Download het volledig rapport (548 p.) - KCE

56 Evolutie van de uitgaven voor gezondheidszorg KCE reports vol. 15A
invloed uit op zowel laboratoriumtesten en geneesmiddelen, als fysiotherapie en extramurale
verpleging. Met de WIGWÊs-vergelijking bekomt men hogere voorschrijfelasticiteiten voor
prothesen en ziekenhuisverblijf, hetgeen de hogere behoefte van WIGWÊs t.o.v. deze categorieën
weerspiegelt. Gelet op het ad hoc karakter van de specificaties, en op het feit dat de gebruikte
reeksen zonder twijfel niet stationair zijn (en dus onderhevig kunnen zijn aan co-trending ), stelt
de vraag zich of deze correlaties ook als een bevestiging van causale relaties mogen
geïnterpreteerd worden. Overigens werden de vergelijkingen ook over een zeer korte
tijdsperiode geschat.
5.1.3. Het CPB-model (1999)
Het Zorgmodel, dat in Nederland werd ontwikkeld door het Centraal Planbureau in
samenwerking met het Sociaal en Cultureel Planbureau, onderscheidt zich op tenminste twee
punten van de gebruikelijke modellen van de gezondheidsuitgaven. Ten eerste worden de
belangrijkste vergelijkingen afgeleid uit een theoretisch model van nutsmaximaliserend gedrag
door de betrokken economische agenten. Hoewel voor de uiteindelijke operationalisering van
deze theoretische gedragsvergelijkingen een aantal vereenvoudigende veronderstellingen moeten
gemaakt worden, is dit toch een aanzienlijke afwijking (en, in principe, vooruitgang) ten opzichte
van de conventionele ad hoc modellen. Ten tweede is het model slechts ten dele een
econometrisch model aangezien, om diverse redenen, niet alle parameters worden geschat.
Sommige modelparameters worden ingevuld op basis van plausibele waarden die in de literatuur
gerapporteerd worden, andere worden berekend door kalibrering van de vergelijkingen op een
gekozen referentiejaar.
Het model beschrijft het economische gedrag van en de interacties tussen medici, ziekenhuizen,
zorginstellingen, apothekers, geneesmiddelenproducenten, zorgconsumenten en zorgverzekeraars,
rekening houdend met de institutionele kaders die het gedrag en de interacties beïnvloeden of
regelen, door middel van budgettering, tariefstelling, productieafspraken, premiebepaling, eigen
bijdrage verplichting enzovoort (Pellikaan en Westerhout, 2004). Deze formulering wordt
vervolgens empirisch ingevuld door aan de hand van tijdreeksgegevens de parameters van de
onderliggende gedragsrelaties te schatten.
Men onderscheidt drie sectoren, die nog verder worden gedesaggregeerd:
(1) cure of curatieve zorg:
ziekenhuiszorg en specialistische zorg
eerstelijns curatieve zorg: huisartsen, tandartsen, paramedici en overige extramuraal
genees- en hulpmiddelen
(2) care of verpleging en verzorging 45 :
geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke zorg en thuiszorg
gehandicapten en overige extramurale voorzieningen
verpleeghuizen
(3) preventie, beheer, diversen
De structuur van het model wordt in grote mate bepaald door de relatie tussen behoefte, vraag,
aanbod en gebruik die op onderstaande figuur is weergegeven (CPB/SCP, 1999):
45 Verzorgingstehuizen zijn hier niet opgenomen vermits ze niet in de financieringscijfers van het CBS
opgenomen zijn, maar maken wel deel uit van de care -sector.