De betekenis van groene burgerinitiatieven

Doelstellingen op het gebied van bewustwording omvatten onder andere het bieden van natuureducatie,
de natuur dichter bij stadsbewoners brengen, het onder de aandacht brengen van het
landschap, vergroten van natuurkennis onder mensen, kinderen in contact brengen met de natuur, en
het creëren van bekendheid over de waarden van een gebied. Opvallend is dan wel dat doelen op het
gebied van betrokkenheid, waarin men beoogt om mensen actief te betrekken in beheer en behoud
van groen, betrekkelijk weinig voorkomen. Grofweg kan daarmee worden gezegd dat initiatieven van
groene zelf-governance in hun doelstellingen meer beogen om bewustzijn te creëren dan om actief
vrijwilligers voor natuur te werven. Niettemin is dat laatste wel een activiteit die vanuit veel
initiatieven in bepaalde mate wordt ondernomen om het eigen vrijwilligersbestand op peil te houden.
Expliciete doelstellingen op het gebied van sociale cohesie zijn ook betrekkelijk zeldzaam. Deze doelen
spelen voornamelijk in een stedelijke context of binnen de bebouwde kom – veelal bij initiatieven op
buurtniveau. Dergelijke initiatieven beogen vaak om (verschillende soorten) mensen met elkaar in
contact te brengen; mensen bij het maatschappelijk leven te betrekken; of om te zorgen dat mensen
elkaar ontmoeten. Doelstellingen op het gebied van gezondheid zijn nog zeldzamer en hebben
bijvoorbeeld te maken met rust, het tegengaan van milieuvervuiling en de helende werking van
natuur.
Overige doelstellingen
Ten slotte onderscheiden wij nog economische en institutionele doelstellingen. Voorbeelden van
economische doelstellingen zijn het winnen van energie of bieden van werkgelegenheid. Institutionele
doelstellingen gaat bijvoorbeeld over het leveren van een bijdrage aan het gemeentelijke groenbeheer,
het beïnvloeden van beleid, en het tegengaan van wetgeving. Expliciet institutionele en
economische doelen komen vrijwel niet voor in de inventarisatie (beide ongeveer 5%).
Soort groen
Naast een grote diversiteit in doelstellingen is er ook een grote diversiteit in het soort groen waarmee
initiatiefnemers zich bezighouden (tabel 4). Van de categorieën die worden onderscheiden in de
inventarisatie komt de categorie park/plantsoen/tuin/stadsgroen het meeste voor, ongeveer bij 40%
van alle initiatieven. Zo’n 25% houdt zich bezig met landschapselementen en ook zo’n 25% met de
categorie bos, heide, overig natuur. Ongeveer 20% van de initiatieven heeft (deels) betrekking op
agrarisch groen/cultuurlandschap. Ongeveer 15% van de initiatieven is gericht op een of meer
(dier/plant) soorten en een even groot percentage houdt zich bezig met eetbaar groen, voornamelijk
in de vorm van moestuingroen of hoogstamfruit. Ongeveer 10% van de initiatieven houdt zich bezig
met recreatief groen zoals speelgroen. Zo’n 20% van de initiatieven is niet specifiek op een of meer
soorten groen gericht of heeft (o.a.) betrekking op groen dat buiten de hierboven genoemde
categorieën valt (zoals het landschap in zijn algemeenheid, al het groen in een bepaalde regio of
gemeente, alle bomen in een bepaald gebied).
Tabel 4
Beoogde soorten groen.
36 | Wot-rapport 127