Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

More documents

Recommendations

Info

2 .3 . IZEN IDATZIEN FUNTZIONALTASUN LUDIKOA Eskolaurreko haurraren bizigiroaren berezitasunetako bat bere ludikotasuna da . Zentzu honetan, eta eragiketa-aurreko garapen- -aldian aurkitzen den haurraren ezagupen-iharduerarako jolasak eta jolas sinbolikoak duen garrantzia setatsuki azpimarratzen zuen PIAGETek (1969, 1972) bere lanik osoenetarikoetan, haurrarengan funtzio-sinbolikoak duen garapenari eskainitakoan eta adimenaren psikologiari buruzkoan bereziki ._ PIAGETen zentzuan idaztea eta irakurtzea bere inguruan normaltzat duten haurrek "idaztera eta irakurtzera" jolasten dute, edo jolas dezakete . Izenekin modu funtzional batean jolastu ere jolas daiteke, eginkizunak haurrari gainditu dezakeen nolabaiteko arazoa planteatzen badio . Adibidez, haur bakoitzak gelara sartzerakoan bere izena daraman txartela ormatik kendu eta kaxa batean sartu behar badu, etorri ez diren gelakideen izenak orman jarraituko dute . Izena horietatik asmatu behar badute haurrek egun horretan nor ez den etorri, haurrek era ezberdinetako irtenbideak asmatuko dituzte, moldatuko dituzte -esango luke BRUNERek(1988)- ar azoari irtenbide bat aurkitzeko . (Diogun, bidenabar, era horretako arazoak plantetzea litzatekeela biderik egokiena haurrak aurrera egin dezan BRUNER beraren eritziz) . Horrelatsuko egoeren aurrean laister hasiko dira haurrak izen idatzien ezaugarritan oinarritzen ikaskideen izenak identifikatzeko : hasieran eta bukaeran puntuak daramatzala (IÑAKI), hiru A daramatzala (AMAYA), gurutze T batez amaitzen dela (BEÑAt), biribil O batez hasten dela (OIER), e.a. Zenbaitetan berezitasun berdinak aurkituko dituzte izen ezberdinetan : AMAYA, ARANTZA, AINARA, e .a . Beste irtenbideak aurkituko dituzte orduan : amaren M daramala batek, edo batek puntuduna daramala eta besteak ez (ARANTZA- AINARA), edo batek besteak baino hizki gehiago dituela, -luzeagoa dela- (AMAYA-ARANTZA), e .a . Jolas modu honek, adibidez, izen idatzien baliogarritasun konkretu bat suma arazten die haurrei, eta gainera ezagupen-arazoak, gainditzeko errezak diren ezagupen-arazoak sumatu araziz aldi berean . Gertakari honen garrantziaz BRÜGELMANNen (1984, 24) zita bat egokia irukitzen zait : 85
"Ikasi, atsegin handiz ikasten du haurrak, eginbeharrak beretzat zentzu bat baldin badu, arazo baten gaindiketa suposatzen badio eta horetarako bere ezagupen-garapenean aurrera pauso bat eskatzen badio" . Jolas edo eginzkizun honen eragingarritasuna Lazkaoko Ikasto- lako Eskolaurreko andereñoek azpimarratu didate, behin eta berriro gertatzen dena aipatuz : gelara sartu orduko bere izen-txartela jaso .__ gabe jolasten hasten diren haurrak ba omen dira noizean behinka ; gelakideen batek horietakoren baten izena ikusi eta ez dela etorri besteak entzuteko moduan adierazten duenean, laister erantzuten omen du dagokionak "etorri naiz" edo "hemen nago" esanaz . (1989/90 ikasturtean zehar hiruzpalau aldiz jasotako gertakaria) . PIAGETen jolas sinbolikoen munduan gehiago murgilduz modu aproposean suma arazi daiteke hizkuntza idatziaren baliagarritasuna . Eskolaurrean nahiko ohizko den didaktikan txokoen erabilpena nahiko arrunta da. Salmenta-erosketen txokoan egin daitekeen jolas sinboliko bat honako hau izan daiteke : salmenta-dendan eskaintzen diren salgaiak daude kaxetan banaturik eta kaxa bakoitzean salgaia- ren izena idatzirik hizki ozen eta argiz . Orman salgai guztien izen-ze- rrenda dagozkien prezioekin . Erosleak kaxan dagoen izena zerrendan aurkitu behar du prezioa jakiteko eta erosketak moldatzeko . Jolas sinboliko honen bidez matematika eta irakurketa bateratsu lantzen dira . Erakargarritasun handia izan zuen iharduera honek Orioko Ikastolan 1985/ 1989 urte-aldietan bertako Eskolaurreko ikas- leentzat . Beste jolas bat dadoaz egiten dena da : dadoaren alde bakoitzari silaba bat itsasten zaio :hiru silabako bi izenez osa daitezke alde guz- tiak, edo bi silabako hiru izenez . Izenen jabeek jolasten dute eta dadoa botaz noren izen lehenik osatu da jokoa . Ateratzen diren sila- bak orri batean idatz daitezke, edo aurrez prestaturiko silaba-txarte- lak kaxa batean jarri eta dado-tiraketa bakoitzean, suertatzen dena kaxatik atera eta izenak osatzen joan mahai edo zola-gainean . Jolas 8 6
Page 1:
Jakintza-arloa: Pedagogia Irakurket
Page 4 and 5:
SARRERA GISARA Ezer izan behar badu
Page 6 and 7:
3 . Hipotesia eta hipotesiarn espli
Page 8 and 9:
2 .2 . Froga ezberdinetan hiruhilab
Page 10 and 11:
Eta HUSENek (1988, 46) gehitzen du
Page 12 and 13:
ohi da, edo gertatu ohi dela suposa
Page 14 and 15:
Guzti honetatik ondorioztatu daitek
Page 16 and 17:
HOUSE berak erantsiko lioke : "badi
Page 18 and 19:
- Aldaketa horretarako beharrezko d
Page 20 and 21:
irakasleentzat nagusiki- benetan "b
Page 22 and 23:
ondoezak beste bide bat ireki zuen
Page 24 and 25:
Bestalde, eta hurrengo kapituluaren
Page 26 and 27:
4 . IKERKETA-LAN HONEN IZAKERA KUAL
Page 28 and 29:
1 . DEFINIZIO BATEN BILA II IRAKURT
Page 30 and 31:
da : Beste hau BLOOMFIELD ( 128,129
Page 32 and 33:
MIALARETen (1972,1go kapitulua) ust
Page 34 and 35:
Horrelakoak, gainera, oso ezagunak
Page 36 and 37: metodoak baldintzatua egon daiteke
Page 38 and 39: "Hizkuntza inglesaren hotsak sistem
Page 40 and 41: niaren kasua dena-, eta arau morfol
Page 42 and 43: "Zertarako? eta nola idatzi? galder
Page 44 and 45: pertsona berari soilik ere . Mundu
Page 46 and 47: tutan : metodo horietan agertzen di
Page 48 and 49: Eritzi berekoak dira C .COLL(1987)
Page 50 and 51: "Subjektua bere ezagupenaren eraiki
Page 52 and 53: GUNTHERen ikerketen emaitzetan oina
Page 54 and 55: idatz daiteke: kontestuak ematen di
Page 56 and 57: GUNTHERek (1986,38) honako adibide
Page 58 and 59: Bestalde, hortxe daude irakurtzeko
Page 60 and 61: eskolapraktika aurre-iritzi batzuet
Page 62 and 63: -ma ila) Irakurketarako Irakurtzen
Page 64 and 65: ehar da ; edo MOLINA GARCIAk (1981)
Page 66 and 67: III LANERAKO HIPO'1 ESIAK 1 . Hizku
Page 68 and 69: Hemen esan genezakena ondorengo hau
Page 70 and 71: 1 .3 . ERRU ERATZAILEAK Horrela jok
Page 72 and 73: azgarri lirateke kasu honetan . fl
Page 74 and 75: Irakasleak orduan :" Eta nolaz daki
Page 76 and 77: gogoratu behar da: ikaskideen artek
Page 78 and 79: hitz daude" Andereñoak orduan : "N
Page 80 and 81: 2 . Irakurketa-idazketaren azpiegit
Page 82 and 83: Kapitulu honen aurreko atalean adie
Page 84 and 85: idatzia eskerrak emateko, edo maite
Page 88 and 89: honen bidez haurrak bere izena sila
Page 90 and 91: Bestalde, eta Hannelore GRIMMek (19
Page 92 and 93: teko, besteen eritziak errespetatze
Page 94 and 95: ARAMBURUK eta ETXEBERRIAK (1987) ne
Page 96 and 97: Era horretako giroak eta ekintza-ih
Page 98 and 99: "Aitak edo amak oso maiz hartzen du
Page 100 and 101: • Idatzi ahaztu nahi ez dugun zer
Page 102 and 103: Eskolaz kanpoko bizitza errealean h
Page 104 and 105: mendirako oinetakoak urarentzat ont
Page 106 and 107: "ezaugarri grafikoen azterketa egit
Page 108 and 109: Horrelako aktibitateetatik abesti,
Page 110 and 111: Bat: Ander, Lander, Aritz Bi : Aint
Page 112 and 113: atean, berak idatzi nahi duena, JUN
Page 114 and 115: teke . Aurrez adierazi dugunez, eza
Page 116 and 117: "Haurrari aztertzeko eskaintzen zai
Page 118 and 119: arauak ezagupen metalinguistikoan o
Page 120 and 121: 1 . OROKORRAK v IKERKETARAKO AZTERG
Page 122 and 123: Bestalde, irakurtzen eta idazten ik
Page 124 and 125: Azken batetan irakurtzen eta idazte
Page 126 and 127: da -analitikoa ala sintetikoa, edo
Page 128 and 129: nirekiko . A kendu eta bere tokian
Page 130 and 131: astean gertatua : "nire lagunak" iz
Page 132 and 133: 2 .3 . HIZKUNTZA IDATZIAREN BARNE-E
Page 134 and 135: ordea, horrela ezagupenaren psikoge
Page 136 and 137:
4 . EREDU TEORIKOAREN ESKEMA Haurra
Page 138 and 139:
proposamena da . Beraz haur-talde a
Page 140 and 141:
ordea, '1 EBEROSKY eta lankideek (1
Page 142 and 143:
Froga honen ondorioz eta mintegian
Page 144 and 145:
- Ikasleak neskak ala mutilak diren
Page 146 and 147:
• Gure ustez fonetiko-gramatikoak
Page 148 and 149:
argitaratutako lanak azkenengo hama
Page 150 and 151:
otella . (Ekintza) 3 . Neskak eta m
Page 152 and 153:
idatzirik, e .a. Haurrentzako idazt
Page 154 and 155:
tan? Hitzak bere osotasunean bakarr
Page 156 and 157:
2.2 .4 . Izenak idazterakoan haurra
Page 158 and 159:
2 .2 .5 . Idazketa froga osagarria
Page 160 and 161:
Osasun-heziketako beste batetan (Eu
Page 162 and 163:
VII EMAITZAK ETA BEROIEN AZTERKETA
Page 164 and 165:
Haurrak ematen dituen erantzunen ar
Page 166 and 167:
• 1 zenbakia : esaldia irakurri o
Page 168 and 169:
• Lehen hiruhilabetearen amaieran
Page 170 and 171:
1 . El niño ha roto la botella 2 .
Page 172 and 173:
• Lehen hiruhilabetea 2 . Los ni
Page 174 and 175:
*Lehen hiruhilabetea PATXI A . (LAZ
Page 176 and 177:
• Lehen hiruhilabetea 1 . Arraina
Page 178 and 179:
• Lehen hiruhilabetea 1 . Mutilak
Page 180 and 181:
• Lehen hiruhilabetea 1 . Mutilak
Page 182 and 183:
• Lehen hiruhilabetea NAGORE M .
Page 184 and 185:
• Lehen hiruhilabetea 1 . Arraina
Page 186 and 187:
IBAI S. (EKINTZA) 1 . Esaldiari lot
Page 188 and 189:
SILVIA P . 1 . Esaldiari lotu gabe
Page 190 and 191:
LORENA R . 1 . Esaldiari lotu gabe
Page 192 and 193:
JON B . 1 . Esaldiari lotu gabe . H
Page 194 and 195:
Baita Usurbilgo IÑAKI Z.-rena ere
Page 196 and 197:
• Badira idatzitako hitz bakoitza
Page 198 and 199:
Batzuetan bi hitz ahozkatu eta idat
Page 200 and 201:
Edo Lazkaoko ROBERTO G .-ek azken e
Page 202 and 203:
tikoa ez dela erabatekoa, ezta gure
Page 204 and 205:
Azken ohar pare bat : - Hainbat hit
Page 206 and 207:
2 . IRUDI BATEN ETA IZEN IDATAZIEN
Page 208 and 209:
Atal honetan ere, aurrekoan bezala,
Page 210 and 211:
Txakurra : auto perro ojo balón ca
Page 212 and 213:
1 . Baloia : auto balón ojo tiza c
Page 214 and 215:
ANA M. (EKINTLA) 1 . Baloia : auto
Page 216 and 217:
1 . Lorea : txakurra lorea pilota e
Page 218 and 219:
1 Lorea : txakurra lorea • Ez da
Page 220 and 221:
1 . Lorea : pilota lorea • Ez da
Page 223 and 224:
1 . Baloia : autoa pelota begia mai
Page 225 and 226:
1 kakurra : autoa pelota begia balo
Page 227 and 228:
2.3 . GARAPEN-PROZESU OROKORRAREN N
Page 229 and 230:
- Beste batzuetan asmatzen dituen i
Page 231 and 232:
- Baina azken batetan irudiaren bit
Page 233 and 234:
ezberdinetan era bereko hipotesiak
Page 235 and 236:
5 haur 5 haur 19 haur • gutxienez
Page 237 and 238:
egoera itxia eta mugatua bait da :
Page 239 and 240:
2 . ca ca sa---- 0 co che-- -- Ekin
Page 241 and 242:
1 . Z Ekintzako "iKEL i' . 239
Page 243 and 244:
1 . 2 . 3- Ca sa- ca sa ca sa o 4 E
Page 245 and 246:
1 . 2 . C ca sa--= ca o s---- a Eki
Page 247 and 248:
2 . h be i -a 1% o Lazkaoko SIL- 7
Page 249 and 250:
e ---txe ----a Lazkaoko LEIRE b e >
Page 251 and 252:
2 . L ao ko -U- be i a (ti e txe a
Page 253 and 254:
e Ji a ko t xe ----a e ---- xe ---
Page 255 and 256:
1 . i . et~~ea 3 e-- -J1 a et
Page 257 and 258:
kotxea etxea etxea -uollita o Us ur
Page 259 and 260:
1 . otxia ehea 'potxia et Tea i q,
Page 261 and 262:
Usurhilp;o ATjAZNE Ala?nè Mikel am
Page 263 and 264:
Usurbilgo Il. .4 IALEPI umeak aita
Page 265 and 266:
idazten duelarik . • Erabiltzen d
Page 267 and 268:
- Bigarren hiruhilabeteko frogan no
Page 269 and 270:
casa AA coche Oe ojo O o (zuzen ida
Page 271 and 272:
egia de • Bere izena zuzen idazte
Page 273 and 274:
etxea Oraingo honetan grafia eskuzk
Page 275 and 276:
ebaluaketa saiotik beretik, ezkerre
Page 277 and 278:
• Hirugarrenean maiuskulak bakarr
Page 279 and 280:
Dena dela zerbait badagoela adieraz
Page 281 and 282:
jabetzera iristen da haurra . Guzti
Page 283 and 284:
haurrak, arrazoiketa argi eta garbi
Page 285 and 286:
ZEHAZTAPEN ESTATISTIKOA 1 . FROGA E
Page 287 and 288:
1 .4 . IDATZI DITUZTEN IZENEI DAGOZ
Page 289 and 290:
- Lau frogetan aurreratzen duteneta
Page 291 and 292:
2.2 . FROGA EZBERDINETAN HIRUHILABE
Page 293 and 294:
2 .5 . BATAZ-BESTEKO PUNTUAZIOEN LA
Page 295 and 296:
D frogari dagokionez : • 1 eta 3
Page 297 and 298:
3 .2 . FROGA EZBERDINETAN HIRUHILAB
Page 299 and 300:
4.3 . Froga ezberdinetako emaitzak
Page 301 and 302:
2 . Hizkuntza idatziari buruzko ber
Page 303 and 304:
estetik hitz mintzatuaren eta idatz
Page 305 and 306:
Horretaz gain jadanik GÜNTHERek(19
Page 307 and 308:
AYERBE, P.M ., 1985 : Irakurke ta r
Page 309 and 310:
jekte abbauen. In GÜNTHER, K .B .
Page 311 and 312:
FERREIRO, E ., 1984 : "Procesos de
Page 313 and 314:
cuestión." In DENDALUCE, I . (Coor
Page 315 and 316:
PARLETT, M . ; HAMILTON, D ., 1985
Page 317 and 318:
TEBEROSKY, A . ; CARDOSO, B ., 1988
Page 319 and 320:
I E R A N S K I N A Gurasoen maila
Page 321 and 322:
III . Multzoa .- Aita El Ama [J 319
Page 323 and 324:
YYriI1JtJ, ~, r, . • A 321
Page 325 and 326:
323
Page 327 and 328:
325
Page 329 and 330:
~ ' ^ 327
Page 331 and 332:
91 329
Page 333 and 334:
I V E R A N S K I N A Hitz idatziek
Page 335 and 336:
14 333
Page 337 and 338:
335
Page 339 and 340:
337
Page 341:
.\ 339
show all

Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?