Bloemlezingen Staring, Lucebert, Schierbeek - De open ruimte

Poëzie is kinderspel (Lucebert)
Aan de leraar
R.A. Cornets de Groot
[p. 5]
Deze bloemlezing is voor scholieren bestemd. Velen zijn van mening dat men geen
eigentijdse poëzie op school moet brengen, een opvatting die nog stamt uit de tijd dat
men toekomstige Bilderdijks uitsluitend in Horatius liet lezen. Maar ik ontdekte helaas dat
de klok niet stilstaat: we leven nu. Ik heb wel eens een hedendaagse dichter gezien,
gehoord: op straat, op de radio, op de tv. Ik ben daarentegen nog nooit een troubadour
tegengekomen, of een baljuw van Gooiland, of een geheimschrijver van een prins. Onze
hedendaagse dichters hebben bekende gezichten, voor u, voor mij, voor allemaal, en dus
ook voor onze scholieren. Laten we daarom de zaak niet omdraaien en gewoon de
gedichten lezen van mensen die we kennen, om van dat werk uit over te stappen naar
het vreemde, het onbekende, het verre. Voor zulke trips is de poëzie van vandaag bij
uitstek geschikt, en wie weet beter dan u dat dit geen loze bewering is? Het is de
waarheid - en er zijn dus twee goede redenen om mij in mijn streven te steunen. Maar ik
haast me, er snel nog een derde aan toe te voegen, die zelfs de meest aan zijn fauteuil
verkleefde onderwijsspesialist zal doen opspringen van oprechte blijdschap: ik breng niet
alleen hedendaagse poëzie op school! Ik breng uitsluitend poëzie van Lucebert op school!
Kent iemand poëzie die zozeer de zelfwerkzaamheid van de leerling aktiveert als deze
van Lucebert? Heureka, heureka! Daar komt de pedagoog uit zijn badsel! Dat is een Aha-
Erlebnis van belang! Dankbaar stort de afdeling Onderwijs van zeker dorp zich op de
knieën. De inspekteurs voorop! Die hadden altijd al iets in mij gezien!
Het is niet mijn bedoeling het de lezers van mijn bloemlezing moeilijk te maken. Tot mijn
verrassing merkte ik bij het zoeken
[p. 6]
van voor scholieren geschikte gedichten, dat we Luceberts poëzie in drie kategorieën
onder kunnen brengen. Natuurlijk niet in drie nivo's - gemakkelijk voor de eenvoudigen
van geest (mavo), middelmatig moeilijk voor de grote hoop (havo) en erg moeilijk voor
die ene enkeling in hoger sfeer (atheneum) - want ik vind zo'n sisteem dat de kinderen
kwalifiseert, diskwalifiserend voor de man die haar toepast. Rekenen, taal, geschiedenis
en zelfs poëzie, dat heeft namelijk allemaal niets met zogenaamde 'intelligentienivo's' te
maken. Kijk, dat is nou weer zo'n aardige stelling van mij, die eigenlijk door onze
spesialisten voor dorpsonderwijs gevonden had moeten worden. Hoe jammer dus dat ik
ze voor de zoveelste keer weer vóór ben. Ik houd er niet van de pret te drukken, maar er
zijn nu eenmaal hoogintelligente stakkers die voor poëzie het doorzettingsvermogen niet
hebben, en er zijn zogenaamde dommerds die door dat vermogen zelfs in staat zijn onze
grootste kousenkoopman voor zich te doen herleven! U vindt dat kras? Nee? Ik ook niet.
Want het is gewoon zo. Kijk maar naar mij.
Maar ik had het over drie kategorieën waarin de poëzie van Lucebert onder te brengen
zou zijn: hekeldichten, groteske poëzie en liriese poëzie. Zo is mijn indeling dan ook
geworden en de verhouding is 2 : 2 : 5 op een totaal van negentig gedichten. Negentig!
Dat is veel. Maar men hoeft niet alles te lezen. En voor een zelfwerkzame is veel niet te
veel.
Zoals ieder mens heeft ook Lucebert twee kanten: een introverte en een ekstroverte.