Forum A+P 08

Rikuperimi Përmes Arkitekturës
Rikuperimi dhe trasformimi i
boshllëqeve urbane në Medinën
e Tripolit, Libi
Dorina Papa
ABSTRACT
Radical interventions in the “heart of the
historic city” present many difficulties.
It is important not to damage the city’s
roots, its history, and the collective
memory of the city. In order to preserve
these aspects, we must respect the social
and human heritage embodied in the city’s
architecture. Filling the empty space with
“buildings”, which quite often result from
and exist to satisfy the personal ego of
the architect, is not enough. New buildings
should naturally and harmoniously
interact with the existing context and
the city’s social life in general. The case
of Tripoli’s Medina is the case of a delicate
intervention in the urban voids within the
medina. The proposed project aimed to
recreate the lost/previous atmosphere of
the medina (the result of abandonment,
demolition and poor maintenance), and
bring it back as an important part of
contemporary Tripoli.
114
Tema projektuese nis në kuadrin e një linje
kërkimore që synon të ndërtojë strategji
projekuese të afta të përballojnë problemin e
rishkrimit dhe të trasformimit të trashëgimisë
ndërtimore ekzistuese, në aspekte dhe
dimensione të ndryshme: që nga ato
konstruktive e arkitekturore, te ato urbane,
infrastrukturore dhe të peisazhit.
Ky problem duket të jetë qendror në
panoramën e qyteteve mesdhetare (Algjer,
Tunizi, Bejrut, Split, Palermo, Napoli,
Marsejë, Barcelonë etj.), e karakterizuar nga
një mbivendosje e vazhdueshme gjurmësh
që synojnë të përcaktojnë një ekuilibër të ri
urban, nisur nga elementet më interesante të
ekuilibrit të mëparshëm.
Rasti i Medinës së Tripolit
Studimi dhe transformimi i pasurisë
arkitekturore përqendrohet në qendrën
historike, Medinën e Tripolit, një qendër
historike e shënuar thellësisht nga kultura
e Islamit magrebin, me një histori urbane
komplekse, që bashkëshkrin kontributin e
komunitetit islamik, të krishterë dhe hebraik,
në një amalgamë që e emërtojmë si medinë
mesdhetare.
Medina e Tripolit, në krizë të thellë si
pasojë e transformimeve më të fundit që
minojnë vetë esencën e sistemit urban të saj,
kërkon strategji të reja projektuese, në gjendje
ta riintegrojnë, si pjesë të gjallë, në brendësi
të Tripolit bashkëkohor.
Medina e Tripolit - Vështrim
historik
Tripoli shtrihet në një nga gjiret më të
mrekullueshme të Afrikës Veriore. Që në
themelimin e tij në shek. VII p.e.re nga
fenikasët, qyteti u zhvillua në lidhje të ngushtë
me portin, falë edhe pozicionit të tij qendror
në Mesdhe.
Në kohët antike Mesdheu ka qenë
një hapësirë gjeografike me rëndësi të
jashtëzakonshme, djep i qytetërimeve që
lulëzuan në brigjet e tij, falë lidhjeve qe ky det
krijonte ndërmjet botëve të ndryshme. Në
shek. VII u bë teatër i qytetërimit arab dhe i
përhapjes së tij në Europën Jugore. Më vonë
tregtarët e republikave marinare italiane, e
shndërruan atë përfundimisht në një nyjë
ndërlidhëse të Europës, Azisë dhe Afrikës.
Për vetë pozicionin gjeografik kyç
dhe pasuritë natyrore, Tripoli ka qenë në
shënjestër të qytetërimeve të ndryshme që
hera-herës zotëruan në Mesdhe: qytetërimi
romak, bizantin, arab, islamik, otoman e deri