30.09.2013 Views

Het vergelijken van de FDG-PET indicaties in vier afdelingen in de ...

Het vergelijken van de FDG-PET indicaties in vier afdelingen in de ...

Het vergelijken van de FDG-PET indicaties in vier afdelingen in de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

§ 1.4.1 Eigenschappen <strong>van</strong> 18 F-<strong>FDG</strong><br />

(1, 5, 38)<br />

Hoofdstuk 1: De <strong>PET</strong> camera<br />

18 18<br />

F-<strong>FDG</strong> is een radiofarmacon dat bestaat uit het radioactieve isotoop fluor-18 ( F) en het<br />

farmacon <strong>de</strong>oxyglucose.<br />

18<br />

F vervalt, door het uitzen<strong>de</strong>n <strong>van</strong> positief gela<strong>de</strong>n elektronen (positronen), met een<br />

halver<strong>in</strong>gstijd <strong>van</strong> 109,8 m<strong>in</strong>uten. Een positron komt <strong>in</strong> het weefsel <strong>in</strong> contact met een vrij<br />

elektron, waarbij, door annihilatie, twee fotonen ontstaan met elk een energie <strong>van</strong> 511 keV<br />

on<strong>de</strong>r een on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge hoek <strong>van</strong> 180º. An<strong>de</strong>re positron emitteren<strong>de</strong> isotopen zijn 11 C met een<br />

halver<strong>in</strong>gstijd <strong>van</strong> 20 m<strong>in</strong>uten, 13 N met een halver<strong>in</strong>gstijd <strong>van</strong> 10 m<strong>in</strong>uten en 15 O met een<br />

halver<strong>in</strong>gstijd <strong>van</strong> 2 m<strong>in</strong>uten. Gezien <strong>de</strong> halver<strong>in</strong>gstijd <strong>van</strong> 18 F (109,8 m<strong>in</strong>uten) is <strong>de</strong>ze het<br />

meest geschikt voor <strong>de</strong> kl<strong>in</strong>ische toepass<strong>in</strong>gen.<br />

Glucose is <strong>de</strong> voornaamste bron <strong>van</strong> energie bij stofwissel<strong>in</strong>gsprocessen <strong>in</strong> bijvoorbeeld<br />

spieren en hersenen. Ook afwijken<strong>de</strong> processen, zoals tumorcellen, ontstek<strong>in</strong>gen en<br />

<strong>in</strong>fecties, <strong>in</strong> het lichaam maken gebruik <strong>van</strong> glucose als energieleverancier. <strong>FDG</strong> vertoont<br />

grote overeenkomsten met glucose. On<strong>de</strong>rzoeken met <strong>FDG</strong> <strong>van</strong> het myocard en <strong>de</strong><br />

hersenen zijn op dit pr<strong>in</strong>cipe gebaseerd. Doordat <strong>in</strong> tumorcellen veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>gen optre<strong>de</strong>n <strong>in</strong><br />

het stofwissel<strong>in</strong>gsmechanisme v<strong>in</strong>dt een verhoog<strong>de</strong> <strong>FDG</strong>-opname plaats. Daarom kunnen<br />

<strong>FDG</strong> on<strong>de</strong>rzoeken gebruikt wor<strong>de</strong>n door tumordiagnostiek. Er zijn verschillen<strong>de</strong> metho<strong>de</strong>s<br />

om een verhoog<strong>de</strong> of verlaag<strong>de</strong> <strong>FDG</strong>-opname zichtbaar te maken. De meest gea<strong>van</strong>ceer<strong>de</strong><br />

manier om dit te doen, is met een <strong>PET</strong> camera.<br />

§ 1.4.2 Opname mechanisme (38)<br />

<strong>Het</strong> <strong>FDG</strong> wordt door <strong>de</strong> cel opgenomen, gefosforyleerd en daardoor opgesloten <strong>in</strong> <strong>de</strong> cel.<br />

Alleen <strong>in</strong> die cellen, zoals <strong>in</strong> <strong>de</strong> lever, waar zich fosfatase activiteit bev<strong>in</strong>dt, kan <strong>FDG</strong> weer <strong>de</strong><br />

algemene circulatie bereiken. 18 F-<strong>FDG</strong> wordt snel uitgeschei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong> ur<strong>in</strong>e, omdat het niet<br />

geresorbeerd wordt door <strong>de</strong> tubulus.<br />

Doordat fosfatase (enzym <strong>in</strong> <strong>de</strong> fosforstofwissel<strong>in</strong>g) activiteit <strong>in</strong> <strong>de</strong> lever groot is, daalt <strong>de</strong><br />

<strong>FDG</strong> concentratie <strong>in</strong> <strong>de</strong> lever sneller dan <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>len <strong>van</strong> het lichaam. De geabsorbeer<strong>de</strong><br />

dosis op <strong>de</strong> diverse doelorganen, <strong>van</strong> een gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> patiënt <strong>van</strong> 70 kg, per toegedien<strong>de</strong><br />

hoeveelheid 18 F-<strong>FDG</strong> (mGy/mBq) wordt voor volwassenen aangegeven <strong>in</strong> IRCP 53.<br />

§ 1.4.3 Productie<br />

(1, 8, 38)<br />

<strong>Het</strong> radioactieve isotoop 18 F wordt geproduceerd <strong>in</strong> een cyclotron.<br />

In het cyclotron wor<strong>de</strong>n hoogenergetische protonen (H - of H + ) tegen een target (doel) <strong>van</strong> 18 O<br />

geschoten. Er ontstaat <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> reactie (hierbij staat p voor proton en n voor neutron):<br />

18 8 O + 1 1p 18 9 F + 1 0 n<br />

18 F heeft teveel protonen ten opzichte <strong>van</strong> het aantal neutronen <strong>in</strong> <strong>de</strong> kern en is daarom<br />

<strong>in</strong>stabiel. Om terug te gaan naar een stabiele situatie, moet het aantal protonen met 1<br />

verm<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. Dit kan met behulp <strong>van</strong> positronenemissie (<strong>in</strong> 97% <strong>van</strong> <strong>de</strong> gevallen) of<br />

elektron<strong>van</strong>gst (3%). Bij positronemissie wordt een positron (β + ) uit <strong>de</strong> kern gezon<strong>de</strong>n en<br />

ontstaat een neutron <strong>in</strong> <strong>de</strong> kern, volgens <strong>de</strong> reactie (hierbij staat v voor neutr<strong>in</strong>o, een<br />

massaloos <strong>de</strong>eltje):<br />

p n + β + + v<br />

Bij het verval <strong>van</strong> 18 F via positronemissie ziet dit er als volgt uit:<br />

18 9F 18 8O + β + + v<br />

<strong>Het</strong> <strong>vergelijken</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>FDG</strong>-<strong>PET</strong> <strong><strong>in</strong>dicaties</strong> <strong>in</strong> <strong>vier</strong> af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong> regio Zuid.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!