Vier scenario's voor de toekomst - FlexNieuws

HRM, organisatieontwikkeling en medezeggenschapkunnen worden. Een ontwikkeling die oorspronkelijk uit de architectuur van de jaren twintigstamt en na 1945 geleidelijk breder werd toegepast: van pizza tot Volkswagen, via meubilair,woningbouw en elektronica, tot verzekeringen, opleidings-, reis- enamusementsprogramma’s. En menig advies- of accountantsrapport vertoont modulairetrekken, evenals de CAO.Vanuit de arbeid gezien gaat het om een steeds terugkerend vraagstuk: hoe variëteit om tezetten in standaard, en standaard in variëteit. Bedrijven, diensten en instellingen zoekendaarbij elk op een specifieke wijze naar een evenwicht tussen standaard en flexibiliteit.Dit evenwicht kan weer verschillen in de diverse fasen van een productie- en/ofdienstverleningsproces. In een ziekenhuis is de patiëntenintake meer gestandaardiseerd dande behandelfase; afhankelijk van de klacht kan behandeling en (poliklinische) nazorg meerof minder geflexibiliseerd worden. Daarbij dient te worden aangetekend dat standaard envariëteit geen à priori tegenstelling zijn: een standaard is juist nodig om te kunnenflexibiliseren. Problemen ontstaan, ook bij HRM, waar ze een tegenstelling vormen danwel tot tegenstelling gemaakt zijn. Dat geldt des te meer bij HRM, waar het de mens in deorganisatie betreft.De wereldwijde invoering van de lopende band, eerst in de vlees- en later in deautomobielindustrie van Amerika ruim een eeuw geleden, zorgde voor een versnelling eneen verandering op de werkvloer. Vóór de invoering ervan bewogen de mensen en stond hetmateriaal stil. Daarna werd dit omgedraaid: de medewerk(st)er stond stil en het materiaalbewoog. In de moderne dienstenindustrie is de lopende band tot een meervoudige ketengeworden: verlengd en verbreed. Deze keten vormt een logistieke keten, een waardeketen vaneconomische aard, een ecologische en een informatieketen: ‘van zand tot klant’. In de zorgheet de keten patiëntenlogistiek, een bank, een ziekenhuis of een sociale dienst kent weer eendataketen bestaande uit diverse netwerken.Het hedendaagse bedrijf kent drie onderdelen: een voor-, midden- en achterkant in het ‘oude’industriële jargon. De voorkant is het logistieke bestuurscentrum, het middengedeelte hetbewerkingscentrum en het staartgedeelte het verdeelcentrum. Deze bedrijfsonderdelen wordenin de dienstenindustrie van vandaag en morgen steeds meer uit elkaar gehaald. De besturingwordt gecentraliseerd en de uitvoering gedecentraliseerd, in zoverre wordt Teulings’ theseverder genuanceerd (vgl. men werkt thuis èn is on-line met de organisatie verbonden).169