Download het volledig rapport (548 p.) - KCE

132 Evolutie van de uitgaven voor gezondheidszorg KCE reports vol. 15A
Onder time reversability of tijdsomkeerbaarheid verstaan we dat omkering van referentie-
naar basisjaar waarbij het aanvankelijke basisjaar als nieuwe referentiejaar genomen wordt,
samenvalt met de inverse van de aanvankelijke indexwaarde.
Tabel 6. Time Reversability Fisher Indices
P t F = (PÊtÊ F ) -1
Q t F = (QÊtÊ F ) -1
met
P t F , Qt F : Basisjaar = 0, Referentiejaar = t
PÊ tÊ F , QÊtÊ F : Basisjaar = 0Ê, Referentiejaar = tÊ
t,0,tÊ,0Ê : tÊ = 0, 0Ê = t
Onder factor reversability of factoromkeerbaarheid verstaat men dat de vermenigvuldiging
van indices voor prijs en hoeveelheid (naar gegeven referentie- en basisjaar) samenvalt met de
proportionele wijziging in monetaire waarde.
Tabel 7. Factor Reversability Fisher Indices
P t F * Q t F = Vt = P tQ t/P 0Q 0
Beide voornoemde eigenschappen zijn niet van toepassing op de Laspeyres en Paasche Index.
Gezien de bestaande mogelijkheid om hoeveelheids- en prijsgrootheden te berekenen over de
gehele beschouwde periode voor de gehanteerde gegevens, lijkt het raadzaam alle drie de
besproken indices af te leiden. De Fisher index, een resultante van Laspeyres en Paasche, biedt
daarenboven enkele wiskundig aantrekkelijke eigenschappen, die de voorstelling van
cijfergegevens makkelijker zal maken:
herschaalbaarheid van basisjaar, wat een zo ruim mogelijke index met uniform
basisjaar mogelijk maakt voor de beschouwde budgettaire rubrieken
aanschouwelijk verband met de algemene variabiliteit van de geaggregeerde
monetaire waarden van diverse rubrieken.
De Chain Fisher Prijsindex, waarvan de berekening in het voorgaande deel van dit hoofdstuk
uiteengezet werd, tot slot biedt als voornaamste voordeel dat zowel prijzen als hoeveelheden van
de betrokken goederen/diensten niet beperkt worden tot de korf van één bepaald jaar, maar de
wijzigende korfevolutie van jaar-op-jaar paarsgewijs opgenomen is in de index.
14.2. IMPLICIETE HYPOTHESEN BIJ BEREKENING PRIJSINDICES
De hierboven geschetste methodologie gaat impliciet uit van een aantal niet te veronachtzamen
aannames die methodologisch beperkende voorwaarden opleggen.
Allereerst veronderstellen deze indices, met uitzondering van de Chain Fisher, de keuze van een
welbepaald basisjaar. Het is niet vanzelfsprekend dat alle over de beschouwde periode bestaande
nomenclatuurcodes gelijktijdig in een zelfde basisjaar voorkomen. De indexkorven zullen bijgevolg
een aantal nomenclatuurcodes buiten beschouwing laten. Een vergelijking met de algemene
waarde-index kan hier een indicatie geven omtrent mogelijke bias die deze selectie inhoudt.
Daarenboven wordt ervan uitgegaan dat voor de beschouwde nomenclatuurcodes jaarbedragen
en hoeveelheidgrootheden beschikbaar zijn. Om redenen van gegevenskwaliteit kunnen deze
ontbreken. Sommige nomenclatuurcodes kunnen omwille van hun (semantische) aard grootheden
voor hoeveelheden ontberen. Daarnaast kunnen ook negatieve bedragen voorkomen (het betreft
hier boekhoudkundige posten en dus saldi), negatieve dagen en/of gevallen, ...