26.08.2013 Views

Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

• Gure ustez fonetiko-gramatikoak baino garrantzi handiagoa<br />

dute esaldi idatziaren osagai morfosintaktikoek : esaldiko hitzak<br />

bereizteko gauza ez bada zail gertatuko zaio haurrari <strong>idazketaren</strong> arau<br />

nagusienetakoaz jabetzea: zer idazten da elakarturik eta zer bereizirik,<br />

ze FERREIRO eta 'l'EBEROSKIk (1986) gogoratzen digutenez haurrak<br />

hasiera batetan grafemak perzibitzen baditu, berehalaxe konturatzen<br />

bait da grafema horiek multzoka banatzen direla eta tartean hutsuneak<br />

uzten direla . Arrazoi honegatik hizkuntza mintzatuaren eta<br />

hizkuntza idatziaren arteko parekotasun az nolako iritziak moldatzen<br />

dituen haurrak jakitea oso komenigarria da : hitzegiterakoan erres-<br />

petatzen ditugun arau morfosintaktikoak idazterakoan ere errespetatu<br />

beharrekoak bait dira: mintzatzerakoan baino zorroztasun<br />

handiagoz gainera, idazterakoan .<br />

• Aztertu beharreko beste arlo bat osagai grafematikoen berezitasunei<br />

buruzko iritziak dira: idatzirik dagoenak irakurgarri izan dadin<br />

zein berezitasun bete behar ditu? Hau da : zenbat grafema? grafema<br />

horiek nolakoak behar dute izan? Zer berezitasun dago grafema eta<br />

zenbakien artean?,e .a .<br />

• Haurren mundurako prestatzen diren testu idatzi gehienac -iaz<br />

denak- irudiz lagundurik agertzen dira . Askotan orri osoa hartzen<br />

duen irudiaren oinean testu mugatu bat baino ez da jartzen . Beste<br />

batzutan testu idatziaren eta irudiaren arteko oreka bat bilatzen da<br />

liburuan zehar .<br />

Honetaz gain bai Telebistan eta baita propagandarako moldatu-<br />

tako muraletan beti irudia eta testu idatzia elkarturik agertzen zaizkio<br />

haurrari : Coca Cola, Kelmes oinetakoak, e .a .<br />

Nola interpretatzen ote du haurrak testu idatziaren eta irudiaren<br />

arteko lotura? Nolako aldaketak ematen ote dira haurraren uste<br />

horietan esperientzian aurrera doan neurrian? e .a . Guzti hori<br />

aztertzea ere interesgarritzat jo dugu lan honetan, hor ikusiko bait<br />

dugu haurra noiz zentratzen den testuaren ezaugarri grafikoetan<br />

144

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!