Download het volledig rapport (548 p.) - KCE

KCE reports vol. 15A Evolutie van de uitgaven voor gezondheidszorg v
Enkele cruciale methodologische lessen
De klemtoon op demografische en technologische factoren en op institutionele
verschillen tussen de landen is goed te begrijpen vanuit het standpunt van een
structurele analyse. Het is echter minder evident om deze inzichten uit de
wetenschappelijke literatuur te implementeren voor het opstellen van een
voorspellingsmodel op middellange termijn. In dit verband kunnen drie belangrijke
methodologische vragen worden gesteld.
Lange termijn versus korte termijn
Voor de meest cruciale verklarende factoren kan men ervan uitgaan dat ze op korte
termijn relatief constant blijven (de leeftijdssamenstelling) of in elk geval evolueren
volgens een constant groeiritme (de technische vooruitgang). Men kan zich daarom
afvragen of het voor korte-termijnvoorspellingen niet voldoende zou zijn om de
bestaande trends gewoon door te trekken. De concrete en gedetailleerde analyse van
de Belgische uitgavenevolutie in hoofdstuk 2 toont echter aan dat men slechts zelden
stabiele trends waarneemt. Tegelijkertijd worden er ook voortdurend tal van specifieke
beleidsmaatregelen genomen, waarvan minstens enig effect kan verwacht worden. Het is
daarom noodzakelijk te onderzoeken in hoeverre de introductie van bijkomende
verklarende variabelen de voorspellingen kan verbeteren in vergelijking met de
veronderstelling van een constante trend. De uitbouw van een meer volledig model zou
het bovendien mogelijk moeten maken om een beter inzicht op te bouwen in de
oorzaken van de uitgavenevolutie.
Geaggregeerd versus gedesaggregeerd
Het grootste gedeelte van de analyses richt zich op een verklaring van de evolutie in de
totale uitgaven voor gezondheidszorg. Verschillende deelcomponenten kunnen nochtans
op een verschillende wijze reageren. In België wordt traditioneel overigens het globale
budget uitgesplitst over verschillende deelbudgetten, ook bij het opstellen van de
globale begrotingsdoelstelling. De voorbeelden uit de VS en uit Nederland, die in het
literatuuroverzicht aan bod komen, illustreren op welke wijze een dergelijke meer
gedesaggregeerde benadering tot diepere inzichten kan leiden. Een meer
gedesaggregeerde analyse is zeker nodig wanneer men de effecten van punctuele
beleidsmaatregelen wil evalueren. De literatuur biedt echter weinig houvast voor de
bepaling van het optimale aggregatieniveau, omdat dit ongetwijfeld ook mede zal
afhangen van concrete institutionele factoren. In de toekomst zal waarschijnlijk meer
aandacht moeten gaan naar de integratie van informatie over specifieke
morbiditeitsgroepen.
Macro versus micro
De economische literatuur wordt gedomineerd door macro-economische analyses,
waarbij de evolutie van de nationale uitgaven wordt gevolgd doorheen de tijd of wordt
vergeleken voor verschillende landen. Gezien de brede vraagstelling is dit ook normaal.
Zoals in het literatuuroverzicht wordt geargumenteerd, zijn analyses op dit niveau
echter onvoldoende om cruciale vragen (bv. over het evoluerende leeftijdsprofiel van de
uitgaven of over de effecten van relatief beperkte beleidsmaatregelen) te evalueren.
Bovendien kunnen de resultaten van het micro-onderzoek zonder probleem op een
coherente wijze in de macro-analyse worden geïntegreerd. In de toekomst moet meer
aandacht besteed worden aan de juiste samenhang tussen micro- en macroanalyses. Dit
is ook voor België relevant in het licht van de toenemende beschikbaarheid van
gegevens op individueel niveau.