De betekenis van groene burgerinitiatieven

Groene zelf-governanceprojecten worden vaak opgestart door enthousiaste burgers. foto: Martijn de
Jonge
Over het algemeen lijken de brede groepen daarbij het grootste netwerk te hebben: zij werken vaak
samen met verschillende partijen zoals (vaak meerdere) overheden, NGO’s, TBO’s en ook het
bedrijfsleven. Ook politieke en verbrede politieke groepen hebben veelal een groot netwerk, zeker
wanneer zij vooral kiezen voor activiteiten op het gebied van samenwerking om doelstellingen te
bereiken. In dit geval is er ook vaak een betrokkenheid van overheden. Wanneer er vooral gebruik
wordt gemaakt van protest kan het netwerk nog steeds vrij omvangrijk zijn, maar is er over het
algemeen geen samenwerking met overheden. Verder valt ook op dat de ideaaltypen sociaal
maatschappelijk en eigenaarschap over het algemeen een vrij groot netwerk hebben met een grote
diversiteit aan actoren.
Het netwerk van voorbeelden van soortbescherming, natuurbeheer, natuurontwikkeling en
groenbeleving is gemiddeld genomen wat kleiner in omvang en beperkt zich over het algemeen ook
wat meer tot het lokale schaalniveau. Voorbeelden van buurtgroen hebben over het algemeen een
zeer klein netwerk dat zich vooral beperkt tot een aantal lokale direct betrokkenen.
Levensduur en continuïteit
In beide stappen van analyse is ook gekeken naar het jaar van oorsprong van de initiatieven en of zij
op het moment van invullen nog bestonden/actief waren. Hiermee kan ook iets worden gezegd over
de gemiddelde leeftijd en de mogelijke levensduur van de diverse ideaaltypen. Dit wel met de kanttekening
dat bepaalde typen, zoals eigenaarschap, pas recent in opkomst lijken te zijn. De lage
gemiddelde leeftijd van deze initiatieven hoeft dus zeker niet te betekenen dat er een lage continuïteit
is: zoiets zal pas in de toekomst blijken, en deze analyse vormt wat dat betreft pas het startpunt voor
een dergelijke monitoring.
Van de tien ideaaltypen die we onderscheiden zijn de brede groepen gemiddeld genomen verreweg
het oudste. Eigenlijk alle brede groepen in ons onderzoek zijn ouder dan tien jaar, en in de voorbeelden
van voor 1990 zijn ze in relatieve zin zwaar oververtegenwoordigd. Deze initiatieven zijn vaak
kleinschalig en single-issue begonnen maar zijn door de jaren heen gegroeid en verbreed over
(bijvoorbeeld) meerdere gebieden of activiteiten. Het zou daarmee goed kunnen dat grote en
succesvolle voorbeelden die nu onder andere ideaaltypen zoals natuurbeheer, verbrede politiek en
soortbescherming vallen, zich op termijn doorontwikkelen richting een brede groep.
68 | Wot-rapport 127