Vier scenario's voor de toekomst - FlexNieuws

Historische achtergrondondernemingsraad een orgaan zou zijn dat de belangen van het personeel tegenover dedirectie zou vertegenwoordigen.Voor tegenstellingen tussen werkgevers en werknemers was binnen de onderneminggeen plaats, deze moesten buiten de onderneming in het arbeidsvoorwaardenoverlegin de bedrijfstak, het ‘meso niveau’ van de arbeidsverhoudingen, opgelost worden.De ondernemingsraad had slechts beperkte informatie en adviesrechten. Als er onenigheidover een kwestie ontstond, had de ondernemer het laatste woord. In de zorg die de wetgeverhad voor het alléénbeslissingsrecht van de directie paste dat deze de voorzittersrol vervulde.In feite verkeerde de ondernemingsraad dus in een ondergeschikte en afhankelijke positie tenopzichte van de ondernemer.De WOR 1950 paste volledig in de constellatie van de nationale arbeidsverhoudingen inde wederopbouwfase in de eerste jaren na de oorlog. Vakbeweging en werkgevers voerdensamen met de belangrijke politieke partijen een beleid van nationale wederopbouw vaneen herrijzend Nederland. In deze tweede fase van de formatie van het stelsel vanarbeidsverhoudingen vond de “grote ruil” plaats volgens welke de vakcentrales eenruime vertegenwoordiging kregen in de economische adviesorganen van de regering opnationaal niveau (in het bijzonder de SER) en daarbij afzagen van enige aanspraak opmedezeggenschap van de arbeiders in het beheer van de onderneming (Windmuller 1983,Van Bottenburg, 1995).De ‘erkende’ vakbeweging had zeker in de eerste jaren na de oorlog ook nog last van een‘linkse’ oppositie in de vorm van de aan de CPN gelieerde Eenheidsvakcentrale (EVC) diede bedrijfskernen tot strijdbare personeelsorganen wilden omvormen. Per saldo ontstond eencentralistisch systeem van arbeidsverhoudingen met een grote invloed van de overheid enmet doorwerking van het centraal gemaakte beleid in de loonontwikkeling in de bedrijfstakCAO’s, alles buiten de onderneming.Windmuller (1983) noemt drie ideeën die ten grondslag liggen aan de wettelijke regeling vande medezeggenschap in de WOR 1950. Ten eerste bestond er consensus tussen de elites vande verschillende zuilen in Nederland over de wens om de economie op een nieuwe wijze testructureren. Beoogd werd de inrichting van het kapitalistisch bestel zodanig vorm te geven,dat de sociaal onrechtvaardige uitwassen ervan zouden worden ingetoomd en het cyclisch56