Wie schrijft die blijft - website Basisvaardigheden

‘Wie schrijft die blijft’
Janneke Sleenhof
groepen. Voordeel hiervan is dat zij breed inzetbaar is, echter het bijkomende nadeel is dat zij
zich minder kan specialiseren.
Petra Bakker: Petra heeft de lerarenopleiding gevolgd, in de richting Gezondheid en Maatschappij.
Na een onderbreking van tien jaar is zij weer gaan studeren en heeft ze de PABO gedaan in de
avonduren. Ze heeft een tijdje gewerkt als onderwijsassistent op een basisschool. Hierna is ze les
gaan geven op een middelbare school. Zij heeft daar vooral NT2-ervaring opgedaan. Pas sinds
twee jaar is zij ook actief in het NT1-onderwijs.
Bij deze twee docenten lag de nadruk op hun visie en onderwijspraktijk met betrekking tot de
vaardigheid lezen; zij staan in dit onderzoek centraal. Bij de drie andere participerende docenten lag
de nadruk op schrijven. Zie voor hun visie op en handelen in het laaggeletterdenonderwijs Hanekamp
(2008).
4.2.5 Analyse
De in dit onderzoek verzamelde data zijn op verschillende manieren geanalyseerd. Deze verschillende
wijzen van analyseren worden hieronder toegelicht in relatie tot de gebruikte methode van
dataverzameling. Er is gekeken naar de praktijk en de visie van docenten in het NT1-onderwijs. Hierbij
is gebruik gemaakt van de curriculumtheorie van Goodlad (1979). Binnen een curriculum zijn volgens
Goodlad verschillende domeinen te onderscheiden. Volgens Goodlad is een curriculum een cursus of
een pakket van cursussen dat wordt aangeboden door een educatieve institutie. Hij onderscheidt vijf
verschillende curricula binnen iedere instelling, die allemaal betrekking hebben op een ander gebied
van het onderwijs en op een andere groep binnen de instelling. Ten eerste is dit het ideologisch
(‘ideological’) curriculum, waarbij de onderliggende algemene ideologie die heerst binnen de instelling
een belangrijke rol speelt. De ideologie is terug te vinden in alle onderdelen van een instelling. Het
tweede curriculumdomein dat Goodlad onderscheidt is het formele (‘formal’) curriculum. Dit wordt
officieel opgelegd aan de hand van regels en richtlijnen van hogere instanties, zoals de staat,
schoolbestuur en gemeente en zowel de institutie als de leraren dienen zich hieraan te houden. Deze
regels zijn terug te vinden in geschreven documenten als curriculumgidsen, tekstboeken, syllabi of
richtlijnen die officieel zijn vastgelegd. Hoe de docenten het curriculum ervaren en hoe zij dit tot
uitvoer brengen, kunnen twee zeer verschillende dingen zijn. Het handelen van de docenten wordt
beschreven in het operationele (‘operational’) curriculum. Goodlad noemt vervolgens het
geïnterpreteerde (‘perceived’) curriculum dat betrekking heeft op hoe het voorgeschreven curriculum
wordt opgevat door de docenten. Over wat in een curriculum is vastgesteld en hoe dit wordt gezien,
kunnen namelijk uiteenlopende ideeën bestaan binnen een educatieve instelling. Ten slotte kan het
curriculum onderscheiden worden, zoals de cursisten dat ervaren (‘experiential’). In dit onderzoek is
geen aandacht besteed aan dit laatste curriculumdomein.
Een curriculum kan dus op verschillen manieren ervaren en onderzocht worden. De
verschillende curriculumdomeinen van Goodlad worden in dit onderzoek gebruikt als
ordeningsprincipes voor de data-analyse. De datatypen (documenten, interviews en observaties) zijn
gekoppeld aan de verschillende domeinen. Door middel van datatriangulatie zijn er relaties gelegd
41