë me qira ka sistemin e vet, gjë që shoqërohet me vendosjen e një sërë makinerish, në mënyrë të pakontrolluar, me një
shpërndarje kaotike në fasadat e objektit. Sistemi elektrik i objektit përbëhet nga një mori rrjetesh të pamundur për t’u identiikuar,
kontrolluar apo riparuar.
40