Vier scenario's voor de toekomst - FlexNieuws

HRM, organisatieontwikkeling en medezeggenschapNadat de Nederlandse economie aan het eind van de jaren negentig sterk gegroeid is en dearbeidsparticipatie ook onder vrouwen en etnische minderheden toenam, blijkt aan het beginvan de eenentwintigste eeuw de economische groei niet vanzelf tot stand te komen.Sinds de zomer van 2004 wordt door het kabinet op instigatie van met name de AlgemeneWerkgeversvereniging Nederland (AWVN) en met steun van de vakbeweging veel aandachtgevraagd voor het thema ‘sociale innovatie’ (De Bruijn e.a. 2004). De gedachte is datloonmatiging en kostenbeheersing als macro-economisch recept niet langer een voldoendevoorwaarde is voor economische groei. In de Stichting van de Arbeid is daartoe in januari2005 een akkoord gesloten: ‘Op weg naar een meer productieve economie’. Dit bouwde voortop het invloedrijke SER-rapport ‘Convergentie en overlegeconomie’ uit 1992. Het door ditkabinet ingestelde Nationale Innovatieplatform heeft in dit verband op verschillende plaatsenaandacht gevraagd voor de relatie tussen sociale innovatie en de werkorganisatie.Sociale innovatie betekent ‘slimmer’ werken met inzet van alle beschikbare competenties.Zo wordt naar goed Hijmansiaans gebruik verwezen naar recent onderzoek dat aantoont datforse verbeteringen mogelijk zijn die aangrijpen op de werkvloer: “dit kan bijvoorbeeld doorplattere organisatiestructuren en vormen van interactief management waarbij de leiding betergebruik maakt van de beschikbare menselijke mogelijkheden (kennis en kunde, ‘ogen enoren’). Innovatiestrategie is hierbij niet alleen bedoeld om organisaties te moderniseren,maar deze HRM-agenda betekent ook een alternatief voor de bedrijfspraktijk van ‘slankerwerken’. Deze laatste duidde de Groningse bedrijfseconoom Arjen van Witteloostuijn aanals ‘anorexiastrategie’ (Van Witteloostuijn 1999).Elders wordt aangegeven: “daar waar technologische innovatie gaat over het creëren vannieuwe kennis en technologieën (inventie), gaat sociale innovatie over het veranderen vanorganisatie, management en arbeid zodanig dat kennis sneller wordt herkend, verspreid enaangewend voor nieuwe producten en diensten. Zonder deze sociale innovaties kunnentechnologische innovaties niet renderen”.Een grootschalig onderzoek van de Erasmus Universiteit onder 9000 Nederlandse bedrijvenbevestigt bovenstaande (Volberda 2005). Sociale factoren, zoals delegatie van bevoegdheden(‘empowerment’), blijken doorslaggevend te zijn voor innovaties. Er is met andere woordenintegrale innovatie nodig, waarbij technische en niet-technische aspecten samengaan.163