M AG AZ YN

ier noodzaaklijkheid en vrijheid. iQiheid gewapend, klimt zij van de eene oorzaaktot de andere rusteloos op. Niets beftaat'er, zegt zij, in de onmetelijke reeksder, elkander in den tijd opvolgende, toëftandenvan het heelal, zonder oorzaak. Dochwaar is dan de oorzaak dier geheele reeksvan toeftanden zelve? Deze vraag heeft zijzig naauwlijks gedaan (en 't kan niet uitblijven, of zij moet die vraag doen), of hetftrijdperk is geopend, en de Onvermijdelijketweeftrijd neemt eenen aanvang Want ofzij zig deze reeks als eindig, dan of zij zigdie als onëindig voorftelc; aan beide zijdenvindt zij zig en dat wel, uit hoofde van déwet der oorzaaklijkheid zelve) beurtelings iflhet naauw gebragt, en beurtelings in haarêHelling, of tegenftelling, verflagen.NEEMT zij, bij voorbeeld, de eindigheidder reeks aan; dan zal haare fttlling dezezijn: ,, alles , wat in de waereld gefchiedt,hangt niet alleen af van noodzaaklijke natuurwetten, waar aan alles ondergefchikt, ertwaar van alles afgeleid moet worden , maarmen 1 moet, bovendien , eene eerfte en vrij-,werkende oorzaak (die dus zelve geene vroegereoorzaak heeft, waar van zij gewrogtzijn zoude) aannemen." — Op deze wijze (zoümen zeggen) verkrijgt men ten minften ee'rivrijwerkend begin, en dit, eenemaal bewezenN a«ijö*