De betekenis van groene burgerinitiatieven

niet mogelijk is. Om een betrouwbaarder inzicht in de sociale en ecologische effecten van de
initiatieven te verkrijgen is aanvullend en diepgravender onderzoek noodzakelijk. De huidige
inventarisatie en de typologie van doelen en effecten die ontwikkeld is, biedt hiervoor wel een eerste
aanknopingspunt.
Het grootste knelpunt op weg naar de monitoring van groene burgerinitiatieven ligt in het verkrijgen
van een representatieve steekproef. We hebben veel aandacht besteed aan de zoektocht naar
initiatieven via veel verschillende kanalen. Deze zoektocht is ook gedocumenteerd, zodat herhaling in
principe mogelijk is (zie Mattijssen et al., 2015). Toch is in onze ogen betrouwbare monitoring niet
mogelijk zonder aanvullende energie en creatieve oplossingen voor het verbeteren van de steekproef.
Een alternatieve optie is om een ruimtelijke steekproef uit te zetten, en een beperkt aantal regio’s in
Nederland diepgaander te inventariseren met een poging om compleetheid van het aantal initiatieven
te bereiken. Het zou zinvol zijn om daarbij bijvoorbeeld onderscheid makend naar stedelijk en nietstedelijk,
binnen en buiten specifieke beleidsdoelen zoals NNN of Natura 2000 (zie ook Vullings et al.,
2014).
De inventarisatie als startpunt voor verdiepend onderzoek
Mede dankzij de intensieve zoektocht naar initiatieven in een poging het veld zo compleet mogelijk in
beeld te brengen biedt de inventarisatie in onze ogen een goed startpunt voor verdiepend onderzoek,
zoals we zelf ook gedaan hebben in onze eigen verdiepende analyse (Van Dam et al, 2016). Voor het
verkrijgen van een eerste beeld van mogelijke cases met betrekking tot een bepaald thema is de door
ons opgestelde database zeer geschikt. Door de vele gegevens over de initiatieven en de opgestelde
typologie is een zorgvuldige selectie van potentiële cases voor verdiepend onderzoek mogelijk.
Bijvoorbeeld wanneer een vervolgstudie wil inzoomen op de ecologisch meest kansrijke of sociaal
meest waardevolle initiatieven, kan op basis van de database een goede selectie van relevante cases
worden gemaakt. Onze database is daarmee te vergelijken met de web-panels van onderzoeksbureaus,
die ook een niet volledig representatieve set van mogelijke respondenten voor marketing en
sociaalwetenschappelijk onderzoek hebben opgesteld om op een efficiënte manier steekproeven te
kunnen trekken en marktonderzoek uit te voeren.
Environmental justice
In internationaal onderzoek naar burgerinitiatief en groen is environmetal justice een belangrijk thema
(Ernstson, 2013; Kabisch and Haase, 2014; Wolch et al., 2014). De representatieve overheid heeft als
belangrijk doel het eerlijk verdelen van de benefits in de welvaartsstaat. Hoe verhoudt een
ontwikkeling richting de participatiemaatschappij zich tot de eerlijke verdeling van en toegang tot
groen? Als het scheppen en onderhouden van voorzieningen steeds meer gedelegeerd of geoutsourcet
wordt naar burgers, worden de voorzieningen ook meer afhankelijk van de sociale, economische en
culturele toerusting van burgers om daaraan een bijdrage te leveren (WRR, 2012). Bekend is dat
zelforganisatie ook in sociaal zwakkere wijken belangrijk is, maar dat burgergroepen zich daar minder
vaak op groene doelen richten (Buijs et al., 2016; Tonkens and Verhoeven, 2011). Tegelijkertijd is
bekend dat de betekenis van groen voor gezondheid groter is in sociaal zwakkere wijken dan in
andere wijken (Vries, 2015). De mogelijke discrepantie die hieruit kan ontstaan verdient meer
aandacht in onderzoek en monitoring.
7.7 Conclusie
Terugkijkend naar de onderzoeksvragen uit hoofdstuk 1 kunnen we concluderen dat de initiatieven
van groene zelf-governance een groot palet aan doelen laten zien. De meerderheid van de hier
bekeken initiatieven (70%) beogen op een directe manier, via het uitvoeren van fysieke handelingen,
bij te dragen aan bescherming en beheer van groene gebieden. Een omvangrijke minderheid van de
initiatieven richt zich echter vooral op bewustwording, educatie of natuurbeleving.
Op basis van deze verschillen hebben we een ideaaltypische indeling gemaakt van groene
burgerinitiatieven. Deze typen zijn samen te vatten in drie clusters: Binnen Natuurbeheer en
ontwikkeling richten initiatieven zich primair op beheer en ontwikkeling van groen, waarbij vooral
ecologische en/of cultuurhistorische doelstellingen centraal staan. Bij Groengebruik richten initiatieven
De betekenis van groene burgerinitiatieven | 91