Irakurketa-idazketaren lorpen- prozesua paradigma ... - Euskara

ere kontutan hartu behar da hemen : andereñoak ez dio errua zuzen-
du, haurrak berak errua suma dezan eragina eskaini dio eta ikasleak
horrela errùa zuzentzeko arrazoiketa ere berak bere kabuz burutu
ahal izan du .
Talde bereko beste ikasle batek marrazki bat burutu ondoren,
eguzkiaren irudi gainean honelatsu idazten du Leui/ (LEuis) .
Mutikoaren izena Luis da . Mutikoak andereñoari marrazkia erakutsi
eta han jartzen duena irakur diezaiola eskatzen dio . Andereñoak :
"LEUI" -bukaerako s izan zitekeena eguzkiaren argizpi bat zelasuposatu
baitzuen andereñoak. Mutikoak: "Ez du hori jartzen . Eta
"ese"?" Andereñoak : "Ah, bai, hau "ese" da. Orduan "Leuis" jartzen
du" . Mutikoaren erreakzioa :" Bai, hori bai, Leuis jartzen du, galtzak
bezala, baina horrela ez da idazten!" Mutikoak, inondik ere, LEWIS
galtzak zituen buruan (146-147 or.) .
Haurrak bere izena LUIs zuenez grafema bakoitzaren hotsa ezaguna
zitzaion eta bukaerako "s"rena ere ahozkatu egin behar dela
bereganaturik zuen jadanik . LEUIS, jartzen badu, irakurri ere horre-
laxe irakurri behar dela barneratua, alegia!
j) Bestelako arrazoiketa moduak
Atal honetan beste hainbat arr azaoiketa modu adieraziko dugu :
epigrafe orokor baten azpira biltzea zaila gertatzen dena, edo gutxienez
niri zail eta ezinezko gertatzen zaidana. Baina haurraren ezagu-
pen-iharduera aktiboa ulertzeko -hemen hizkuntza idatziari dago-
kion bere ezagupena nola eraikitzen duen ulertzeko- adierazgarri
direlakoan, garrantzizkoak izan daitezkeenak edo duenak .
o Hitzen arteko segmentazioan oinarritzen da hainbat haur
semantikoki esanahi berdina duten bi izen ezberdin bereziteko :
"basura" - "zakar-ontzia", adibidez . Haur batek bigarren izena zera-
man txartela zuen eskuan eta andereñoak galdetzen dio : "Zer jartzen
du hor?" Erantzuna: "Basura" . Ondoko beste haur batek : "Ez, hor bi
7 6