Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

• Idatzi ahaztu nahi ez dugun zerbait gogorar azteko idazten
dugu . Haurrak ikus dezake bere aita edo bere ama erosketak egiteko
prestatzen ari direnean eginkizunetako bat erosgaien zerrenda bat
idaztea dela, idatzitako izenak ahozkatzen dituzten bitartean . Gertakari
honetaz -GOODMANek (1982,112) ere bere lanean bereziki
aipatzen duena- komentario hau egiten dute ANDERSON eta
'l'EALEk (1982,291) :
"Amak erosketagaien zerrenda idazten duen bitartean, hiru aspektu
ezberdin azpimarratu behar dira, haurraren garapenerako garrantzi
handiko diren hiru aspektu : itxura berezi bat hartzen du zerrendak
(orri baten ezkerraldean goitik-behera antolatutako sinboloak dira) ;
zerrendaren edukia oso berezia da (errealitatean dauden elikagaien
izenak dira) ; eginkizun beharrekoak ez ahazteko idazten da, eta gero
merkatuan begiratu egiten da elikagaiak aukeratzerakoan . Informazio
guzti hori jasotzen du haurrak .
• Idatzi norabideak adierazteko idazten da. Bidean go azenean
non zer dagoen adierazteko letreroak jartzen dira : herriaren sarreran
herriaren izena ; kalearen ertzetan kalearen izena ; zenbait tokitan
jatetxe baten izena, beste herri batetarako bidearen izena, e .a . Letrero
horiek izan dezaketen garrantzia adier azteko hainbeste adibideetatik
bat, ARAMBURU eta ETXEBERRIAtik (1987, 136) jasoa :
"Haurrak izenetan zenbat O agertzen ziren bilatzen zebiltzalarik
-horretarako ikaskide batetik jaso zuten eragina- egun pare bat
geroago ikasle bat dator andereñoarengana eta esaten dio : "Badakit O
daramatzan beste hitz bat : ORIO, letreroan ikusi dut" .
• Idatzi geron izenak ere idazten ditugu zerbait gurea edo guk
egindakoa dela adierazteko . Gure liburuei gure izena jartzen diegu ;
gure etxeko atean aitaren eta amaren izenak jartzen ditugu ; guk
idatzitakoari edo marraztutakori gure izena jartzen diogu, e .a . Idaz te-
-gertakari hau oso arrunta zaio Eskolaurreko haurrari . Beste nonbait
adierazi dugunez, haurrarentzat izenak dira idaz daitekeenaren pro-
99