Forum A+P 08
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dizajni Universal<br />
146<br />
Shoqëria shqiptare, e dalë nga një<br />
sistem totalitar, ku mungonte krejtësisht<br />
pjesëmarrja qytetare në planifikim e<br />
vendimmarrje, ka ecur me hapa shumë të<br />
ngadaltë në drejtim të gjithëpërfshirjes.<br />
Në Shqipëri statistikat zyrtare flasin<br />
për 121500 persona 5 me aftësi të kufizuara<br />
në lëvizje, në shikim e dëgjim, të regjistruar<br />
dhe përfitues nga skemat e përkrahjes<br />
sociale. Ndërkohë që shifra reale është më<br />
e lartë, sepse kategori të veçanta të aftësisë<br />
së kufizuar, si persona me probleme<br />
zhvillimi, më dëgjim të dëmtuar etj. Janë<br />
të paevidentuar sepse nuk përfitojnë<br />
nga skemat e përkrahjes për shkak të<br />
mangësive ligjore. Personat me aftësi të<br />
kufizuara përjetojnë izolimin dhe veçimin,<br />
duke u diskriminuar me pamundësinë për<br />
të shkuar në shkolla, për t’u punësuar,<br />
për të arritur shërbimet e domosdoshme<br />
shëndetësore, për të marrë pjesë në<br />
aktivitete si gjithë të tjerët për shkak të<br />
barrierave të shumta që mjedisi ndërtimor<br />
ngre ndaj tyre.<br />
Legjislacioni shqiptar gjatë viteve ’90,<br />
i mënjanoi pothuajse tërësisht alternativat<br />
për realizimin e një mjedisi pa barriera.<br />
Përpjekjet e para ligjore për realizimin<br />
e ndërtimeve pa barriera i gjejmë në<br />
Statuset 6 e grupimeve të personave me<br />
aftësi të kufizuara, në vitet 1994-2000, ku<br />
në nene të veçanta u përfshi detyrimi për<br />
ndërtime të reja pa barriera për personat<br />
me aftësi të kufizuara. Këto nene nuk u<br />
5 www.minin.gov.al/.../MPCSSHB; Raporti i monitorimit<br />
për 6-mujorin e parë të vitit 2009, per Ministrine e Punës,<br />
Çështjeve Sociale, dhe Shanseve të Barabarta<br />
6 Ligji Nr. 7889, datë 14.12.1994, i ndryshuar, “Për Statusin<br />
e Invalidit të punës”; Ligji Nr.8098, datë 28.3.1996, i<br />
ndryshuar, “Për statusin e të Verbërit”; Ligji Nr. 8626, datë<br />
22.6.2000, i ndryshuar “ Statusi i Invalidit Paraplegjik dhe<br />
Tetraplegjik”<br />
zbatuan për shumë arsye, duke veçuar atë<br />
të mungesës së vëmendjes dhe të vullnetit<br />
politik të institucioneve përgjegjëse, për të<br />
dhënë zgjidhjen e duhur. Fatkeqësisht edhe<br />
specialiste të fushës dhe rrethet akademike<br />
nuk luajtën rolin e duhur në këtë proces.<br />
Pas vitit 2000, një përpjekje më e<br />
organizuar e një grupi shoqatash dhe<br />
individësh me aftësi të kufizuara, të<br />
grupuara pranë FSHDPAK 7 , nëpërmjet<br />
fushatave të shumta të ndërgjegjësimit,<br />
të avokatisë dhe lobimit për përmirësime<br />
ligjore në këtë fushë, bënë që të<br />
ndërtohej dhe të funksiononte një rrjet<br />
bashkëpunimi ndërmjet shoqërisë civile<br />
dhe institucioneve dhe të përgatitej<br />
dhe miratohej në vitin 2004 një Paketë<br />
Normash Urbanistike dhe Arkitektonike<br />
për personat me aftësi të kufizuara, e<br />
para e këtij lloji, si pjesë e Rregullores<br />
së Urbanistikës, me të njëjtin detyrim<br />
ligjor për zbatim 8 . Kjo Paketë Normash,<br />
gjatë gjithë kohës së funksionimit deri në<br />
shfuqizimin e saj, në nëntor 20<strong>08</strong> 9 , nuk<br />
arriti as të njihej sa duhej nga specialistët,<br />
ndërsa rezultatet e zbatimit të saj ishin<br />
pothuajse të padukshme.<br />
Hartimi dhe miratimi i Strategjisë<br />
Kombëtare të Personave me aftësi të<br />
kufizuara 10 në vitin 2005, e pozicionoi<br />
problematikën e mjedisit pa barriera në<br />
objektivat kryesorë të saj, si parakusht<br />
për integrim, në përputhje me rregullat<br />
7 Fondacioni Shqiptar për të Drejtat e Personave me Aftësi të<br />
Kufizuara, www.adrf.org.al.<br />
8 Vendim Nr.401, datë 25.6.2004. Paketa e Normave Urbanistike<br />
dhe Arkitektonike për personat me aftësi<br />
të kufizuara.<br />
9 Në 19 Nëntor 20<strong>08</strong>, miratimi i “ Rregullores për shfrytëzimin<br />
e hapësirave nga ana e personave me aftësi të kufizuara”,<br />
shfuqizoi “ Paketën e Normave Urbanistike dhe Arkitektonike<br />
për personat me aftësi të Kufizuara”.<br />
10 VKM nr.8 , dt. 25 janar 2005 Strategjia Kombëtare e<br />
Personave me aftësi të kufizuar, www.mpcs.gov.al
Change language