Persoonlijke professionaliteit - Kortlopend Onderwijsonderzoek

didactische expertise te ontwikkelen. De ethische/morele disposities (vgl. het morele
domein) betreffen aspecten van het beroep die te maken hebben met normen en
waarden.
5.6 Beperkingen van het onderzoek
De discussieopdrachten in de groepsgesprekken waren complex, wat tijdens de gesprekken
ook meerdere malen door de docenten werd beaamd. Ondanks (of dankzij?)
deze moeilijke opdrachten heeft dit onderzoek goede resultaten opgeleverd. Het
blijkt dat docenten goed in staat zijn op een meta-niveau over hun eigen professie
genuanceerd na te denken. Aan het eind van de gesprekken werd vaak aangegeven
dat het waardevol zou zijn als binnen de eigen werkomgeving ook gelegenheid is
voor dit soort gesprekken. Het onderzoek heeft zich nu beperkt tot in totaal ongeveer
70 docenten en 4 schoolleiders van scholen voor voortgezet onderwijs met hetzelfde
bestuur. Door deze relatief kleine aantallen zijn we genoodzaakt de bevindingen
enigszins te relativeren. Voor de generaliseerbaarheid van de resultaten is opschaling
noodzakelijk. Er zouden niet alleen meer docenten en schoolleiders betrokken kunnen
worden, maar ook docenten en schoolleiders van andere onderwijssectoren,
zoals het primair en hoger onderwijs, en van andere schoolbesturen.
5.7 Slotbeschouwing
Competenties dienen te worden gerelativeerd: een goede docent heeft meer nodig
dan een set technisch-instrumentele competenties. Overtuigingen en disposities
hebben, net als competenties, invloed op het onderwijs dat docenten aanbieden. In
de lerarenopleiding en bij functioneringsgesprekken is nu vaak maar weinig (of
geen) aandacht voor overtuigingen en disposities van (aanstaande) docenten, terwijl
deze toch worden gezien als van groot belang voor goed onderwijs. Zelfbewustwording
van de eigen overtuigingen en disposities kan een docent helpen om kritisch te
kijken naar de invloed hiervan op zijn onderwijs en om gefundeerde beslissingen te
nemen over wat werkt in bepaalde situaties.
52