De toekomst van de Amsterdamse kantorenmarkt ... - Rooilijn

More documents

Recommendations

Info

Rooilijn Inhoud Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Inhoud 157 Stelling “Monumentenstatus voor gebouwen uit de wederopbouwperiode gaat ten koste van de naoorlogse woonwijk.” Vincent van Rossem 158 Achtergrond Buitenlandse beleidsmodellen voor binnenlands gebruik Buitenlandse modellen in de hoofden van mensen gaan leven zodat sociale werkelijkheid gecreëerd kan worden tijdens de implementatie naar een andere context Martin de Jong 166 Stedelijkheid in grote projecten De maakbaarheid van stedelijkheid in grote projecten kan worden vergroot door participatie van maatschappelijke groeperingen Stan Majoor 174 Waar is het residu? Ondanks grote opbrengstenstijgingen bij woningbouwprojecten worden ambities vaak bijgesteld Mark Nijenhuis 182 Eigendomsbewijzen voor sloppenwijkbewoners: lessen uit Bolivia Nieuwe eigendomsbewijzen voor sloppenwijkbewoners in Bolivia leiden tot investeringen in de eigen woning Ruud Dorenbos en Nicolas Nijhof 186 InBeeld Nieuwe monumenten Marten van Wijk 198 Grondexploitatiewet als vorm van comprehensive development zoning De grondexploitatiewet dient als stok achter de deur, als gemeente en marktpartijen niet vrijwillig tot P. 156 overeenstemming komen over de verdeling van kosten en opbrengsten Willem Korthals Altes 204 De toekomst van de Amsterdamse kantorenmarkt Beleidsinitiatieven om de leegstand in de kantorenmarkt te beperken, zullen pas op de middellange termijn hun uitwerking kunnen hebben Anne Marthe Koeman 212 Culturele interventies in de wijk Culturele projecten kunnen door hun positieve benadering een nieuwe inhoud geven aan het stedelijke vernieuwingsbeleid Sandra Trienekens 218 Interview “Mogelijk wordt het postzegelbestemmingsplan in ere hersteld” Interview met Simone Pront-Van Bommel Samantha Volgers en Michel van Wijk 222 Recensies > De stad voor wie? De stad van wie? Urban Politics Now. Re-Imagining Democracy in the Neoliberal City Patrice Riemens > Met 200 beats per minute denderend door de ‘popmoderne’ stedelijkheid Mediapolis, populaire cultuur en de stad Rogier van der Groep 225 Signalementen > Stedelijkheid als rendement > De mixfactor: integratie en segregatie in Nederland 226 Column Ganzendijken O. Naphta
Rooilijn Stelling Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Stelling “Monumentenstatus voor gebouwen uit de wederopbouwperiode gaat ten koste van de naoorlogse woonwijk.” Eind vorig jaar werd Nederland verrast door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschappen en Monumentenzorg (RACM) met een lijst van honderd bouwwerken uit de wederopbouwperiode die werkelijk van essentieel belang zijn als naoorlogs erfgoed. Het is niet zo heel moeilijk om kanttekeningen bij die lijst te plaatsen. Alleen al het merkwaardige begrip ‘top’ geeft te denken: afkomstig uit de popwereld, waar de top tien dagelijks wereldnieuws is. Het aloude gesteggel over de monumentwaardigheid van dit gebouw of dat gebouw vormt echter niet het grootste probleem. Het is goed dat de aandacht wordt gevestigd op de vele charmante raadhuisjes en andere juweeltjes uit de jaren vijftig. Daarbij rijst wel de vraag wat nu eigenlijk de essentie was van het toenmalige bouwen. Ging het niet vooral om de woningnood? In die tijd lukte het toch eindelijk om woonwijken te bouwen die voldeden aan het programma van eisen dat al voor de oorlog was geformuleerd door de meest vooruitstrevende architecten? Dat staat in alle standaardwerken over de naoorlogse architectuurgeschiedenis. Toch schitteren de naoorlogse woonwijken door afwezigheid in de top honderd van de RACM. De Rotterdamse wijk Pendrecht bijvoorbeeld, die ook in de internationale vakliteratuur altijd als een toonbeeld van moderne stedenbouw wordt beschreven, heeft geen plaatsje op de lijst gekregen. Het argument daarvoor is misschien dat Pendrecht toch al grotendeels gesloopt is. Dit geldt echter niet voor Tuinstad Slotermeer, een wat minder beroemd maar ook uniek voorbeeld in Amsterdam West. Deze vroeg naoorlogse woonwijk is nog vrijwel gaaf en ontbreekt eveneens in de top honderd. De architectuur is hier minder radicaal dan in Rotterdam, maar belangrijker is dat Cornelis van Eesteren in Amsterdam heel andere stedenbouwkundige principes heeft toegepast. Niet het repeterende stempel dat zo kenmerkend is voor Pendrecht, met gemengde hoog- en laagbouw, maar juist een strikte scheiding tussen eengezinswoningen en gestapelde bouw. Tuinstad Slotermeer betreft tienduizend woningen in een stedenbouwkundig plan dat tot in de finesses doordacht is, met op de koop toe een groot recreatiegebied P. 157 Vincent van Rossem rond de Sloterplas. Het is een kunstwerk op ongekende schaal, ontworpen door de toenmalige voorzitter van de ‘Congrès Internationaux d’Architecture Moderne’ (CIAM). Dit stedenbouwkundig erfgoed vormt voor de traditionele monumentenzorg, die toch vooral gespecialiseerd is in kerken, raadhuizen en landgoederen, een onoplosbaar probleem. De afgelopen decennia is daar wel enige verandering in gekomen, maar de naoorlogse woonwijk kan eigenlijk nog steeds niet goed beschermd worden. Helaas heeft de RACM niet de moed opgebracht om het probleem van de naoorlogse woonwijk aan de orde te stellen. Zelfs een minimale vorm van bescherming, in de vorm van een beschermd gezicht, komt niet ter sprake. Andere belangen in de ruimtelijke ordening wegen blijkbaar zwaarder, met name de wens om te vernieuwen en te verdichten. De naoorlogse woonwijken zijn nu ‘Vogelaar wijken’, waar de woningbouwcorporaties moeten ‘herstructureren’ om sociale problemen op te lossen. Het vervelende is alleen dat de ervaring in oudere stadsdelen heeft geleerd dat hardhandige vernieuwing alleen maar nieuwe problemen schept. De ironie wil dat juist de nieuwbouw uit de jaren zeventig en tachtig in de negentiende-eeuwse wijken snel verpaupert, terwijl appartementen in de oudbouw goed verkocht worden. Enige vorm van gentrification is altijd gunstig voor oudere woonwijken. De naoorlogse woonwijken krijgen nu niet de kans om op de langere termijn hun waarde te bewijzen. Met sloop en nieuwbouw zal alleen een schaalloze brei van modieuze architectuur ontstaan. Ooit werd de negentiende-eeuwse massawoningbouw verguisd, nu is een Amsterdamse wijk als de Pijp geweldig hip. Voor de Jordaan geldt hetzelfde. De woningmarkt leert dat behoud en herstel economisch veel interessanter is, maar dat inzicht wordt systematisch genegeerd. De stad moet vernieuwd worden, net als het onderwijs. Het is een Haagse obsessie geworden, ver verwijderd van de realiteit. Vincent van Rossem (V.vanRossem@dab.amsterdam.nl) is architectuurhistoricus en werkzaam bij Bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam.
Page 1 and 2: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 P. 1
Page 3: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Reda
Page 7 and 8: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Acht
Page 9 and 10: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Buit
Page 11 and 12: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 ving
Page 13 and 14: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Adve
Page 15 and 16: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Sted
Page 23 and 24: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Waar
Page 31 and 32: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Eige
Page 35 and 36: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 InBe
Page 47 and 48: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Gron
Page 53 and 54: Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 De t
Page 55 and 56:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 De t
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Cult
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 “M
Page 69 and 70:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 meer
Page 71 and 72:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Rece
Page 73 and 74:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Sign
Page 75 and 76:
Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Adve
show all

De toekomst van de Amsterdamse kantorenmarkt ... - Rooilijn

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?