Download het volledig rapport (548 p.) - KCE

KCE reports vol. 15A Evolutie van de uitgaven voor gezondheidszorg 33
leeftijdsprofiel. Een jaarlijkse daling van de invaliditeitsgraad met 1% resulteert in een verschil van
6% voor 2010. Voor de prognoses voor 2050 loopt dit verschil op tot 22%. Met andere woorden,
de verwachte evolutie van de gezondheidstoestand van de ouderen hier gemeten door de
leeftijd bij overlijden en de invaliditeit bij overlevenden- heeft een gecumuleerd effect van 22% op
de per capita uitgaven voor acute zorg.
Tabel 3
Zoals hierboven reeds aangehaald vertrekken Cutler en Sheiner van een specificatie waarin
enerzijds de gemiddelde uitgaven, gegeven de gezondheidstoestand ( u
t
), en anderzijds de
j
gemiddelde gezondheidstoestand ( h
t
) apart geanalyseerd worden. In de empirische analyse
j
werden beide componenten samen onderzocht. De resultaten die we tot nog toe besproken
hebben (bovenste deel tabel 3) gaan uit van de -weinig realistische- veronderstelling van
constante reële uitgaven per capita in de toekomst. Voorspellingen maken over de wijzigingen in
de gemiddelde uitgaven veroorzaakt door invaliditeit is een riskante onderneming en vraagt meer
inzicht in de factoren die in het verleden geleid hebben tot een toename van de gemiddelde
uitgaven voor invaliden. Hierin speelt de technologische vooruitgang wellicht een belangrijke rol.
Cutler en Sheiner simuleren verschillende scenarioÊs die het effect van technologische
vooruitgang inschatten. In de onderste lijnen van tabel 3 laten we de gemiddelde uitgaven per
capita toenemen met een groeivoet (1) gelijk aan de groeivoet van het BBP en (2) gelijk aan de
gemiddelde historische groeivoet sedert WO-II, namelijk 2.5% hoger dan de groeivoet van het
BBP. Het is duidelijk dat een toename in u
t
een substantieel effect heeft op de toekomstige
j
uitgaven, zelfs wanneer we ervan uitgaan dat zowel de mortaliteitsgraad als de invaliditeitsgraad
zullen afnemen.
Cutler en Sheiner gaan op analoge wijze te werk om de uitgaven voor lange termijn-zorg te
analyseren en te voorspellen. Om na te gaan wat de determinanten zijn van het gebruik van lange
termijn-zorg, schatten de auteurs verschillende probitmodellen met één of meerdere van de
volgende verklarende variabelen: gezondheidstoestand, leeftijd, geslacht, burgerlijke stand, aantal
kinderen, inkomen. Er werden aparte schattingen gemaakt voor mannen en vrouwen. Een
eenvoudige specificatie met uitsluitend leeftijdsdummyÊs werd geleidelijk uitgebreid met dummyÊs
voor burgerlijke stand (gescheiden, weduwe, nooit gehuwd en interactie-effecten met leeftijd),
voor invaliditeit (ADL, IADL, interactie-effecten met leeftijd) en tenslotte met een dummy die
aangeeft of iemand binnen de twee jaar zal overlijden. Wanneer alleen het leeftijdseffect
opgenomen wordt, stellen we vast dat het gebruik van lange termijn-zorg aanzienlijk toeneemt
met leeftijd, vooral vanaf 80 jaar. Wanneer burgerlijke stand wordt toegevoegd, neemt het effect
van leeftijd duidelijk af, vooral voor de 85-plussers. Voor die leeftijdsgroep is het geschatte effect
van niet getrouwd zijn (weduwe, gescheiden of nooit getrouwd) groot. Wanneer in een derde
stap de indicatoren voor invaliditeit toegevoegd worden, wijzigen de effecten van leeftijd en
burgerlijke stand substantieel. Ook de nabijheid van overlijden is op zich een belangrijke
determinant voor het gebruik van lange termijn-zorg maar heeft slechts een beperkte invloed op
de coëfficiënten van de variabelen die in de eerste stappen opgenomen waren.
Tabel 4 geeft de simulatieresultaten voor de prognoses van het gebruik van lange termijn- zorg,
gebruik makend van de coëfficiënten uit de probitschattingen. De resultaten in de eerste lijn gaan
opnieuw uit van een constant leeftijdsprofiel van het gebruik van lange termijn-zorg voor de
volledige prognoseperiode. De veroudering van de bevolking doet het zorggebruik toenemen tot
2010, dalen tussen 2010 en 2030 en daarna opnieuw stijgen. In de volgende lijnen wordt gebruik
gemaakt van vroegere en verwachte trends in de andere verklarende factoren zodat het directe
effect van een verouderende bevolking op het zorggebruik correct kan ingeschat worden. De
resultaten kunnen op dezelfde wijze geïnterpreteerd worden als bij de prognoses voor uitgaven
aan acute zorg. In vergelijking met de acute zorgsector is er nauwelijks onderzoek gedaan naar de
factoren die de gemiddelde uitgaven voor lange termijn-zorg per dag beïnvloeden.