De toekomst van de Amsterdamse kantorenmarkt ... - Rooilijn

Rooilijn Jg. 41 / Nr. 3 / 2008 Culturele interventies in de wijk
P. 216
culturele uitwisseling, zelfredzaamheid en
empowerment zijn daarin even belangrijk
als goed onderhouden woningen, schone
straten en op tijd opgehaald huisvuil, goede
scholen, wijkeconomie, sociale stijging en
een rijk sociaal en cultureel leven.
De implicaties voor burgerschap:
diversiteit
Naast het ontstaan van netwerken blijkt
uit de interviews met de betrokkenen
waardering voor de productieve benadering
van diversiteit. In de multiculturele
stad kunnen projecten niet om de
culturele kant van burgerschap heen, zoals
het erkennen van culturele verschillen
en aandacht voor identiteitsvorming
en het gevoel van thuishoren. De niethiërarchische,
reflectieve netwerken van
City Mine(d) en de Theaterstraat brengen
verschillende perspectieven samen en
bieden zo ruimte aan de identiteiten van
personen, groepen en organisaties. De
meeste geïnterviewde organisaties zijn
zich bewust dat ze te weinig jongeren en
allochtonen bereiken en waarderen dan
ook het contact dat met deze en andere
moeilijk bereikbare doelgroepen in de
wijk kon worden gelegd in de culturele
interventies. Oude methodieken werken
niet meer en de partners ervaren de
creatieve aanpak als een nieuw antwoord
op oude vraagstukken, zoals hoe kunnen
bewoners betrokken worden bij de inrichting
van hun buurt of huizenblok, hoe
zorg je dat inspraakorganen, bijvoorbeeld
huurdercommissies, veelkleuriger worden
of hoe stem je je aanbod af op nieuwe en
diverse doelgroepen?
Daarnaast waarderen de geïnterviewden
de reflectie in de kunstprojecten op
de multiculturele stad en op routine
gebaseerde praktijken, aannames en
vooroordelen. De culturele interventies
tonen bijvoorbeeld aan dat het werken
vanuit diversiteit en intersectorale
coalities niet leidt tot homogenisering,
maar dat heterogeniteit juist productief
kan zijn. Zo geeft de betrokkenheid van
partners als banken en woningcorporaties
een positief signaal aan maatschappelijke
organisaties en aan bewoners die dergelijke
instellingen lang als tegenstander
hebben ervaren. Door de samenwerking
worden overeenkomstige interesses en
belangen zichtbaar en blijken de belangen
van banken en woningcorporaties verder
te reiken dan de fysieke infrastructuur.
Maar de overeenkomsten hoeven niet de
overhand te krijgen. Voor City Mine(d) is
het doel niet het bereiken van eensgezindheid
of het sluiten van compromissen.
Meningen en belangen kunnen drastisch
verschillen tussen de partners in het
netwerk. Cruciaal is het elkaar leren
respecteren en het gezamenlijk doorlopen
van het besluitvormingsproces.
Naar geleefd burgerschap
Wat betekenen deze netwerken en positieve
houding ten aanzien van diversiteit
voor ons begrip van burgerschap? Het
begrip burgerschap wordt op veel verschillende
manieren gedefinieerd. Veel wetenschappelijke
en politieke definities komen
echter overeen in een statisch begrip van
burgerschap als onlosmakelijk verbonden
aan een enkelvoudige nationale identiteit
en loyaliteit. Centrale begrippen zijn universaliteit,
homogeniteit en onpartijdigheid,
begrippen die door de multiculturele
samenleving ter discussie zijn komen
te staan. Bovendien zijn veel definities
primair gefocust op het inzichtelijk maken
van rechten en plichten (Marshall, 1992;
Kymlicka, 1995). De vraag hoe multiculturaliteit
en een rechtvaardige interactie
tussen overheid, publieke organisaties,
individuele burgers en het maatschappelijke
middenveld in de dagelijkse praktijk
tot stand gebracht moeten worden, komt
vaak niet diepgaand aan bod.
De aandacht die in de kunstprojecten
gaat naar zelfbeschikking, diversiteitgevoelig
bestuur en het opzetten van
multiculturele netwerken kan geïnterpreteerd
worden als het vormgeven van
burgerschap op het niveau van alledaagse
praktijken waarin belangen van culturele
minderheden meegenomen worden.
Dit correspondeert met de wetenschappelijke
ideeën achter de postmoderne