Het verschil maken

Het verschil maken | Samenvatting
Samenvatting
De krapte op de arbeidsmarkt werpt een nieuw licht op het benutten van het arbeidspotentieel
van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in de schoonmaakbranche. Om deze
mensen productief te kunnen inzetten is sociale innovatie van belang: een vernieuwing in
de arbeidsorganisatie en in arbeidsrelaties die leidt tot verbeterde prestaties van de organisatie
en ontplooiing van talenten (NCSI). In dit onderzoek staat de vraag centraal op welke
manier bedrijven in de schoonmaakbranche hier invulling aan geven. Wat is een effectieve
aanpak en wat zijn de gevolgen voor de productiviteit? Leidt het werken met doelgroepen
tot meer ontwikkelmogelijkheden voor de reguliere schoonmakers? En wat zijn in dit verband
belangrijke trends en kansen voor de branche?
Het onderzoek bestond uit een literatuursearch, interviews bij schoonmaakbedrijven
en enkele andere organisaties en een uitgebreide casestudie bij een bedrijf dat met
succes werkt met relatief veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Inzet doelgroepen
De bedrijven die meewerkten aan het onderzoek hebben verschillende motieven om
mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Ze doen het zeker niet alleen
om sociale redenen. Ook in zakelijk opzicht zijn er voordelen te behalen, onder andere
doordat het werken met doelgroepen een ‘unique selling point’ is en klanten er vaker
om vragen. Er zijn dus ook strategische voordelen. De bedrijven werken vooral met
langdurig werklozen of mensen met een arbeidsbeperking (SW-doelgroep, Wajongers).
De eerste groep heeft over het algemeen slechts tijdelijk een afstand tot de arbeidsmarkt.
Bij de tweede groep gaat het meestal om een blijvende afstand, hoewel die wel
kleiner kan worden.
Sociale innovatie
Ondanks de krappe marges blijkt het volgens de meeste geïnterviewden goed mogelijk
om relatief veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. De activiteiten
die bedrijven daarbij ondernemen zijn op te vatten als kenmerken van sociale
innovatie:
– Strategische oriëntatie: Werken met doelgroepen is niet iets dat bedrijven er
zomaar even bij kunnen doen. De bedrijven die al langer ervaring hebben benadrukken
dat ze er jaren over gedaan hebben om het goed georganiseerd te krijgen.
Het vereist visie en strategisch opereren in een regionaal/lokaal relatienetwerk.
– Flexibel werken: Doelgroepwerknemers zijn erbij gebaat in hun werkzaamheden
routine op te bouwen onder zo veel mogelijk gelijkblijvende omstandigheden.
Daarvoor is continuïteit op de werkvloer nodig, weinig contractwisselingen en een
goed op elkaar ingespeelde ploeg. De benodigde flexibiliteit blijft behouden doordat
reguliere schoonmakers verstoringen wegnemen en als back-up fungeren.
7