Download het volledig rapport (548 p.) - KCE

50 Evolutie van de uitgaven voor gezondheidszorg KCE reports vol. 15A
leeftijdsprofiel van de uitgaven. De trends in katheterisatiegraad zijn relatief vlak, maar vertonen
een duidelijke relatie met de leeftijd van de patiënt. Meer dan 80% van de behandelde
hartinfarctlijders jonger dan 65 onderging katheterisatie, terwijl dit percentage slechts 30 bedroeg
voor de patiënten ouder dan 75. Hartkatheterisatie was al wijdverspreid vóór 1989, maar steeg
sterk tussen 1989 en 1995 voor de oudste patiënten (ouder dan 75): bij de mannen ging het
percentage van 30% naar 40%, bij de vrouwen zelfs van 5% naar 25%. Deze inhaalbeweging van
vrouwen ten opzichte van mannen in het gebruik van intensieve behandelingen is eveneens
zichtbaar bij de jongere patiënten.
Tussen 1989 en 1995 steeg ook het gebruik van PTCA significant, zeker bij de jongere patiënten.
De kans op ballondilatatie voor een hartinfarctpatiënt jonger dan 65 steeg begin jaren negentig bij
de vrouwen van 20 tot 45% en bij de mannen van 28 tot 50%. De stijging voor patiënten ouder
dan 75 jaar was in absolute termen minder hoog. De relatieve stijging in PTCA gebruik voor
vrouwen in deze leeftijdscategorie evenaarde daarentegen deze in het gebruik van
hartkatheterisatie. Ook hier werden verschillen in behandeling naargelang geslacht kleiner binnen
dezelfde leeftijdsgroep, met de grootste veranderingen in de oudste leeftijdscategorieën. De
trend in het gebruik van CABG of bypassoperaties is minder sterk. Niettemin steeg het gebruik
bij de oudste leeftijdsgroep (ouder dan 75) van bijna nul in 1989-90 tot ongeveer 5 % in 1995.
Het verschil in behandeling qua geslacht wordt ook hier kleiner doorheen de tijd. Het gebruik
van primaire angioplastiek, PTCA binnen 24u na opname, steeg in België niet.
Zoals in de andere landen, zijn ook in België de veranderingen in laagtechnologische zorg minder
uitgesproken. Terwijl de behandelingspercentages met thrombolytica niet sterk lijken te
veranderen 36 , is een dalend gebruik van beta-blockers en Âcalcium channel blockersÊ merkbaar.
Het geneesmiddelengebruik tegen verhoogde bloeddruk steeg daarentegen sterk en consistent
van minder dan 20% in 1989 tot meer dan 40% in 1995.
Welke implicaties hebben deze tendensen gehad voor het verloop van de uitgaven? Een
opvallende vaststelling is dat de technologische veranderingen in de zorg voor hartinfarcten in
België niet gepaard gingen met een vermindering van de ligduur voor hartinfarctpatiënten 37 . De
mediaan verblijfsduur bedraagt ongeveer 11 dagen, ongeacht leeftijd en geslacht. De mediaan
reële kost per initiële hartinfarcthospitalisatie voor mannelijke patiënten tussen 65 en 74 jaar oud
steeg met 13% van 1989 tot 1995 38 . Gegeven de intensieve behandeling veranderde de totale
kost per patiënt echter weinig: plus 5% voor bypass-patiënten en min 2% voor ballondilatatiepatiënten.
De stijgende uitgaven voor hartlijders zijn voornamelijk te wijten aan de stijgende
kosten voor geneesmiddelen en implantaten (58%) en chirurgie- en anesthesiekosten (39%), die
beide toegeschreven kunnen worden aan de stijgende graad van intensieve behandelingen. Deze
kosten zijn immers een belangrijker onderdeel van de totale uitgaven van bypass- en
ballondilatatiepatiënten dan van de patiënten die geen intensieve behandeling ondergingen. Een
andere oorzaak van de stijgende uitgaven is het gebruik van het gepatenteerde geneesmiddel tPA
(thrombolyticum). Ondanks het bovenvermelde stabiele percentage van thrombolytica-gebruik
tussen 1998 en 1995, steeg de mediaan kost per patiënt van een thrombolyticumbehandeling van
435 U.S.$ tot 1.135 U.S.$.
36 Deze ratio ligt hoger in ziekenhuizen zonder hartoperatiecentrum. Behandelingen met thrombolytica
kunnen een substituut zijn voor hoogtechnologische therapieën zoals CABG en PTCA.
37 Deze eerste resultaten voor België kunnen niet zonder meer worden veralgemeend. Uit een andere studie
van de TECH-groep met betrekking tot de trends in het gebruik van ballondilatatie binnen 24u na het
voorkomen van het hartinfarct (Âprimary percutaneous coronary intervention (PCI)Ê) in Canada, Denemarken,
Engeland, de VS en Zweden blijken patiënten die primaire PCI ondergingen minder lang in het ziekenhuis te
verblijven. De gemiddelde verblijfsduur is 6,5 dagen in vergelijking met 7,9 dagen voor de patiënten die geen
primaire PCI ondergingen. Deze verschillen blijven bestaan bij opvolging tot 90 dagen (10,8 versus 14,7 dagen)
en één jaar (12,6 versus 17,4 dagen).
38 Kosten werden omgerekend naar constante 1995 PPP U.S. dollars.