Bloemlezingen Staring, Lucebert, Schierbeek - De open ruimte

van het voorstelbare en soms daar voorbij. In de menigte is de dichter een denkend
mens, - dat geldt zeker voor iemand als Lucebert. Ik gewaagde van de kloof die er zou
bestaan tussen
[p. 45]
'werkelijkheid' en 'poëzie'. Later sprak ik, in tegenstelling hiermee van het heimwee naar
een staat, waarin de grens tussen 'gemeenschap' en betoverd rijk' zou zijn opgeheven.
Maar dat betekent dat het Lucebert erom te doen moet zijn de louter poëtiese wereld en
de volslagen niet poëtiese te verenigen. Duidelijk is, dat zijn fantastikon een zuiver
literaire wereld is. Maar zeker is dat dit fantastikon niet los staat van deze wereld. Dat de
realiteit van deze wereld meer en meer een imaginair karakter krijgt aangepraat,
naarmate het fantastikon meer en meer kracht van werkelijkheid voor zich opeist.
Duidelijk is dat het verschil tussen werkelijkheid en verbeelding zo wordt toegespitst dat
ze elkaar naderen en dat daardoor ten slotte het onderscheid tussen de twee wegvalt:
dat de literaire wereld de werkelijkheid is, omdat de werkelijkheid voor Lucebert een
literaire wereld is:
een wijze vrouw beleerde een wijsgeer
ik leer een vrouw de wijsheid
die ik begeerde als wijze
dorst aan haar lust te lessen
ik leer haar armen draven
door een huid van huilen
bloemen van water rapen
ik leer mij in haar doven
en stromend boven komen
een balans van handen
een oven van vliegend lopen
en vallend handelen
[p. 46]
zij opent haar kabbelend boek
ik wandel en wankel en weet
het weten op iedere hoek
houdt een anker gereed
maar ik lees mee met haar boek en verander
wij veranderen in elkaar
Lucebert is van alle eksperimentele dichters degeen die het meest de klassieke waarden
van de poëzie in ere hield: een lichamelijk beleefbare maat, een logiese
versontwikkeling, het vermijden van loze beeldvorming en integendeel: het bevruchten
en bevrachten van het woord. Dat daardoor het gedicht een jungle van woorden lijkt,
spreekt vanzelf: het berekenbare is er onberekenbaar en het onberekenbare te voorzien.
Maar daardoor is het gedicht ook het terrein voor ons kombinasievermogen, voor onze
logika, voor ons gevoel voor het illogiese, dwz. voor die funksies van de geest, die bij het
lezen van poëzie onontbeerlijk waren en zijn en altijd zullen blijven.