Vier scenario's voor de toekomst - FlexNieuws

Medezeggenschap anno 2006onwil bij de bestuurder. Dergelijke geluiden, toegegeven: niet onderbouwd door systematischkwantitatief onderzoek, vormen ook een van de achtergronden voor het door SZW opgezetteproject Kwaliteitsbevordering medezeggenschap en als onderdeel daarvan hetAmbassadeursnetwerk medezeggenschap, ORakel.Het ‘opgelegde karakter’ van de WOREen onderwerp dat ook wel als knelpunt wordt genoemd, is het ‘opgelegde karakter’ van deWOR. De ondernemingsraad heeft uiteindelijk een basis in wetgeving: in ondernemingen met50 of werknemers is de werkgever verplicht om een ondernemingsraad in te stellen. Betoogdkan worden dat dit opgelegde karakter op gespannen voet kan staan met de wensen vanbetrokken partijen, die misschien ‘niet zitten te wachten’ op een (of deze) vorm vaninstitutionele vertegenwoordiging in de onderneming. Uit nalevingsonderzoek blijkt dat inondernemingen waar, ondanks de instellingsverplichting, geen ondernemingsraad is ingesteldde oorzaak in veel gevallen ligt bij het ontbreken van de behoefte aan een ondernemingsraad.Indien de ondernemingsraad (of andere vormen van institutionele participatie) werkelijk ineen behoefte van partijen voorziet, zou op het eerste gezicht verwacht mogen worden datdeze spontaan zouden worden ingesteld. Dat is, uitzonderingen daargelaten, over het geheelgenomen niet het geval. In landen zonder medezeggenschapswetgeving zijn organen dievergelijkbaar zijn met de Nederlandse ondernemingsraad non-existent danwel zeer schaars(Verenigd Koninkrijk, Ierland, VS et cetera.)Dat is uiteindelijk ook de achtergrond van Richtlijn 2002/14 (de informatie- enconsultatierichtlijn). Weliswaar stelt deze richtlijn de vrijwilligheid in de vorm vanonderhandelingen tussen partijen voorop, maar uiteindelijk vinden deze onderhandelingenplaats tegen de achtergrond van referentievoorschriften, die een bottom line in hetonderhandelingsproces vormen. In de praktijk betekent dit dat in veel landen die totvoor kort geen wettelijke regeling van de medezeggenschap kenden, nu wel een wettelijkeplicht tot enige vorm van werknemersmedezeggenschap is geïntroduceerd.Er zijn verschillende verklaringen denkbaar waarom (institutionele) medezeggenschapniet (vaker) spontaan ontstaat. Indien medezeggenschap vooral wordt beschouwd als(gedeeltelijke) opheffing van machtsongelijkheid tussen werkgever en werknemers, dan iseen voor de hand liggende verklaring dat werknemers zonder steun van de wetgever niet of90