Het verschil maken

Het verschil maken | Schoonmaakbranche
2 Schoonmaakbranche
2.1 Stand van zaken
De schoonmaakbranche is een nog betrekkelijk jonge bedrijfstak. Desondanks is de
branche uitgegroeid tot één van de grootste werkgevers in Nederland. Schoonmaak
leent zich goed voor uitbesteden omdat het makkelijk af te scheiden is van de core
business van bedrijven. Het wordt als commodity gezien en meer nog dan de catering
of het wagenpark als kostenpost, waar bedrijven in principe zo weinig mogelijk voor
willen betalen. Bovendien heeft het een laag technologiegehalte. Een dergelijk wat
negatief imago speelt de schoonmaakbranche al jaren parten. Juist door het commodity-karakter
is prijsconcurrentie een steeds grotere rol gaan spelen. Door de sterk
opgekomen inkoopfunctie bij opdrachtgevers is deze tendens nog verder versterkt en
staan de marges blijvend onder druk. De inkoopafdeling heeft de facilitair verantwoordelijke
in menig bedrijf overvleugeld. Ook bij de overheid als opdrachtgever is
dit het geval sinds de Europese aanbestedingsregels door gemeenten en semi-overheden
als het onderwijs worden toegepast.
Bijzonder voor schoonmaak is ook dat de dienst nogal onzichtbaar is omdat de schoonmaker
vaak buiten kantooruren werkt. Pas als het echt vies is valt het op, maar dan is
de klant ook meteen erg ontevreden. Dit grijze gebied leidt gemakkelijk tot onderling
wantrouwen tussen de opdrachtgever en de schoonmaker, wat steeds gedetailleerdere
bestekken met zich meebrengt. Onzekerheid bij de opdrachtgever over de prijskwaliteit
verhouding leidt bovendien tot nog uitgebreider ‘shopgedrag’ en nieuwe
aanbestedings rondes. De contractwisselingen, soms zelfs binnen drie jaar, leveren
continuïteitsproblemen op wat betreft klantrelaties en de inzet van personeel 1 . Het
wantrouwen verdwijnt echter niet omdat bij de lage marges schoonmaakbedrijven
vaak binnen het bestek de gaten zoeken om meerwerk in rekening te kunnen brengen,
of zaken die niet in het bestek staan niet doen, al blijft de koffievlek op de vloer een
week lang zichtbaar.
Naast het negatieve imago is er volgens de voorzitter van de branchevereniging OSB
ook een meer welwillende houding te bespeuren in de samenleving: “Schoonmaken is
ook sympathiek; het vindt een gewillig oor bij pers en politiek; het is mensenwerk, van mensen
van goede wil” (OSB Today, 2009).
1 Overigens is in de schoonmaak CAO een ‘contractwisselingsparagraaf’ opgenomen die regelt dat onder
bepaalde randvoorwaarden personeel dat langer dan 1,5 jaar op een object werkt door het nieuw gecontracteerde
bedrijf moet worden overgenomen.
15