Wie schrijft die blijft - website Basisvaardigheden

‘Wie schrijft die blijft’
Janneke Sleenhof
Yvonne met name veel aandacht besteedt aan de vorm en niet slechts aan inhoud van teksten. In
bovenstaande figuur is zij dan ook geplaatst in het kwadrant links boven. Zelf zou zij zich echter
plaatsen in het kwadrant rechtsboven, waar haar naam cursief en tussen haakjes is weergegeven. Ze
zegt namelijk dat ze vooral de vorm van een tekst erg belangrijk vindt, maar handelt hier niet naar.
Wanneer Yvonne in haar lessen oefeningen maakt die gaan over leren schrijven, zijn dit meestal
oefeningen die gaan over spelling. In haar lessen komen bovendien vaak grammaticale onderdelen
aan bod, vaker dan zij zelf aangeeft. Ze is meer gericht op het overbrengen van regels dan op het
leren van praktische kennis die de cursisten in het dagelijks leven kunnen gebruiken, zoals het
invullen van werkbriefjes. Ze behandelt het onderdeel spelling uitvoerig in de lessen, ook spreekt ze
bijvoorbeeld met een cursist af dat hij de volgende les gaat oefenen in het schrijven van hoofdletters.
In dit geval beschikt Yvonne niet over vakinhoudelijke leerkrachtenkennis (Shulman, 1986) over het
doceren van de inhoudelijke kant van schrijven; dit vindt zij erg lastig. Deze kennis bezit zij wel op het
gebied van spelling. Daar besteedt zij dan ook meer tijd aan in de lessen.
Petra’s positie komt overeen met de opvatting van Browne (1996); hij stelt dat de vorm van
een tekst eigenlijk in dienst moeten staan van de inhoud en daarom ondergeschikt is aan het
overbrengen van een boodschap. Zij vindt het belangrijk dat de cursisten een boodschap goed over
kunnen brengen, hierbij spelen een mooi handschrift en perfecte spelling een minder grote rol. Toch
richt ook zij zich bij het onderwerp schrijven regelmatig op het onderdeel spelling en komt niet alleen
de vorm van een tekst aan bod. In de figuur is zij dan ook geplaatst in het kwadrant rechts onder.
Haar naam staat dicht bij de scheidingslijn tussen vorm en inhoud, omdat beide onderdelen aan bod
komen in de lessen. De cursisten komen volgens Petra naar de lessen omdat zij bijvoorbeeld een brief
willen kunnen schrijven, niet om diep in te gaan op grammaticale onderdelen. Ze vindt het dan ook
belangrijker dat de cursisten dingen leren die zij in het dagelijks leven kunnen gebruiken dan dat zij
de spelling- en grammaticaregels helemaal correct hanteren: ‘Ik wil vooral dat ze ook verder komen in
hun leven, wat bereiken’ (I2-PB). Petra gaat dan ook niet uitvoerig in op de grammatica, zij past
regels toe die zij het beste vindt aansluiten bij de cursisten en kijkt voornamelijk naar welke methode
het meeste succes boekt bij de cursisten.
Deelvraag 4: Knelpunten een aanbevelingen.
In de interviews hebben de docenten verschillende knelpunten aangegeven en hebben zij verteld wat
zij graag veranderd zouden zien in de toekomst.
Een belangrijk probleem in het onderwijs aan laaggeletterden is volgens Yvonne dat er geen
goede bijscholing bestaat voor docenten op het gebied van NT1-onderwijs. Dit zou zij erg graag
anders zien. Het zou bovendien erg fijn zijn om kant en klaar materiaal voor handen te hebben, dit is
er nu niet genoeg. Het liefst ziet de docent materiaal in modules, geordend naar niveau van de cursist.
Ook is er behoefte aan meer lesmateriaal dat gericht is op schrijven. Volgens Yvonne blijft het
laaggeletterdenonderwijs een ondergeschoven kindje en zij hoopt dat er in de toekomst door de
overheid meer geïnvesteerd wordt in dit onderwijs. Ook Petra ziet het materiaal als een knelpunt. Er is
79