Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

Irakurtzen erakusten haurrak 6 urte dituenean hastekoaren
aldeko da ikuskari hau .
Urrutirago doa, oraindik, LENTIN (1977,122) irakaslea :
"Beren haurrak irakurtzen ikusteko presa duten gurasoei azpimarratu
nahi diegu : jakin ezazue, garaia baino lehenago ikastera behartzeak
ondorio okerrak ekar ditzake zuen haurren etorkizunerako ."
Esan beharrik ere ez, sei urte bete baino lehenago irakurtzen
hastea "garaia baino lehenago" hastea da autore honentzat .
Irakasleekiko bileretan eta mintegietan jaso ahal izan dudanez,
oso zabaldurik dago ideia hori . Eta irakurtzen "goizegi" erakusten
hastetik letorkeen "gaitzik" okerrenetakoa zorigaiztoko "dislexia"
genuke . Dislexia zer den argitzeko eskatutakoan, ordea, zehaztasunik
gabeko baieztapenak baino ez ditut jaso ahal izan . Gauza bera gertatu
zait"heldutasuna" hitzarekin zer adierazi nahi den zehaz diezaidatela
eskatutakoan .
Ezin suposatuko dugu MIALARET, LENTIN, Orenseko ikuskaria
eta beste hainbeste autore egoera horretan aurkituko direnik . Hauek
FILHO eta INIZANen testetatik eta eskola-praktikatik jasotako datuetan
oinarritzen dira gehienetan . Ziurtapen enpirikoetan oinarritzen
dira, beraz . Erru bat egon daiteke, ordea, datu enpiriko horien inter-
pretazioan . GATESenak (1937, 506) dira ondorengo hitzok :
"Irakurketaren ikastean dagokionez, haurrak behar duen heldutasun
mentalez egin ohi diren baieztapenek ez dute, oinarriz, inolako
esanahikortasunik. Maixu batek darabilen programa edo metodo batez
irakurtzen ikasteko behar den adinak ez du zergatik berdina izan
behar beste egoera batean ikasten ari den haurrarentzat."
Eskola-praktika konkretoetatik jasotako datuek ez dute berez,
beste egoeratan gerta daitekeena aurreikusteko . Eta orain arteko
5 8